Lunèl

Vila d'Occitània

Lunèl Lunel
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
L'ostau de la comuna.
Armas
Geografia fisica
Coordenadas	43° 40′ 40″ N, 4° 08′ 10″ E
Superfícia	23,09 km²
Altituds  · Maximala  · Mejana  · Minimala	53 m 5 m 2 m
Geografia politica
País	Lengadòc
Estat	França
Region 76	Occitània (region administrativa)
Departament 34	Erau
Arrondiment 343	Arrondiment de Montpelhièr
Canton 3417	Canton de Lunèl (capluòc)
Intercom 243400520	Comunautat de comunas dau País de Lunèl
Cònsol	Pierre Soujol (2020-2026)
Geografia umana
Populacion Populacion totala (2018)	26 273 ab. 26 522 ab.
Densitat	1 082,98 ab./km²
Autras informacions
Gentilici	Lunellois, Lunelloises (en francés)
Còde postal	34400
Còde INSEE	34145

Los Caladons

Lunèl [lyˈnɛl] (pron. locala: [lø̞ˈnɛl]; en francés Lunel, e Lunèu en forma provençalizanta) es una vilòta occitana de 22 000 abitants situada a la termièra del departament d'Erau e la region d'Occitània a ras del riu de Vidorle que dissepara lo departament d'Erau de Gard.

Los abitants son los pescalunas o luneleses. Aquel escais a son origina dins una legenda que conta cossí qualqu'un de la vila que pensava que la luna s'èra negada, la volguèt pescar amb un panièr traucat. Existís una cançon sus aquela legenda.

Recentament una estatua que representa aqueste personatge es estada bastida al Cors Gabriel Péri.

Geografia

La comuna se situa a 25 km a l'èst de Montpelhièr e a 25 km al sud-oèst de Nimes (departament de Gard) traversada per la rota nacionala RN113.

Sus la riba drecha de Vidorle, qu'es del departament d'Erau, son territòri es constituit principalament d'una plana alluviala entre la plana de Mauguiò e la de la dicha Pichòta Camarga. Aquesta plana aculhís d'activitats viticòlas e arboricòlas, coma tanben la vila de Lunèl. Lo sud es cada còp mai umid dau mai s'es mai a ras de las localitats de Marsilhargues e de Sant Nazari de Pesan. A nòrd, començan los tucs de la garriga que a son pè se trapa lo canal d'irrigacion del Bas Ròse-Lengadòc que permetèt lo desvolopament de l'activitat fruchièra dins aquesta partida orientala d'Erau.

Administrativament, la comuna es limitròfa de Saturargues e Vilatela al nòrd, Vidorle, Galargues e Aimargues (Gard) al nòrd-èst, Marsilhargues a l'èst e al sud, Sant Nazari de Pesan e Sant Just al sud-oèst, e Lunèl Vièlh a l'oèst. Totas aquestas localitats fan partida del canton de Lunèl.

Istòria

Se sap pas exactament quand foguèt fondat Lunèl mas se sap qu'en 888 la vila foguèt erigida en baroniá qu'agropava tretze vilatges. A l'entorn de l'an 1000, èra proprietat de Bernat d'Andusa, baron de Sauva que la cediguèt puèi a la familha dels Gaucelm, los senhors de Lunèl. Foguèt pas qu'en 1295 que passèt jos lo poder del Rei de França. A l'Edat Mejana, i aviá a Lunèl una comunitat jusieva fòrça activa, amb una escòla de medecina. Centre d'erudicion important, la vila comencèt a declinar amb lo forabandiment dels jusieus pel rei de França aperaquí cap a l'an 1300. Lunèl coneguèt de periòdes de lucha constanta pendent lo sègle XVI per sa situacion geografica entre catolicisme e protestantisme que totas doas comunitats convivián dins la vila. En 1632, en seguida de la patz d'Alès, las fortificacions foguèron desmontadas. Un sègle mai tard, en 1728, s'acabèron las òbras d'un canal e d'un pòrt que religava Lunèl al litoral. Aquesta construccion, utilizada pendent gaireben dos sègles, foguèt tapada en part tre 1941 e 1972 per sa manca d'utilitat.

Administracion

Lista dels cònsols successius

Periòde		Identitat	Etiqueta	Qualitat
Totas las donadas son pas encara conegudas.
1789		Etienne de Bornier
1792		Louis Monnat
1793		Antoine Pellet
1793		Marc-Antoine Ménard
1799		Jacques Valentin
1815		J.A Malinas
1830		Marc-Antoine Ménard
1837		P.A Sauvajol
1848		Jean Runel
1848		J.D Coste
1849		CH Bézard
1865		E. Vialla
1871		J.A Malinas
1873		E. Vialla
1876		E.Combarnous
1877		Saint-Ange Aury
1878		E.Combarnous
1881		Gempp-Pernot
1884		G. Martel
1906		J. Salducci
1919		Ed. Médard
1921		J. Renard
1925		H. Routou
1928		Au. Mauras
1932		Al. Fontanieu
1936		Hip. Valentin
1941		R. Fraisse
1944		E. Périer
1945		Bruno Brunel
1959		Paul Valentin
1965		René Parry	Radical
1971		René Parry	Radical
1977		Elie Rauzier	PS
1983		Henri Canitrot	UDF
1989	2001	Claude Barral	PS	Vicepresident del conselh general
març de 2001		Claude Arnaud	Div Drecha

Demografia

Evolucion demografica Populacion comunala actuala (2013): 25006, totala: 25310
1962	1968	1975	1982	1990	1999	2006	2007	2008
				Cercar	Cercar	23 914	24 044	24 417 24 652
2009	2010
24 923 25 159	25 277 25 509
Fonts
Base Cassini de l'EHESS (recercar) - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE

Luòcs e monuments

Reproduccion recenta de l'Estatua de la Libertat (plaça de la Republica, dintrada oèst de Lunèl).

• Una reproduccion de l'Estatua de la Libertat èra estada crompada per la vila de Lunèl. Aquela miniatura foguèt fonduda pendent la Segonda Guèrra Mondiala. Una nòva Estatua de la Libertat foguèt installada a la dintrada de Lunèl (Plaça de la Republica) fa qualques annadas.
• Lo fons Medard es una rica colleccion servada dins la Bibliotèca de Lunèl.

Personalitats nascudas a Lunèl

• Samuel ibn Tibbon, filosòf e mètge jusieu del sègle XII
• En Astruc de Lunèl, rabin del sègle XIII
• Lo trobador Folquet de Lunèl (nascut cap a 1244 e mòrt en 1300), autor del Romans de Mondana Vida e d'autras òbras mens importantas.
• Lo cineasta Louis Feuillade nasquèt a Lunèl lo 19 de febrièr de 1873. Es lo creador de Fantomàs, e tanben de Les Vampires. Lo licèu de la vila pòrta son nom en omenatge.
• L'escrivan Loís Abric (1886-1953), autor de maitas òbras escrichas mai que mai en grafia mistralenca.

Ligams extèrnes

• Sit de la comuna de Lunèl, en francés
• Sit de J.F. Brun sus Lunèl, en occitan
• Sit del muscat de Lunèl, en francés

Etapa precedenta Vauverd Romavatge de Sant Jacme de Compostèla Via Tolosana Etapa seguenta Càstias