Vejatz lo contengut

Anglet

Aqueth article qu'ei redigit en gascon.
Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.

Vila d'Occitània
Anglet
Anglet
Angelu
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
Plaja d'Anglet.
Armas
Geografia fisica
geolocalizacion
Coordenadas 43° 29′ 06″ N, 1° 31′ 06″ O
Superfícia 26,93 km²
Altituds
 · Maximala
 · Mejana
 · Minimala
 
76 m
20 m
0 m
Geografia politica
País  Gasconha
Parçan Baish Ador
Estat Bandièra de França França
Region
75
Navèra Aquitània
Departament
64
Pirenèus Atlantics Armas deu Departament deus Pirenèus Atlantics
Arrondiment
641
Baiona
Canton
6490
Cantons d'Anglet et de Baiona-1 (Anglet Dessús e Anglet Devath abans 2015)
Intercom
246400030
CA deu Bascoat
Cònsol Claude Olive
(2020-2026)
Geografia umana
Populacion
Populacion totala
(2019)
39 719 ab.
Evolucion de la populacion
Evolucion de la populacion

40 840 ab.
Densitat 1 455,03 ab./km²
Autras informacions
Gentilici anglòi, -òia
Còde postal 64600
Còde INSEE 64024

Anglet[1] (Angelu en basco, Anglet en francés) qu'ei ua vila d'Occitània, o de Bascoat (recentament), situada dens lo parçan deu Baish Ador e la província tradicionau de Labord. Qu'ei administrada peu departament deus Pirenèus Atlantics dens la region de Navèra Aquitània, ancianament d'Aquitània.

Las comunas tòcatocantas que son Baiona e Biàrritz dab las quaus forma ua conurbacion e lo parçan deu Baish Ador.

Lo gentilici qu'ei anglòi, -òia.


Comunas a l'entorn.

Predominància lingüistica

[modificar | Modificar lo còdi]
Mapa de las sèt províncias bascas (1), 1863
Mapa de las sèt províncias bascas (2), 1863

Las duas versions de la Carte des sept provinces basques montrant la délimitation actuelle de l'euscara en dialectes, sous-dialectes et variétés (Mapa de las sèt províncias bascas qui mòstra la delimitacion actuala de l'euscarà en dialèctes, sos-dialèctes e varietats) dessenhadas en 1863 per lo prince Loís Lucian Bonaparte que plaçan Anglet hòra de l'aira bascofòna.

Lo Recueil de linguistique et de toponymie des Pyrénées (Recuelh de lingüistica e de toponimia deus Pirenèus) realizat en 1887 per Julian Sacaze que dona per Anglet ua version en gascon, compausada d'ua traduccion de dus tèxtes mitologics, puish ua lista deus microtoponimes de la comuna.

Le Recueil des idiomes de la région gasconne (Recuelh deus idiòmas de la region gascona) realizat en 1894 per lo lingüista Edouard Bourciez que dona per Anglet ua version de la parabòla deu hilh prodigue traduita en gascon.

La mapa deu Pays Basque français (País Basco francés) dessenhada en 1943 per Maurice Haulon que hè paréisher la "démarcation actuelle entre la langue basque et les dialectes romans" (demarcacion actuau enter la lenga basca e los dialèctes romanics) e qu'enclutz la comuna d'Anglet dens l'aira gasconofòna.

Anglet qu'estó un deus punts d'enquèstas de l'Atlas linguistique de la Gascogne escrit en 1957 per Joan Seguí, professor d'universitat e lingüista especialista deu gascon. De mei, l'anglòia Marthe Lamarque qu'enregistrèt ua version orau de la parabòla deu hilh prodigue en gascon en 1963.

Segon la Morfología del verbo auxiliar vasco (Morfologia deu vèrbe auxiliar basco) establida per Pedro de Yrizar en 1970, Anglet es pas situat dens l'aira bascofòna.

La prononciacion qu'ei [ã'glœt]. Las fòrmas ancianas que son Angles en 1188, Anglet en 1249 e 1253, portu de angleto, en latin, en 1291, Anglet (mapas de 1630, deu sègle XVII, shens data, de 1638, de 1714 e de 1733) [2].

