Lunèl
|
Vila d'Occitània | 
|
|
Lunèl | ||
|---|---|---|
 | ||
| L'ostau de la comuna de Lunèl. | ||
| ||
| Geografia fisica | ||
| ||
| Coordenadas | 43° 40′ 40″ N, 4° 08′ 10″ E | |
| Superfícia | 23,09 km² | |
| Altituds · Maximala · Mejana · Minimala |
53 m 5 m 2 m | |
| Geografia politica | ||
| País | Lengadòc  | |
| Estat |  França | |
| Region 76 |
Occitània (region administrativa) | |
| Departament 34 |
Erau  | |
| Arrondiment 343 |
Arrondiment de Montpelhièr | |
| Canton 3417 |
Canton de Lunèl (capita | |
| Intercom 243400520 |
Comunautat de comunas del País de Lunèl | |
| Cònsol | Claude Arnaud (2001-2008) | |
| Geografia umana | ||
| Populacion Populacion totala (2013) |
25 006 ab.  ab. | |
| Densitat | 1 082,98 ab./km² | |
| Autras informacions | ||
| Gentilici | Lunellois, Lunelloises (en francés) | |
| Còde postal | 34400 | |
| Còde INSEE | 34145 | |
Lunèl [lyˈnɛl] (pron. locala: [lø̞ˈnɛl]; oficialament en francés Lunel, e Lunèu en forma provençalizanta) es una vilòta occitana de 22 000 abitants situada a la termièra del departament d'Erau e la region d'Occitània a ras del riu de Vidorle que dissepara lo departament d'Erau de Gard.
Los abitants son los pescalunas o luneleses. Aquel escais a son origina dins una legenda que conta cossí qualqu'un de la vila que pensava que la luna s'èra negada, la volguèt pescar amb un panièr traucat. Existís una cançon sus aquela legenda.
Recentament una estatua que representa aqueste personatge es estada bastida al Cors Gabriel Péri.
Somari
Geografia[modificar | modificar la font]
La comuna se situa a 25 km a l'èst de Montpelhièr e a 25 km al sud-oèst de Nimes (departament de Gard) traversada per la rota nacionala RN113.
Sus la riba drecha de Vidorle, qu'es del departament d'Erau, son territòri es constituit principalament d'una plana alluviala entre la plana de Mauguiò e la de la dicha Pichòta Camarga. Aquesta plana aculhís d'activitats viticòlas e arboricòlas, coma tanben la vila de Lunèl. Lo sud es cada còp mai umid dau mai s'es mai a ras de las localitats de Marsilhargues e de Sant Nazari de Pesan. A nòrd, començan los tucs de la garriga que a son pè se trapa lo canal d'irrigacion del Bas Ròse-Lengadòc que permetèt lo desvolopament de l'activitat fruchièra dins aquesta partida orientala d'Erau.
Administrativament, la comuna es limitròfa de Saturargues e Vilatela al nòrd, Vidorle, Galargues e Aimargues (Gard) al nòrd-èst, Marsilhargues a l'èst e al sud, Sant Nazari de Pesan e Sant Just al sud-oèst, e Lunèl Vièlh a l'oèst. Totas aquestas localitats fan partida del canton de Lunèl.
Istòria[modificar | modificar la font]
Se sap pas exactament quand foguèt fondat Lunèl mas se sap qu'en 888 la vila foguèt erigida en baroniá qu'agropava tretze vilatges. A l'entorn de l'an 1000, èra proprietat de Bernat d'Andusa, baron de Sauva que la cediguèt puèi a la familha dels Gaucelm, los senhors de Lunèl. Foguèt pas qu'en 1295 que passèt jos lo poder del Rei de França. A l'Edat Mejana, i aviá a Lunèl una comunitat jusieva fòrça activa, amb una escòla de medecina. Centre d'erudicion important, la vila comencèt a declinar amb lo forabandiment dels jusieus pel rei de França aperaquí cap a l'an 1300. Lunèl coneguèt de periòdes de lucha constanta pendent lo sègle XVI per sa situacion geografica entre catolicisme e protestantisme que totas doas comunitats convivián dins la vila. En 1632, en seguida de la patz d'Alès, las fortificacions foguèron desmontadas. Un sègle mai tard, en 1728, s'acabèron las òbras d'un canal e d'un pòrt que religava Lunèl al litoral. Aquesta construccion, utilizada pendent gaireben dos sègles, foguèt tapada en part tre 1941 e 1972 per sa manca d'utilitat.
Administracion[modificar | modificar la font]
Demografia[modificar | modificar la font]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1962 | 1968 | 1975 | 1982 | 1990 | 1999 | 2006 | 2007 | 2008 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Cercar |
Cercar |
23 914 |
24 044 |
24 417 24 652 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 2009 | 2010 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 24 923 25 159 |
25 277 25 509 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Fonts | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Base Cassini de l'EHESS (recercar) - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Luòcs e monuments[modificar | modificar la font]
- Una reproduccion de l'Estatua de la Libertat èra estada crompada per la vila de Lunèl. Aquela miniatura foguèt fonduda pendent la Segonda Guèrra Mondiala. Una nòva Estatua de la Libertat foguèt installada a la dintrada de Lunèl (Plaça de la Republica) fa qualques annadas.
- Lo fons Medard es una rica colleccion servada dins la Bibliotèca de Lunèl.
Personalitats nascudas a Lunèl[modificar | modificar la font]
- Samuel ibn Tibbon, filosòf e mètge jusieu del sègle XII
- En Astruc de Lunèl, rabin del sègle XIII
- Lo trobador Folquet de Lunèl (nascut cap a 1244 e mòrt en 1300), autor del Romans de Mondana Vida e d'autras òbras mens importantas.
- Lo cineasta Louis Feuillade nasquèt a Lunèl lo 19 de febrièr de 1873. Es lo creador de Fantomàs, e tanben de Les Vampires. Lo licèu de la vila pòrta son nom en omenatge.
- L'escrivan Loís Abric (1886-1953), autor de maitas òbras escrichas mai que mai en grafia mistralenca.
Ligams extèrnes[modificar | modificar la font]
- Sit de la comuna de Lunèl, en francés
- Sit de J.F. Brun sus Lunèl, en occitan
- Sit del muscat de Lunèl, en francés
 |
|
Nòtas[modificar | modificar la font]
.svg){kind=small}
