Lion

Lion
Lyon

Armas

Geografia fisica

Coordenadas

45° 45′ 35″ N, 4° 50′ 32″ E

Geografia politica

Region istorica

Lionés

Estat

França

Region
84

Auvèrnhe Ròse Aups
(capluòc)

Ròse
(prefectura)

Lion

cap

Grégory Doucet (2020–2026)

Geografia umana

Populacion
(2017)

516 092 ab.

Autras informacions

Gentilici

(oc) lionés -a
(fr) Lyonnais -e

Lion (en francés Lyon, en arpitan Liyon) es una vila de França, a l'èst, e es lo capluòc de la region d'Auvèrnhe Ròse Aups, de la Metropòli de Lion e del departament de Ròse. Es la tresena vila de França amb 513 275 abitants. L'aglomeracion de Lion, poblada de 1 354 476 abitants, es la segonda de França. Es traversada per Ròse e Sòna.

Sos abitants son apelats amb lo gentilici lionés -esa. Lion a una situacion de caireforç geografic, al nòrd del corredor rodanenc que corrís de Lion a Marselha. Situada entre lo Massís Central a l'oèst e los Alps a l'èst, la vila de Lion ocupa una posicion estrategica dins la circulacion nòrd-sud en Euròpa. Anciana capitala de las Gàllias del temps de l'Empèri roman, Lyon est le siège d'un arquevescat que le titulari portava lo títol de primat de las Gàllias. Lion venguèt una vila de comerci e una plaça financièra de primièr òrdre a la Renaissença. Sa prosperitat economica foguèt portada successivament per la sedariá, puèi per l'aparicion de las industrias especialament textilas, quimicas, e pus recentament, per l'industria de l'imatge.

Lion, istoricament vila industriala, aculhiguèt al sud de la vila nombrosas industrias petroquimicas long de Ròse, nomenat lo corredor de la quimia. Après la partença e la barradura de las industrias textilas, Lion s'es progressivament recentrada sus los sectors d'activitat de tecnicas de punta, talas que la farmacia e las biotecnologias. Lion es tanben la segonda ila estudianta de França, amb quatre universitats e plusors grandas escòlas. Enfin, la vila a conservat un patrimòni arquitectural important anant de l'epòca romana al sègle XXen en passar per la Renaissença e, per exemple, los quartièrs del Lion Vièlh, de la còla de Fourvière, de la peninsula e de las pendas de la Croix-Rousse son marcats sus la lista del patrimòni mondial de l'UNESCO.

Geografia[modificar | modificar la font]

Vista de Lion dempuèi un pont sus Ròse, al fons lo tuc de la Crotz Roja

Istòria[modificar | modificar la font]

Lo luòc de Lion a èsser ocupat dempuèi la preïstòria e la primièra vila data de la Roma anciana. Una cita de l'istorian Fernand Braudel presenta plan la riquesa e la complexitat de istòria de Lion : « Lo destin de Lion es pas pas mai simple qu'aquel del fleuve. Tota vila, sens dobte, es un èsser complicat, Lion mai qu'una autra, que frapper l'istorian per la siá riquesa, las siás brusques transformacions, las siás originalitats, quitament las siás étrangetés. Es pas lo meteis d'un sègle dins lo sègle seguent e, mai obligada que disposicion de lo sieu plen gré, passa sens fin d'una originalitat a una autra. Es, siá sola, un malaisit problèma de l'istorian de França, benlèu lo problèma clau, segurament lo indicateur clau »^[1].