Vejatz lo contengut

Moçan

Aqueste article es redigit en lengadocian.
Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.

Vilatge d'Occitània
Mossan
Moussan
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
Capèla preromanica Sant Laurenç, au sud-oèst de Moçan.
Armas
Geografia fisica
geolocalizacion
Coordenadas 43° 13′ 55″ N, 2° 57′ 03″ E
Superfícia 14,88 km²
Altituds
 · Maximala
 · Mejana
 · Minimala
 
124 m
50 m
6 m
Geografia politica
País Armas de Lengadòc Lengadòc
Parçan Narbonés
Estat Bandièra de França França
Region
76
Occitània
Departament
11
Aude Escut del Departament d'Aude
Arrondiment
113
Narbona
Canton
1116
Lo Menerbés Sud (Narbona Oèst abans 2015)
Intercom
241100593
Lo Grand Narbona
Cònsol Jean Marie Monié
(2020-2026)
Geografia umana
Populacion
Populacion totala
(2018)
1 998 ab.
Evolucion de la populacion
Evolucion de la populacion

2 045 ab.
Densitat 122,51 ab./km²
Autras informacions
Gentilici Mossanòt, mossanòta
Còde postal 11120
Còde INSEE 11258

Moçan[1] (Moussan en francés) es una comuna lengadociana del Narbonés situada dins lo departament d'Aude e la region d'Occitània, ancianament de Lengadòc-Rosselhon.

Comuna sus l'Aude.

Comunas a l'entorn.

Perimètre del territòri

[modificar | Modificar lo còdi]

Las fòrmas ancianas son Villa de Mosciano en 933, De Mociano en 1097, de Motiano en 1115, Castrum de Mosciano en 1219, De Mossano en 1271, De Morsan en 1291, De Mossiano en 1286, Mossiacum in Narbonesio en 1340, Moissam en 1383, Mossan en 1402, lo loc de Mossa en 1476, Mossa en 1536, Mosan en 1586, Moussan en 1781; la prononciacion occitana es Moussà[2], dins la grafia de l'abat Antòni Savartés, donc [mu'sa].
Lo nom es atestat en 933, de Mosciano. Moçan poiriá venir, segon Albèrt Dauzat, d'un nom latin d'òme Mustius o *Muscius, amb lo sufixe latin -anum [3]. Aquela proposicion, mai que mai *Muscius, conven fòrt plan per explicar la fòrma de 933, mas *Muscius auriá puslèu donat *Moissan. Aquí perqué lo nom latin d'òme Mottius, utilizat per Dauzat per explicar Moçac, Moussac (Vinhana), Moussé e Moussages, se deuriá pas apartar [4]. E Motti- poiriá tanben èsser un nom gallic [5].

Vedilhan es una anciana parròquia de la diocèsi de Narbona, del vocable de Sant Martin. Las fòrmas ancianas son Villa Rubea sive villare Vitilianum en 849, Villa Vidilianum en 966, Villa Vitilianum en 990, Vivianum = Vidianum en 1115, Parrochia de Vidiliano en 1226, de Vitaliano en 1232, Castrum de Vidilano en 1271, Bajulus de Vidilano en 1303, De Vidilhano en 1329, Videlhanum en 1340, Rector de Vedilhano en 1351, Vidilan al sègle XIV, Vidilian en 1402, Vidillan en 1500, Védylha..., Vedila en 1537, Vidilhe en 1553, Bédelhan en 1671, Védillan en 1781; la prononciacion occitana es Bedilhà [6], dins la grafia de l'abat Antòni Savartés, donc [beði'ʎa].
Las fòrmas medievalas pus ancianas son en Vidi-, çò qu'empacha que lo nom siá dirèctament lo resultat del nom latin d'òme Vitellius e sufixe -anum (benlèu un crosament ambe'l nom gallic, inatestat, *Vitinos, o simplament ambe Vitus, Vitios); la dissimilacion d'un dels i en e e atestada a partir del sègle XIV.

