Calendièr gregorian

Tièra de 1000 articles que totas las Wikipèdias deurián aver.

Lo calendièr gregorian (var. calendari gregorian), es lo calendièr actualament utilizat en Euròpa e dins una granda partida del monde. Concebut per un collègi de scientifics jos la direccion de Christophorus Clavius per corregir la deriva seculara del calendièr julian, pòrta lo nom de son instigator Gregòri XIII, papa de 1572 a 1585.

Estructura del calendièr[modificar | modificar la font]

L'estructura del calendièr gregorian es analòga a la del calendièr julian de la Roma antica en vigor fins a alara. Es un calendièr solar, se basant sus la revolucion de la Tèrra a l'entorn del Solelh en 365,2422 jorns de 24 oras de 60 minutas de 60 segondas metricas. Lo calendièr gregorian balha un temps mejan de l'an de 365,2425 jorns ; per assegurar un nombre entièr de jorns per an, s'i ajusta regularament (cada 4 ans en principi) un bissèxt o jorn bissextil, lo 29 de febrièr (vejatz annada bissextila).

Lo cicle complet del calendièr gregorian dura 400 ans : tres sègles constituits de 24 cicles julians (tres ans de 365 jorns, puèi una annada de 366 jorns) seguits de quatre annadas de 365 jorns, puèi un sègle constituit de 25 cicles julians. Lo calendièr gregorian utiliza las règlas del comput gregorian.

Subdivisions[modificar | modificar la font]

Lo calendièr gregorian es devesit en dotze meses, acampats en quatre trimèstres :

1^èr trimèstre	2^nd trimèstre	3(en) trimèstre	4(en) trimèstre
genièr, 31 jorns febrièr, 28 o 29 jorns març, 31 jorns.	abril, 30 jorns mai, 31 jorns junh, 30 jorns.	julhet, 31 jorns agost, 31 jorns setembre, 30 jorns.	octobre, 31 jorns novembre, 30 jorns decembre, 31 jorns.
90 o 91 jorns	91 jorns	92 jorns	92 jorns

Un periòde de sèt jorns fòrma una setmana. Los jorns d’una setmana an cadun un nom : en occitan, diluns, dimars, dimècres, dijòus, divendres, dissabte e dimenge.

L’èra ordinàriament utilizada amb lo calendièr gregorian es l’èra crestiana, es a dire « aprèp Jèsus-Crist » (Anno Domini en latin, locucion encara utilizada en anglés, lo pus sovent notada aprèp l’annada jos sa forma abreujada AD, e autres còps designada coma an de gràcia o an del Sénher). Lo zèro èra pas encara conegut, i aguèt pas d’annada zèro : los sègles e los millennis comencèron amb l’an numèro un, de biais ordinal. Doncas, lo sègle XXI e lo millenni III començan lo 1^èr de genièr de l’an 1 del millenni III, es a dire en 2001.

Ligams intèrnes[modificar | modificar la font]

Ligams extèrnes[modificar | modificar la font]