1975
1975 | |
---|---|
Ans : 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 Decennis : Cronologia mesadièra : Cronologias tematicas : Autres calendièrs : |
Aquesta pagina concernís l'an 1975 del calendièr gregorian.
Eveniments[modificar | modificar la font]
Occitània[modificar | modificar la font]
- 24 de febrièr - Decès de Joan Bodon, l'autor occitan mai conegut.
França[modificar | modificar la font]
Après d'annadas de luchas, adopcion de la lèi Veil que legalizèt l'avortament. Per de rasons de compromés politic, laissava divèrsei limits per ne limitar l'usatge mai d'autrei lèis permetèron a cha pauc de lo liberalizar.
Euròpa[modificar | modificar la font]
Espanha[modificar | modificar la font]
Mòrt de Francisco Franco lo 20 de novembre que foguèt remplaçat per lo rèi Joan Carles lo 22.
Mond[modificar | modificar la font]
- 30 d'abril - fin de la Guèrra de Vietnam, amb la presa de Saigon e la rendicion del Vietnam del Sud.
- 25 de junh - independéncia de Moçambic.
- 5 de julhet - independéncia de las illas del Cap Verd.
- 12 de julhet - independéncia de São Tomé e Príncipe.
- 16 de setembre - independéncia de Papoa-Nòva Guinèa.
- 25 de novembre - independéncia de Surinam.
- 28 de novembre - Timòr Èst sa independéncia de Portugal.
- 7 de decembre - invasion de Timòr Èst per Indonesia.
Arts[modificar | modificar la font]
Sciéncias e tecnicas[modificar | modificar la font]
Astronomia[modificar | modificar la font]

Capitada de l'atteratge de la sonda Viking 1 de la NASA sus Mart. Fins a 1980, la mission (una sonda orbitala e una capsula destinada a l'atteratge) permetèt de fotografiar la planeta e d'i realizar divèrsei mesuras, especialament sus la composicion atmosferica e geologica.
Energia[modificar | modificar la font]
Comercializacion de la premiera pila de liti. Tres còps pus competitiva que leis autrei modèls de pila dau periòde, trobèt rapidament d'aplicacions de tecnologia auta.
Economia[modificar | modificar la font]
Naissenças[modificar | modificar la font]
- 4 de febrièr - Natalie Imbruglia, actritz e cantaira australiana
- 22 de febrièr - Drew Barrymore, actritz americana
- 15 de març - Eva Longoria, actritz americana
- 7 d'abril - Victoria Beckham, cantaira anglesa (Spice Girls) e esposa del jogaire de fotbòl David Beckham
- 30 d'abril - Liberto Rabal, actor e realizator espanhòl
- 2 de mai – David Beckham, jogaire anglés de fotbòl
- 8 de mai - Enrique Iglesias, cantaire espanhòl
- 4 de junh - Angelina Jolie, actritz americana
- 10 de mai - Hélio Castroneves, pilòt brasilièr d'automobilas
- 30 de junh - Ralf Schumacher, pilòt alemand de Formula 1
- 28 de julhet - Leonor Watling, cantaira espanhòla
- 30 de setembre - Marion Cotillard, actritz francesa
- 5 d'octobre - Kate Winslet, actritz britanica
- 26 de decembre - Marcelo Ríos, jogaire de tennis chilen
Decèsses[modificar | modificar la font]
- 8 de febrièr - Robert Robinson, quimista britanic, Prèmi Nobel (n. 1886)
- 19 de febrièr – Luigi Dallapiccola, compositor italian (n. 1904)
- 24 de febrièr - Joan Bodon, autor occitan (n.1920)
- 3 de març - Ivo Andrić, escrivan iogoslavian, Prèmi Nobel de Literatura (n. 1892)
- 12 d'abril - Josephine Baker, dançaira e cantaira americana (n. 1906)
- 13 d'abril - N'Garta Tombalbaye, president de Chad (n. 1918)
- 21 d'abril - Ranieri Mazzilli, president de Brasil (n.1910)
- 5 de mai - Moe Howard, actor american de comèdia (n.1897)
- 28 de mai - Lung Chien, cineasta e actor chinés (n.1916)
- 3 de junh - Eisaku Sato, primièr ministre japonés e Prèmi Nobel de la Patz (n.1901)
- 27 d'agost - Haile Selassie, emperaire d'Etiopia (n.1892)
- 29 d'agost - Eamon de Valera, president d'Irlanda (n.1892)
- 10 de setembre - George Paget Thomson, fisician britanic, Prèmi Nobel (n. 1892)
- 20 de setembre - Saint-John Perse, escrivan francés, Prèmi Nobel (n. 1887)
- 30 d'octobre - Gustav Hertz, fisician alemand, Prèmi Nobel (n. 1887)
- 2 de novembre - Pier Paolo Pasolini, director de cinèma italian (n.1922)
- 20 de novembre - Francisco Franco, dictator d'Espanha (n.1892)
- 28 de novembre - Érico Veríssimo, escrivan regionalista e modernista brasilièr (n.1905)
- 4 de decembre - Hannah Arendt, sociològa e filosòfa alemanda (n. 1906)
Prèmi Nobel[modificar | modificar la font]
- Prèmi Nobel de Fisica : Aage Niels Bohr, Ben Roy Mottelson, James Rainwater
- Prèmi Nobel de Quimia : John Cornforth, Vladimir Prelog
- Prèmi Nobel de Fisiologia o Medecina : David Baltimore, Renato Dulbecco, Howard M. Temin
- Prèmi Nobel de Literatura : Eugenio Montale
- Prèmi Nobel de la Patz : Andrei Sakharov
- Prèmi Nobel d'Economia : Leonid Vitaliyevich Kantorovich, Tjalling C. Koopmans