Primièr cònsol
Lo cònsol màger[1] o primièr cònsol (ˈprononciat: /kɔnsul/)[2] es una persona en carga d'un municipi o una comuna. Representa l'organ monocratic plaçat a la cima de l'autoritat territoriala locala de basa que dins los diferents païses assumís de las denominacions diferentas: comuna, municipalitat, comuna, vila, ciutat, etc. Segon l'Estat, es elegit dirèctament pels ciutadans o abitants o indirèctament pel conselh municipal o municipal concernit.
Variantas dialectalas[modificar | modificar la font]
Lo mot cònsol, al femenin cònsolessa, es la forma plus conservatriz e referenciala de la lenga occitana, segon Domergue Sumien.[3] Patís pasmens qualques variacions foneticas:
- [kɔnsul], dins una partida del lengadocian.
- [ˈkɔnsu, ˈkɔⁿsu], dins mantuns dialèctes, e mai lo lengadocian.
- [ˈkɔsu], es una varianta de pronóncia populara.
D'aquel meteis mot resulta atal diferents grafias qu'adoptantent una pronóncia locala: cònse (cònsa), còssol (còssola), [4] conse (consa), consol (consolessa / consula),[5] consul (consulessa).
Regionalament se ditz primè(i)r/prumè(i)r cònsol (gasc.), primèir cònsol (auv.) o primier cònsol (prov.).
Son equivalent a la Val d'Aran es lo baile, al feminin la bailessa (alcalde es un castilhanisme),[6] que dirigís l'administracion locala per un mandat de 5 ans. Es nomenat séndic* dins las Valadas Occitanas (en italian: sindaco).
Articles connèxes[modificar | modificar la font]
Nòtas e referéncias[modificar | modificar la font]
- ↑ Existís la varianta cònsol major.
- ↑ «Maire». Dicod'Òc Multidiccionari Occitan. Congrès permanent de la lenga occitana.
- ↑ (oc) Cònsol. opinion.jornalet.com [Consulta: 23 de novembre de 2023].
- ↑ (oc) Acadèmia Occitana-Consistòri del Gai Saber, Diccionari General de la Lenga Occitana «Còssol».
- ↑ de Cantalausa, Joan. Diccionari general occitan: a partir dels parlars lengadocians, p. 279. ISBN 2-912293-04-9.
- ↑ (oc) Institut d'Estudis Aranesi-Acadèmia aranesa dera lengua occitana, Diccionari der aranés «baile».