Dauzat qu'explica Anglet per lo latin angulus, « tèrra en fòrma de cunh », dab lo sufixe diminutiu -ittum [3].

Segon J.B. Orpustan, citat per Bénédicte Boyrie-Fénié, lo nom que vien deu latin angellu(m), diminutiu de angulu(m), « terren baish, en.honçament »; la finau -et, dab un -t prononciat hòrtament, que supausa un ancian sufixe basco -eta [argument insufisent, lo sufixe gascon -et (de -ittum) que dona un resultat identic]; lo sufixe qu'ei estat suprimit [en basco] com dens autes cas; l'ensemble qu'èra angelueta, « lòc de terrens baishs », puish lo nom qu'ei estat gasconizat [2], totjorn segon Orpustan. La fòrma basca Angelu confirma pas l'existéncia deu sufixe -eta amei l'autor expliquèsse la manca d'aqueth sufixe.

Bénédicte Boyrie-Fénié que conclutz que l'etime es d'origina latina. La fòrma basca vienuda dirèctament du latin angellu(m) que's tròba tanben dens l'ostau danguelue, atestat en 1350 a Sent Palai (mentavut per J.B. Orpustan)[2].

Administracion

[modificar | Modificar lo còdi]
Lista deus maires successius
Periòde Identitat Etiqueta Qualitat
2020 2026 Claude Olive UMP, LR quadre territoriau, conselhèr generau deu canton d'Anglet Nòrd (2011-2015) puish departamentau de Baiona-1 (2015-), vice-president deu Conselh Departamentau (2015-), president de l'Aglomeracion Còsta Basca-Ador (març-deceme de 2016)
març de 2008 2014 Jean Espilondo PS inspector deus domenis, conselhèr generau deu canton d'Anglet Nòrd (1998-2011)
mai de 2000 2008 Robert Villenave UDF puish MoDem retirat d'engenhaire agronòme
mai de 1999 mai de 2000 Alain Lamassoure UDF conselhèr mèste a la Cort deus Comptes, deputat europèu (1999- ), president de l'Aglomeracion de Còsta Basca-Ador (1995-2001)
abriu de 1992 mai de 1999 (mort en foncions) Michel Bonnet UDF retirat d'engenhaire EDF, conselhèr generau deu canton d'Anglet Sud (1988-1999)
març de 1971 1992 Victor Mendiboure Centre Democrata puish UDF-CDS ortalan, conselhèr generau deu canton d'Anglet (1973-1982) puish d'Anglet Sud (1982-1988)
1952 1971 François Lacroix   mètge
1944 1952 François Dommain radicau  
  1944      
Totas las donadas non son pas encara conegudas.
modificar « persona »
 v · d · m 
Evolucion demografica
Populacion comunala actuala (2013): 39184, totala: 40547

1793 1800 1806 1821 1831 1836 1841 1846 1851
3 016 3 312 3 223

1856 1861 1866 1872 1876 1881 1886 1891 1896
- - - - 4 116 - - - -

1901 1906 1911 1921 1926 1931 1936 1946 1954
- - 6 627 - - - - - -

1962 1968 1975 1982 1990 1999 2006 2007 2008
16 150
21 190
25 245
29 821
33 041
35 263
37 646
37 934
39 719
39 264
2009 2010
37 661
39 034
38 032
39 432
Fonts
Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE
Evolucion de la populacion 1962-2008
Evolucion de la populacion 1962-2008


Lòcs e monuments

[modificar | Modificar lo còdi]

Personalitats ligadas dab la comuna

[modificar | Modificar lo còdi]

Véder tanben

[modificar | Modificar lo còdi]

Ligams extèrnes

[modificar | Modificar lo còdi]
  1. https://web.archive.org/web/20170511182056/http://www.locongres.org/fr/applications/top-oc/topoc-recherche/
  2. 2,0 2,1 et 2,2 Bénédicte Boyrie-Fénié, Dictionnaire toponymique des communes. Landes et Bas-Adour, ed. Institut occitan e CAIRN, Pau, 2005, p. 255
  3. Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 18-19