Sentralha

Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.
(Redirigit dempuèi Sentralha (Òut e Garona))
Vilatge d'Occitània
Sentralha
Xaintrailles
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
La glèisa de Sentralha.
Geografia fisica
geolocalizacion
Coordenadas 44° 12′ 23″ N, 0° 15′ 32″ E
Superfícia 10,26 km²
Altituds
 · Maximala
 · Mejana
 · Minimala
 
196 m
180 m
80 m
Geografia politica
País  Gasconha Agenés
Estat Bandièra de França França
Region
75
Navèra Aquitània
Departament
47
Òut e Garona Armas deu Departament d'Òut e Garona
Arrondiment
474
Nerac
Canton
4718
Lavardac
Intercom
244700506
Albret Comunautat
Cònsol Michèle Autipout
(2014-2020)
Geografia umana
Populacion
Populacion totala
(2018)
408 ab.
Evolucion de la populacion
Evolucion de la populacion

420 ab.
Densitat 40,25 ab./km²
Autras informacions
Còde postal 47230
Còde INSEE 47327

Senta Aralha [seŋ'traʎə][1], o Sentralha (grafia pus clara e fonologica) (Xaintrailles en francés) es una comuna gascona d'Agenés situada dens lo departament d'Òut e Garona e la region de Navèra Aquitània, ancianament d'Aquitània.

Geografia[modificar | Modificar lo còdi]

Comunas a l'entorn.

Perimètre deu territòri[modificar | Modificar lo còdi]

Comunas confrontantas de Sentralha
Ambruç Busèth
Pompièir Sentralha Montgalhard
Barbasta Lavardac

Toponimia[modificar | Modificar lo còdi]

La prononciacion es [seŋ'traʎə]. Las fòrmas escritas ancianas son nombrosas : Sancta Aralha (ecclesia Sancti Laurencii de ~), au sègle XIII, Sancta Arailha (capellanus de ~), au sègle XIII, Sanctam Aralham (parrochia Sancti Laurencii prope ~), au sègle XIII, Sentaralha (castrum de ~), en 1259, Seyntaralha (Senebruno de ~), en 1289, Sancta Ralha (capella de ~), en 1326, Santarilha (Petrus de ~), en 1332, Sancta Aralha (dominus de ~), en 1358, Seint Aralha, en 1363, Sancta Aralha, en 1383, Sancta Ralha, en 1407, Santrailles, Sentralhes, en 1461 [1]. La senta onorada dens lo nom de la comuna es Sancta Eulalia, martirizada a Barcelona en 304, donc Senta Aulària de Barcelona. L'elision, segon Dauzat, [en realitat, i a aferèsi, supression de la vocala iniciala deu segond mot, remplaçada per la vocala finala deu prumèir] de -a final de senta davant la vocala iniciala E-[2] dona, en partent d' Eulalia, Aulalia (seré una assimilacion, segon Maurici Romieu) > Aularia (dissimilacion) > Auralia (metatèsi) > Aralia (reduccion del diftongue) > Aralha (palatalizacion de -l- per lo iòd); puèi Sent(a A)ralha ven Sentralha per amudiment [1]. Dens l'òrdre de l'evolucion fonetica, donat per Maurici Romieu, citat per Bénédicte Boyrie-Fénié, la plaça de la palatalizacion de -l- es convencionala. B. Boyrie-Fénié, que constata pr'aquò que dens plan de fòrmas ancianas la senta èra pas mèi coneishuda, escriu Senta Ralha per tant de conservar l'etimologia, damb la justificacion que los a e los e atòns se pronóncian [ə] e se pòden amudir. Pr'aquò, aquera grafia, eventualament admissibla a l'interior d'un mot, pausa un problèma de descodatge dens dus mots separats; la pòden donc avantatjosament remplaçar per Sentralha. B. Boyrie-Fénié estima que l's finala de la grafia francesa [e de las atestacions de 1461], a pas de justificacion linguistica; es oblidar l'abondància deus toponimes au plurau dens l'oèst de l'Òut e Garona e la Gironda, que representan de collectius (l'ensemble deus abitants), e que per confusion vengan sovent lo nom deu vilatge (ex. Leujac > Leujacs, escrit Leujats), mès per Sentralha aquera -s seré pas mèi prononciada, çò que règla la question.

Istòria[modificar | Modificar lo còdi]

Cultura[modificar | Modificar lo còdi]

Lo grop de fòlc e heavy metal Boisson Divine qu'a hèit ua cançon suu Xivalièr de Sentralha "Poton" entau son album la Halha.[3]

Administracion[modificar | Modificar lo còdi]

Lista deus cònsols successius
Periòde Identitat Etiqueta Qualitat
març de 2014 2020 Michèle Autipout    
març de 2010 2014 Dominique Sarion   retirat de pompièr
17 de decembre 2000 2010 Gilles Lespes   retirat de pompièr
1977 2000 Pierre Thébault    
1953 1977 Louis Arquizan [4]    
  1953      
Totas las donadas son pas encara conegudas.
  • A la refòrma cantonala de 2014, aplicada en 2015, la comuna, qui èra deu canton de Lavardac, i demorèt.

Demografia[modificar | Modificar lo còdi]

modificar « persona »
 v · d · m 
Evolucion demografica
Populacion comunala actuala (2013): 413, totala: 417

1793 1800 1806 1821 1831 1836 1841 1846 1851
704 704 825 884 909 934 868 910 878

1856 1861 1866 1872 1876 1881 1886 1891 1896
878 831 839 814 794 796 769 679 683

1901 1906 1911 1921 1926 1931 1936 1946 1954
717 597 576 469 436 432 414 386 427

1962 1968 1975 1982 1990 1999 2006 2007 2008
379
408
342
349
410
396
382
382
392
393
2009 2010
403
405
413
415
Fonts
Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE
Evolucion de la populacion 1962-2008
Evolucion de la populacion 1962-2008


Lòcs e monuments[modificar | Modificar lo còdi]

  • Castèth de Sentralha, classat monument istoric en 1840, bastit aus sègles XIII e XV.

Personalitats ligadas damb la comuna[modificar | Modificar lo còdi]

Véser tanben[modificar | Modificar lo còdi]

Ligams extèrnes[modificar | Modificar lo còdi]

Nòtas[modificar | Modificar lo còdi]

  1. 1,0 1,1 et 1,2 Bénédicte Boyrie-Fénié, Dictionnaire toponymique des communes, Lot-et-Garonne, ed. CAIRN e Institut Occitan, Pau, 2012, p. 295-296
  2. Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 586, a St-Araille
  3. Boisson Divine - Xivalièr de Sentralha - La Halha
  4. http://www.annuaire-mairie.fr/mairie-xaintrailles.html