Senta Gema e Martalhac

Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.
(Redirigit dempuèi Senta Gèma e Martalhac)
Vilatge d'Occitània
Senta Gema e Martalhac
Sainte-Gemme-Martaillac
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
Glèisa de Sent Pèir (deus ligams ? encadenat ?) de Martalhac
Geografia fisica
geolocalizacion
Coordenadas 44° 22′ 02″ N, 0° 09′ 11″ E
Superfícia 14 km²
Altituds
 · Maximala
 · Mejana
 · Minimala
 
156 m
128 m
58 m
Geografia politica
País  Gasconha Agenés
Estat Bandièra de França França
Region
75
Navèra Aquitània
Departament
47
Òut e Garona Armas deu Departament d'Òut e Garona
Arrondiment
472
Marmanda
Canton
4705
Las Seuvas/Ahorèsts /Los Bòscs de Gasconha, (Boglon abans 2015)
Intercom
244701355
CC deus Tuquets e Lanas de Gasconha
Cònsol Christine Merlin-Chabot
(2020-2026)
Geografia umana
Populacion
Populacion totala
(2018)
399 ab.
Evolucion de la populacion
Evolucion de la populacion

404 ab.
Densitat 27,07 ab./km²
Autras informacions
Còde postal 47250
Còde INSEE 47244

Senta Gema e Martalhac [1],[2] o Senta Gèma e Martalhac[cal referéncia], (Sainte-Gemme-Martaillac en francés) es ua comuna gascona d'Agenés, situada dens lo departament d'Òut e Garona e la region de Navèra Aquitània, ancianament d'Aquitània.

Geografia[modificar | Modificar lo còdi]

Comunas a l'entorn.

Perimètre deu territòri[modificar | Modificar lo còdi]

Toponimia[modificar | Modificar lo còdi]

  • Las fòrmas ancianas son : Sanctae Gemme (ecclesia ~), en latin, en 1197, Martalhac (par. de ~), en occitan, en 1259, Sancta Gemma, en latin, en 1274, Sancte Gemme (parrochia ~), en latin, en 1305, Sancta Gemma, en latin, en 1307-1317, Sancte Gemme (parrochie ~) et Sancti Petri de Marcilhaco (alias Martilhaco), en latin, en 1314, Sancte Gemme (capella ~), capella de Martilhaco, en latin, en 1326. La prononciacion es ['seŋtə'ʒemə / marta'ʎak] [1].
  • Senta Gema. La purmèira dificultat es la question de l'obertura de e. Per Santa Gèma (Albigés), Patrici Pojada escriu un è obèrt, per Senta Gema (Gers), un e barrat [3](e atau ha la mapa deu Conselh Generau deu Gers). Per Senta Gèma (Gironda), Bénédicte Boyrie-Fénié causeish un è obèrt [4], perqué la comuna es dens la Petita Gavacheria. Ací, lo e barrat es, au mens se supausa, lo resultat d'una observacion. Senta Gema, supausada la sòr (bessona) de Senta Quitèira e de Senta Liurada, es una martira d'Aquitània, mèi o mens legendària [1],[5], mès lo siti nominis plaça lo martiri de Gemma en 109 e lo de Quitèira au sègle V. [6],[7]
  • Martalhac vendré deu nom latin d'òme *Martilius, inatestat, tirat de Martius, dab lo sufixe acu, latinizacion deu sufixe gallés -āco(n). Martalhac èra donc probablament ua anciana grana propietat antica qu'avèva per mèste Martilius. Lo -i- de la segonda sillaba s'assimilèt au -a- de la purmèira [1]. L'assimilacion vocalica es pas tan frequenta dens los toponimes occitans (au segond millenari) que la dissimilacion, mès com es un fenomèn ancian e que seré enqüèra mèi mauagit de justificar un ipotetic *Martalius, sembla logic que lo fenomèn aja foncionat dens aqueth sens. I a un Martilhac, un Martilly, mès tanben un Martailly. Segon Xavier Delamarre, lo tèma *mart- es celtic e un nom inatestat Martilios pòt estar a l'origina deus noms semblablas[8].

