Avena

Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.
Vilatge d'Occitània
Avena
Avène
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
Lo centre ancian d'Avena.
Armas
Geografia fisica
geolocalizacion
Coordenadas 43° 45′ 29″ N, 3° 06′ 00″ E
Superfícia 62,65 km²
Altituds
 · Maximala
 · Mejana
 · Minimala
 
978 m
373 m
294 m
Geografia politica
País  Lengadòc
Estat Bandièra de França França
Region
76
Occitània
Departament
34
Erau Armas del Departament d'Erau
Arrondiment
342
Besièrs (dempuèi 2017 [1])
Canton
3416
Clarmont d'Erau (Lunaç abans 2015)
Intercom
243400777
CC de Grand Òrb
Cònsol Serge Castan
(2020-2026)
Geografia umana
Populacion
Populacion totala
(2018)
280 ab.
Evolucion de la populacion
Evolucion de la populacion

288 ab.
Densitat 4,87 ab./km²
Autras informacions
Gentilici avenòl, avenòla
Còde postal 34260
Còde INSEE 34019

Avena[2][3][4][5][6][7][8] o Avèna[3][9][10][11] (Aveno, Abeno en grafia mistralenca[12]; Avène en francés) es una comuna lengadociana situada dins lo departament d'Erau e la region d'Occitània, ancianament de Lengadòc-Rosselhon.

Lo gentilici es avenòl -òla[2].

Geografia[modificar | Modificar lo còdi]

Avena es situada dins los cantons nauts d'Erau, dins la val nauta d'Òrb prèp lo departament d'Avairon.

Lo vilatge fa partida dels tres vilatges termals d'Erau, amb Los Banhs de Balaruc e l'Amalon.

Comunas a l'entorn.

Perimètre del territòri[modificar | Modificar lo còdi]

Toponimia[modificar | Modificar lo còdi]

Avèna[modificar | Modificar lo còdi]

La prononciacion es [ă'vèno] o [ă'bèno] (segon Desjardins [s'agís en realitat de G. Deslandes], Revue Internationale d'Onomastique, IX-3, p. 188 [9]). Las fòrmas ancianas son : ecclesiam S. Martini de Avena en 1135, de Avena en 1153, 1178, 1216, 1247-48, castrum et forcia de Avena en 1193, parrochia de Lavena en 1214, castro de Avena en 1247-48, de Avena en 1323, 1361, manso de Lavenis en 1392, coseigneur d'Avena en 1529, prieur d'Avene et Rieussec en 1571, Avenes en 1622, Avenne en 1740-60, Avene en 1740-60, 1771, 1774-75 (mapa de Cassini)[13].
Avena es tanben lo nom de mai d'un riu (Avairon, Gard, etc) e lo jonhent del riu l'Avenette (en francés, doncas normalament Aveneta) e d'Òrb es a l'oèst del vilatge, mas aquò pròva pas, ni que lo riu se disiá Avena, ni que Avena es un nom ancian d'Òrb; simplament lo nom del riu pòt venir del nom del vilatge. Empacha pas que Avena siá un idronime a l'origina. Es explicat d'un biais diferent pels especialistas. Pel nom del vilatge, Dauzat i vei Avena (villa), d'un nom latin d'òme Avenus (o Avanus) [14]. Los Féniés plaçan la raiç *ab- implicitament dins lo preceltic [15]. Segon Delamarre, Avena seriá lo resultat de abenā [16]. Delamarre explica Avena pel gallic; *ab- o *ap- seriá un mot indoeuropèu del genre animat, « las aigas », consideradas coma d'èssers que agissan (article abona, abu-); Delamarre admet que d'unes mots de la familha d' abona pòdon èsser crosats amb de preceltic [17].
Segon Hamlin, Avèna es un idronime, benlèu de tipe « font », d'origina prelatina e format sul meteis radical que lo mot occitan avenc, mas amb lo sufixe -enna. Aquel tipe de nom an poscut patir de l'influéncia del paronime avena « civada »; justament Avèna es pas qu'a 10 km de Selhas, vengut del latin vulgar siligo « segal »[13]; mas es pauc probable per aqueste Avèna, pr'amor de la dubertura de la vocala tonica.