Moussoule(n)s

[modificar | Modificar lo còdi]

Son dos lòcs, le grand e le pichon (e'l Pauc en 1401).
I a una esclusa e una paissièra pel canal de la Robina. Las fòrmas ancianas son Paxeria edificata in robina dicta de Mossolerio, per quam flumen Atacis ad antiquum alveum dicte ville [Narbona] reduci est advisatum en 1314, Mossoles le Gran el Pauc..., lo Mossoles Gran o lo Petit en 1401, Robina et paxeria Magni Mossoles en 1415, Mossolens..., Moussolens entre 1203-1204 e 1500, Moussolés en 1705, Moussoulés..., Écluse de défence al sègle XVIII, Moussoulés, écluse et métairie (cadastre)[7]. La mapa pòrta : Moussoulens e le Petit Moussoulens.
I a agut una atraccion, al mens grafica, per Mossolens.

Entre 1790 e 1794, Vedilhan foguèt annexat a Mossan [8]. Vedilhan es a l'èst de Moçan.

Administracion

[modificar | Modificar lo còdi]
Lista dels cònsols successius
Periòde Identitat Etiqueta Qualitat
junh de 2020 (2026) Jean Marie Monié    
2014 2020 Claude Codorniou PS  
2008 2014 Jean-Paul Schembri    
1995 2008 Yvon Garcia    
1989 1995 Léon Bonnet    
1983 1989 Paul Bonnery    
1977 1989 Alain Azéma    
  1977      
Totas las donadas son pas encara conegudas.
  • Abans la refòrma cantonala de 2014, aplicada en 2015, la comuna èra del canton de Narbona Oèst; es ara del canton du Sud-Minervois (en francés), donc del Menerbés Sud.
modificar « persona »
 v · d · m 
Evolucion demografica
Populacion comunala actuala (2013): 1823, totala: 1869

1793 1800 1806 1821 1831 1836 1841 1846 1851
515 600 605 636 707 724 716 724 667

1856 1861 1866 1872 1876 1881 1886 1891 1896
690 728 773 763 810 1 091 1 218 1 224 1 176

1901 1906 1911 1921 1926 1931 1936 1946 1954
1 171 1 098 1 016 1 114 1 174 1 190 1 108 782 831

1962 1968 1975 1982 1990 1999 2006 2007 2008
811
851
810
955
1 102
1 174
1 642
1 709
1 776
1 801
2009 2010
1 795
1 820
1 806
1 834
Fonts
Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE
Evolucion de la populacion 1962-2008
Evolucion de la populacion 1962-2008


  • En 2018 la populacion èra de 1998 abitants e la densitat èra de 134,27 ab/km².

Lòcs e monuments

[modificar | Modificar lo còdi]
  • Capèla de Sant Laurenç
  • Castèl de Vedilhan

Castèl bastit en 1893 a la plaça d'un ostal lengadocian del sègle XVIII e qu'apartenguèt als senhors de Tarrabust. L'actual castèl es lo fruch de l'astra viticòla de la fin del sègle XIX. Es d'arquitectura neorenaissança

Personalitats ligadas a la comuna

[modificar | Modificar lo còdi]

Véser tanben

[modificar | Modificar lo còdi]

Ligams extèrnes

[modificar | Modificar lo còdi]
  1. Toponimia Occitana (Institut d'Estudis Occitans) : IEO_BdTopoc : http://bdtopoc.org
  2. Abbé Sabarthès, Dictionnaire topographique du département de l'Aude, 1912, p. 269, legir en linha https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k110095d/f361.item.texteImage
  3. Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 460
  4. Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 484
  5. Xavier Delamarre, Dictionnaire de la Langue gauloise, ed. Errance, 2na edicion, 2003, p. 229
  6. Abbé Sabarthès, Dictionnaire topographique du département de l'Aude, 1912, p. 460-461, legir en linha https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k110095d/f552.item.texteImage
  7. Abbé Sabarthès, Dictionnaire topographique du département de l'Aude, 1912, p. 361, legir en linha https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k110095d/f269.item.texteImage
  8. http://cassini.ehess.fr/cassini/fr/html/fiche.php?select_resultat=24264