Montpelhièr : Diferéncia entre lei versions

Navigar dins l'istoric

← Cambiament precedent Diferéncia seguenta →

Contengut suprimit Contengut apondut

VisualWikitext

En linha

Version del 13 març de 2013 a 09.15

Pels articles omonims, vejatz Montpelhièr (omonimia).

Montpelhièr
Montpellier

[[Fichièr:Fichièr:Montage photo montpellier.jpg|center|280px|border]]

[[Fichièr:

|75px|center]]

Armas

Geografia fisica

Coordenadas

43° 36′ 43″ N, 3° 52′ 38″ E

Superfícia

56,88 km²

Altituds
· Mejana

27 m

Geografia politica

Lengadòc

França

(prefectura)

Arrondiment de Montpelhièr
(capluòc)

Canton

Montpelhièr (Capluòc)

Intercom
243400017

Comunautat d'aglomeracion de Montpelhièr Aglomeracion

Cònsol

Hélène Mandroux (2008-2014)

Geografia umana

Populacion
Populacion totala
(2013)

272 084 ab.

Evolucion de la populacion

276 054 ab.

Densitat

4 783,47 ab./km²

Autras informacions

Escais

Lo Clapàs

Gentilici

monpelhierenc -a
escais: los clapassièrs

Còde INSEE

34172

Montpelhièr [mumpeˈʎɛ] (Montpellier en francés) es una comuna lengadociana Lengadòc capluòc del Montpelhierenc situada dins lo departament Erau e la region Lengadòc-Rosselhon, en Occitània. Es la capitala del departament d'Erau e a l'encòp de la region de Lengadòc-Rosselhon.

Lo gentilici es montpelhierenc, -a.

L'escais de Montpelhièr es Lo Clapàs. L'escais de sos abitants es los clapassièrs. Foguèt la capitala de la Senhoriá de Montpelhièr que fasiá partida de la Corona d'Aragon.

Geografia

La vila es situada a 10 km de la mar Mediterranèa al sud e a 75 km del Mont Augal al nòrd, a 54 km de Nimes, 168 km de Marselha a l'èst, 248 km de Tolosa a l'oèst, e 347 km de Barcelona al sud-oèst. Localament, la vila es confrontada per dos rius : Les a l'èst, e la Mauçon a l'oèst. Son païsatge es mercat pel Puòg de Sant Lop, situat a 25 km al nòrd de la vila e visible de la passejada del Peiron e de la terrassa del teit del Corum.

Istòria

Per mai de detalhs, vejatz : Senhoriá de Montpelhièr.

Montpelhièr es una de las escassas ciutats de la part occitana de l'estat francés qu'aja pas una origina romana. Pendent la nauta Edat Mejana, la ciutat episcopala vesina de Magalona èra la localitat principala de la zòna, mas las atacas dels piratas favoriguèt probablament una installacion de la populacion mai a l'interior. La ciutat foguèt fondada al sègle VIII (a partir d'una proprietat agricòla nomenada monspeslelarius, citada dins un tèxt de l'annada 985), mas foguèt pas abans lo sègle X qu'aqueriguèt una cèrta importància coma centre comercial al poder dels comtes de Tolosa). Foguèt un temps territòri de la Corona d'Aragon gràcia al maridatge de Pèire II d'Aragon amb Maria de Montpelhièr en 1204. Foguèt la vila ont nasquèt Jacme I d'Aragon, lo futur rei d'Aragon e comte catalan, qu'eiretèt la ciutat de sa maire, Maria de Montpelhièr, e la daissèt a sa mòrt a son filh, Jacme II de Malhòrca. En 1349, Jacme III de Malhòrca vendèt la senhoriá de Montpelhièr al rei de França Felip lo Bèl per percebre de fons dins sa lucha contra Pèire IV d'Aragon.

Durant l'epòca de la Reforma, un grand nombre d'abitants se faguèron protestants (o uganauds, escais-nom dels protestants) e Montpelhièr venguèt un fèu de la resisténcia protestanta encontra de la Corona francesa, que son domeni èra majoritàriament catolic. En 1622, lo rei Loís XIII prenguèt la vila aprèp un sètge de uèch meses. Durant lo sègle XIX, la ciutat se desvolopèt en centre industrial. Dins lo decenni de las 1960, sa populacion coneguèt una fòrta creissença en causa de l'arribada dels pènegres.

Ensenhament superior

Montpelhièr es una anciana vila universitària. Uèi, sa populacion estudianta (universitats e escòlas) es estimada a 60 000 personas. La vila amassa tres universitats:

Administracion

Lista dei cònsols successius
Periòde		Identitat	Etiqueta
1959	1977	Francés Delmàs	UDF
1977	2004	Georges Frêche	PS
2004		Elena Mandroux	PS
Totas las donadas son pas encara conegudas.