  • Fòrmas ancianas tiradas del diccionari topografic d'Eugène Thomas (1865) : Avenna en 1115; Eccl. S. Martini de Avena en 1135; Avene en 1518; dans l’archiprêtré de Boussagues, sous le vocable de S. Martinus en 1780; Avenne en 1760[18][14],[19].

Rovinhac[modificar | Modificar lo còdi]

Rovinhac es sus la mapa de Cassini coma parròquia sucursala.
La prononciacion es [rubi'ɲak]. Las fòrmas ancianas son : ecclesiam S. Petri de Rovinacco en 1135, de Riviniaco en 1153, de Rovinaco en 1178, de Ruviniaco en 1216, de Roumhaco en 1323, de Rovinhaco en 1351, de Ruviniaco en 1361, Rovinhac en 1571, Rovigna en 1613, Rovinhac en 1648, l'eglise de Rouvignac en 1740-60, Roubignac en 1759, Roubiniac en 1770-72 (mapa de Cassini), Rouvignac en 1780[20].
Rovinhac es lo nom d'una proprietat qu'aviá per mèstre Rubinius (segon d'exemples semblables fornits per Dauzat e Rostaing[21]), atestat, o Rubenius segon Frank R. Hamlin[20]. Rovinhac es d'origina antica, format de Rubinius, atestat, o Rubenius (idem), amb lo sufixe celtic -*acon. I a un autre Rovinhac, dins la comuna d'Auton, tanben parròquia sucursala sus la mapa de Cassini e tanben d'autres dins lo departament; cap d'eles es pas comuna, fòrça son abandonats o redusits a una glèisa sola. Azard ?

Truscaç[modificar | Modificar lo còdi]

La prononciacion es [trüs'kas]. Las fòrmas ancianas son : villa quae dicitur Truscads en 909, mansi illius qui dicitur Truscaz en 1167 (identificacion malsegura), Trusquas en 1644, Truscas en 1759, 1740-60, 1770-72 (mapa de Cassini). Segon Hamlin, lo nom es escur[22].

Istòria[modificar | Modificar lo còdi]

Masatges e bòrias[23][modificar | Modificar lo còdi]

  • Bres
  • Sadde
  • Serviès
  • Lo Coral
  • La Rode Baissa
  • Truscas
  • Vinas
  • Sant Barthélemy
  • Las planas
  • Los banhs d'Avena
  • Rovinhac
  • Bel desert
  • Font bina
  • La mandrièra

Administracion[modificar | Modificar lo còdi]

Lista dels cònsols successius
Periòde Identitat Etiqueta Qualitat
març de 2016 2026 Serge Castan divèrs esquèrra retirat de quadre
març de 2001 2016 Guy Caballé PS  
  2001      
Totas las donadas son pas encara conegudas.
  • Abans la refòrma cantonala de 2014, aplicada en 2015, la comuna èra del canton de Lunaç; es ara del canton de Clarmont d'Erau.

Demografia[modificar | Modificar lo còdi]

modificar « persona »
 v · d · m 
Evolucion demografica
Populacion comunala actuala (2013): 305, totala: 311

1793 1800 1806 1821 1831 1836 1841 1846 1851
1 172 1 187 1 381 1 343 1 407 1 438 1 252 1 238 1 207

1856 1861 1866 1872 1876 1881 1886 1891 1896
1 256 1 226 1 208 1 146 1 084 1 121 1 147 976 992

1901 1906 1911 1921 1926 1931 1936 1946 1954
951 1 076 924 902 966 730 681 826 724

1962 1968 1975 1982 1990 1999 2006 2007 2008
582
457
430
259
269
275
289
293
293
298
2009 2010
301
306
305
310
Fonts
Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE
Evolucion de la populacion 1962-2008
Evolucion de la populacion 1962-2008


  • En 2018 la populacion èra de 280 abitants e la densitat èra de 4,47 ab/km².

