Primièr cònsol

Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.
Pels articles omonims, vejatz cònsol e maire (omonimia).
Aqueste article (o seccion) es un esbòs.
Podètz partejar vòstras coneissenças en lo melhorant (cossí?).

Lo cònsol màger[1] o primièr cònsol (ˈprononciat: /kɔnsul/)[2] es una persona en carga d'un municipi o una comuna. Representa l'organ monocratic plaçat a la cima de l'autoritat territoriala locala de basa que dins los diferents païses assumís de las denominacions diferentas: comuna, municipalitat, comuna, vila, ciutat, etc. Segon l'Estat, es elegit dirèctament pels ciutadans o abitants o indirèctament pel conselh municipal o municipal concernit.

Variantas dialectalas[modificar | modificar la font]

Lo mot cònsol, al femenin cònsolessa, es la forma plus conservatriz e referenciala de la lenga occitana, segon Domergue Sumien.[3] Patís pasmens qualques variacions foneticas:

D'aquel meteis mot resulta atal diferents grafias qu'adoptantent una pronóncia locala: cònse (cònsa), còssol (còssola), [4] conse (consa), consol (consolessa / consula),[5] consul (consulessa).

Regionalament se ditz primè(i)r/prumè(i)r cònsol (gasc.), primèir cònsol (auv.) o primier cònsol (prov.).

Son equivalent a la Val d'Aran es lo baile, al feminin la bailessa (alcalde es un castilhanisme),[6] que dirigís l'administracion locala per un mandat de 5 ans. Es nomenat séndic* dins las Valadas Occitanas (en italian: sindaco).

Articles connèxes[modificar | modificar la font]

Nòtas e referéncias[modificar | modificar la font]

  1. Existís la varianta cònsol major.
  2. «Maire». Dicod'Òc Multidiccionari Occitan. Congrès permanent de la lenga occitana.
  3. (oc) Cònsol. opinion.jornalet.com [Consulta: 23 de novembre de 2023]. 
  4. (oc) Acadèmia Occitana-Consistòri del Gai Saber, Diccionari General de la Lenga Occitana «Còssol». 
  5. de Cantalausa, Joan. Diccionari general occitan: a partir dels parlars lengadocians, p. 279. ISBN 2-912293-04-9. 
  6. (oc) Institut d'Estudis Aranesi-Acadèmia aranesa dera lengua occitana, Diccionari der aranés «baile».