Istòria[modificar | Modificar lo còdi]

  • Senta Gema e Martalhac èran (normalament) de la ciutat deus Nitiobròges e après de la diocèsi d'Agen, çò que justifica mèi o mens de los plaçar dens l'Agenés. Dempui lo 13 d'agost 1317 e d'aquí a la Revolucion, èran de la diocèsi de Condòm creada per Joan XXII [9].
  • Senta Gema èra ua parròpia e Martalhac son annèxa [1]. Dens la comuna de La Bastida Castèthamorós dempui la Revolucion, las duas se'n separèn en 1879. [10]

Administracion[modificar | Modificar lo còdi]

Lista deus cònsols successius
Periòde Identitat Etiqueta Qualitat
març de 2008 2026 Christine Merlin-Chabot   grafèira
març de 2001 2008 Michel Fabre   retirat agricòla
març de 1971 2001 Jean Bordes UDF conselhèir generau
31 d'octobre de 1944 21 de març de 1971 Gérard Cadrouilh    
22 de seteme de 1944 31 d'octobre de 1944 Raoul Mouret    
6 d'aost de 1944 22 de seteme de 1944 Gabriel Castets    
17 de noveme de 1943 25 de junh de 1944 Gérard Laborde    
4 de març de 194 27 d'aost de 1943 Robert Boyer    
19 de mai de 1929 17 de gèir de 1943 Pierre Mouret    
13 d'aost de 1905 19 de mai de 1929 Alcide Boudey    
19 d'octobre de 1879 13 d'aost de 1905 Mathieu Porcq [11]    
Totas las donadas son pas encara conegudas.
  • Avant la refòrma cantonala de 2014, aplicada en 2015, la comuna èra deu canton de Boglon; es adara deu canton de las Seuvas/Ahorèsts /deus Bòscs de Gasconha.

Demografia[modificar | Modificar lo còdi]

modificar « persona »
 v · d · m 
Evolucion demografica
Populacion comunala actuala (2013): 379, totala: 385


1856 1861 1866 1872 1876 1881 1886 1891 1896
- - - - - 543 509 511 473

1901 1906 1911 1921 1926 1931 1936 1946 1954
460 460 425 393 370 343 398 352 381

1962 1968 1975 1982 1990 1999 2006 2007 2008
342
359
292
280
308
279
299
310
325
337
2009 2010
340
351
343
352
Fonts
Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE
Evolucion de la populacion 1962-2008
Evolucion de la populacion 1962-2008


  • En 2018 la populacion èra de 399 abitants e la densitat èra de 28,5 ab/km².

Lòcs e monuments[modificar | Modificar lo còdi]

  • roinas de la glèisa de Sent Pèir (deus ligams ? encadenat ?) de Martalhac

Vòta[modificar | Modificar lo còdi]

La vòta es lo 25 d'aost o au dimenge pus près. Es lo jorn de Sent Geniès o Sent Gény (Gines ? en occitan, qu'es lo nom d'ua anciana parròpia de La Bastida Castèthamorós [1]. Mistèri...

Personalitats ligadas damb la comuna[modificar | Modificar lo còdi]

Véser tanben[modificar | Modificar lo còdi]

Ligams extèrnes[modificar | Modificar lo còdi]

Nòtas[modificar | Modificar lo còdi]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 et 1,5 Bénédicte Boyrie-Fénié, Dictionnaire toponymique des communes, Lot-et-Garonne, ed. CAIRN e Institut Occitan, Pau, 2012, p. 231-232
  2. https://web.archive.org/web/20181125204222/https://www.locongres.org/aplicacions/top-oc/topoc-recerca/?lang=oc
  3. Patrici Pojada, Répertòri toponimic de las Comunas de la Region Miègjorn-Pirenèus, ed. Loubatières, Portèth de Garona, 2009, p. 97 e 72
  4. Bénédicte Boyrie-Fénié, Dictionnaire toponymique des communes, Gironde, ed. CAIRN e Institut Occitan, Pau, 2008, p. 289
  5. Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 634
  6. http://nominis.cef.fr/contenus/saint/7324/Sainte-Gemme.html
  7. http://nominis.cef.fr/contenus/saint/7059/Sainte-Quitterie.html
  8. Xavier Delamarre, Noms de lieux celtiques de l'Europe ancienne, ed. Errance, 2012, p. 192 e 302
  9. Jean Burias, Atlas Historique français, Agenais, Condomois, Bruilhois, CNRS, 1979
  10. http://cassini.ehess.fr/cassini/fr/html/fiche.php?select_resultat=31404
  11. http://www.annuaire-mairie.fr/ancien-maire-sainte-gemme-martaillac.html