Demografia

modificar « persona »
v · d · m

Evolucion demografica
Populacion comunala actuala (2013): 272084, totala: 276054

Cercar

251 634

253 712

252 998
256 344

2009

2010

255 080
258 366

257 351
260 572

Fonts

Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE

Evolucion de la populacion 1962-2008

Toponims

Basat en documents d'archius e en los barris actuaus.

Als Mases (actualament Les Mazes)
Antigòna (Antigone)
Las Aubetas (Mas des Aubes (lit. Mas des peupliers blancs) = actual quartièr de "Les Aubes" ?) http://ia600208.us.archive.org/15/items/revuedeslanguesr1314univuoft/revuedeslanguesr1314univuoft.pdf
Bonièiras (actualament Bonnier!)
Candilhargues
Carrièira de l'Agulhariá
Carrièira de las Femenas (las putas!)
Carrièira dels Olius (rue des oliviers)
Castel Moton (rue Castel-mouton)
Ega Lònga (actualament Aigaslòngas o Aigalonga?/Aiguelongue, i a pas de riu que sapiam, doncas l'etimologia seria "èga lònga" !)
Escudon ?? (Ecusson)
Figairòlas (Figuerolles)
Glèisa de Sant Paul
Glèisa Sant Fermin
Grandmont (Grammont)
L'Esplanada (L'Esplanade)
La Balma (actualament Les Baumes!)
La Mauçon o La Mausson (riu) (La Mosson)
La Mauçon La Mausson o tradicionalment La Palhada (barri) (La Mosson ou La Paillade)
La Torre de la Babòta
La Tor dels Pins (La Tour des pins)
La Pompinhana (La Pompignane)
Lantissargues (Lantiçargues?)
Las Aigarèlas (Les Aiguerelles)
Las Casas (Las Cazes)
Las Figuairèlas (qualque ligam amb lo barri de Figairòlas?)
Las Matèlas (Les Matelles)
Lo canton sobre lo Forn de las Flamas (le coin du Four des Flammes)
Lo Corral (actualament Le Coureau/Courr(e)au)
Lo Peiron (Le Peyrou)
Lo Pichon Bard ?? (Le Petit Bard)
Lo Pònt Jovenau (Le Pont Juvénal)
Lo portal de la Saunariá (Porte de la Saunerie)
Los Arcèus (Les Arceaux)
Maubòsc (pron. Maubòs) Malbosc
Merdanson/Merdançon? (Verdanson sic)
Monestièr de las dònas Nòstra Dòna de Sant Gili
Nòstra Dòna de Taulas (ND des Tables)
Odisseum (Odysseum)
Pilar Sant Gili (rue et porte du Pila Saint-Gély)
Plan de l'Om
Portal de la Blancariá
Puèg Rodièr (meteis que l'actual "Pech Radier?")
Richter
Riu Colom (actualament Rieucolon)
Salanòva (Celleneuve. Deformacion populara de Cèlanòva?) http://archive.org/stream/revuedeslangues06romagoog#page/n356/mode/2up
Salicatas (actualament Salicate (moulin de) sens S)
Sant Joan de Vedats (Saint Jean de Védas)
Sant Alòi (Eglise de Saint Eloy)
Sant Daunisi (Saint Denis)
Sant Estève de Bejargues
Sant Jolian de Buèjas (Saint-Julien de Buèges)
Sant Martin de Prunet (Nòstra Dòna de)
Sant Martin de Sussargues (Suçargues?)
Tor de Serven(t?) (Tour de Serven(t)
Truòlhet (Triolet)
Vaufèra (pron. Bèufèra) : Valfère

http://archive.org/stream/revuedeslangues06romagoog#page/n270/mode/2up Un poema amb mouts toponims de la vila

Personalitats nascudas o ligadas a Montpelhièr

Lo comte-rei En Jacme I d'Aragon (1208-1276), sobeiran catalan
Arnaut de Vilanòva (1238-1311), mètge
Sant Ròc
Guilhèm Rondelet (1507-1566), mètge e naturalista occitan

Ligams extèrnes

Montpelhièr l'occitana Sit consagrat a la ciutat de Montpelhièr e sa region environanta e a sa lenga occitana e sa literatura

Wikimedia Commons prepausa de documents multimèdia liures sus Montpelhièr.

Nòtas

Portal de Lengadòc

@@ Linha 74 : / Linha 74 : @@
 * Als Mases (actualament Les Mazes)
 * [[Antigòna (Montpelhièr)|Antigòna]] (Antigone)
-* Las Aubetas (Mas des Aubes. = actual quartièr de "Les Aubes" ?) http://ia600208.us.archive.org/15/items/revuedeslanguesr1314univuoft/revuedeslanguesr1314univuoft.pdf
+* Las Aubetas (Mas des Aubes (lit. Mas des peupliers blancs) = actual quartièr de "Les Aubes" ?) http://ia600208.us.archive.org/15/items/revuedeslanguesr1314univuoft/revuedeslanguesr1314univuoft.pdf
 * Bonièiras (actualament Bonnier!)
 * Candilhargues