Luòcs e monuments[modificar | Modificar lo còdi]

  • La glèisa romanica Sant Andrieu de Riusec del sègle XII
  • La glèisa Sant Pèire de Rovinhac (sXII)
  • La glèisa Sant Maria de Vinas (sXII)
  • La glèisa Sant Antòni de Serviès (1715)
  • La glèisa Sant Barthelemy (1135)
  • La glèisa de Truscas (sXIX)
  • La glèisa Sant Martin d'Avena (modèrna)
  • La glèisa del pont sus Òrb (sXIII)

Personalitats ligadas amb la comuna[modificar | Modificar lo còdi]

  • Miquèl Galabru a passat la seuna enfantesa a Avena

Veire tanben[modificar | Modificar lo còdi]

Ligams extèrnes[modificar | Modificar lo còdi]

Nòtas e referéncias[modificar | Modificar lo còdi]

  1. http://www.herault.gouv.fr/Actualites/Infos/Modification-des-limites-des-3-arrondissements-du-departement-de-l-Herault
  2. 2,0 et 2,1 https://books.google.com/books?id=YL0iAQAAIAAJ&focus=searchwithinvolume&q=Av%C3%A8ne
  3. 3,0 et 3,1 http://oc-carbonne.fr/parladissa-andrieu-bernat-los-forabandits-de-val/
  4. https://www.jfbrun.eu/lengadoc/lexfroc.htm
  5. https://www.yumpu.com/fr/document/read/16129215/la-fara-ales-troces-causits-universite-de-provence
  6. https://docplayer.fr/119511699-Recuelh-lexicografic-de-mots-occitans-e-franceses-tirats-de-textes-administratius-dels-segles-xiv-xv-xvi-xvii-xviii-airals-gardenc-e-eravenc.html
  7. https://lacampanadeniana.blogspot.com/2017/
  8. https://www.aigamarina.fr/romans-et-nouvelles/31-davena-en-gardon-de-l-avene-au-gardon.html
  9. 9,0 et 9,1 https://www.persee.fr/doc/rio_0048-8151_1957_num_9_3_1592
  10. https://www.oocities.org/toponimiaoccitana/34c.html
  11. https://web.archive.org/web/20220709000348/https://opinion.jornalet.com/laurenc-revest/blog/1040/occitans-e-economia-i-peire-fabre-un-occitan-entrepreneire
  12. https://tdf.locongres.org/files/assets/common/page-substrates/page0202.jpg
  13. 13,0 et 13,1 Frank R. Hamlin, Toponymie de l'Hérault, Dictionnaire Topographique et Étymologique, Éditions du Beffroi e Études Héraultaises, 2000, p. 23
  14. 14,0 et 14,1 Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 41
  15. Bénédicte Boyrie-Fénié, Jean-Jacques Fénié, Toponymie des Pays Occitans, edicions Sud-Ouest, 2007, p. 35
  16. Xavier Delamarre, Noms de lieux celtiques de l'Europe ancienne, ed. Errance, 2012, p. 327 e 38
  17. Xavier Delamarre, Dictionnaire de la Langue gauloise, ed. Errance, 2na edicion, 2008, p. 29-30
  18. https://dicotopo.cths.fr/places/P32226892
  19. Xavier Delamarre, Dictionnaire de la Langue gauloise, ed. Errance, 2na edicion, 2008, p. 37-38
  20. 20,0 et 20,1 Frank R. Hamlin, Toponymie de l'Hérault, Dictionnaire Topographique et Étymologique, Éditions du Beffroi e Études Héraultaises, 2000, p. 344
  21. Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 578, a Rouvignies
  22. Frank R. Hamlin, Toponymie de l'Hérault, Dictionnaire Topographique et Étymologique, Éditions du Beffroi e Études Héraultaises, 2000, p. 409
  23. Dins aquesta seccion, los noms autentics dels masatges son pas completament assegurats; demandan d'informacions complementàrias, e eventualament de correccions.