Fumèl

Vila d'Occitània

Fumèl Fumel
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
Armas
Geografia fisica
Coordenadas	44° 29′ 49″ N, 0° 58′ 05″ E
Superfícia	22,66 km²
Altituds  · Maximala  · Mejana  · Minimala	207 m 80 m 57 m
Geografia politica
País	Guiana Agenés
Estat	França
Region 75	Novèla Aquitània
Departament 47	Òut e Garona
Arrondiment 473	Vilanuèva d'Òut
Canton 4713	Le Fumélois (burèu centralizator), capluèc del canton de Fumèl avant 2015
Intercom 244700431	CC de Fumèl Val d'Òut (residéncia)
Cònsol	Jean-Louis Costes (2020-2026)
Geografia umana
Populacion Populacion totala (2018)	4 801 ab. Evolucion de la populacion 4 893 ab.
Densitat	223,92 ab./km²
Autras informacions
Gentilici	Los fumèls
Còde postal	47500
Còde INSEE	47106

Fumèl (Fumel en francés) es una comuna agenesa situada dins lo departament d'Òut e Garona e la region de Novèla Aquitània, ancianament d'Aquitània.

Geografia

Comunas a l'entorn.

Perimètre del territòri

Comunas confrontantas de Fumèl

Montsempronh	Cusòrn	Sent Front de Lemança
Libòs		Soturac (Òut)
Sent Vit de Dòrn	Montairal

Toponimia

• La prononciacion es [fy'mɛl] (escrit [fu'mɛl] per error). Bénédicte Boyrie-Fénié dona plan d'atestacions de Fumèl, que ne farem una presentacion simplificada ; Fumella (1259), Fumele (1259), Fumello (1259; 1242-1255, 1271, 1287, 1291, 1498, 1520), Ffumello (1305), Fumellum (1307-1317), Fumel, en occitan (1326) . Dauzat e Rostaing tròban un nom de persona semblable en 1348 dins los comptes dels fraires Bonis . Negre, citat per B. Boyrie-Fénié, i vei l'adjectiu occitan femèl, vengut nom de persona, puèi nom de lòc. Bénédicte Boyrie-Fénié, en partent del fach que Fumèl èra pas una parròquia (Condat, a l'èst de la vila, èra la parròquia d'origina), pensa que Fumèl èra un lòc de femada (lo nom seriá format de l'eretièr de fimus, « fems », ambe lo sufixe -èl vengut de -ĕllu. L'origina seriá *femello loco, « lòc fumat regularament » .
• Condat. Lo nom ven del gallés condāte, « jonhent, ajustador, ajustant », mot preceltic, prononciat ambe l'accent latin sus la sillaba penultima longa (l'accent gallés es sus l'antepenultima) . Condat es als ajustants d'Òut e de Thèze (nom francés).
• Sent Martin de Turac (sembla, segon lo canonge Durengues, que siá vengut Sent Marc) es lo nom d'una anciana parròquia, annèxa de Condat; la glèisa romanica arroïnada Sent Marc, al nòrd-èst de la comuna actuala, es situada dins la comba del riu Thèze (en francés). Durengues evòca Sent Martin en citant la lista de Valéri (1520) : In Archipresbyteratu Fumellensis Rector Sancti Ypoliti de Condato, rector Sancti Anthoni de Fumello et Sancti Martini de Turaco . L'etimologia es la meteissa que la de Sent Joan de Turac : *Turus (inatestat) e lo sufixe -acum, latinizacion del sufixe gallés -aco(n). (Sent Martin de) Turac èra donc probablament una anciana granda propietat antica qu'aviá per mèstre Turus. Lo nom de Sent Martin, avesque de Tors al sègle IV, evangelizator de Gàllia , es l'indici d'una parròquia anciana, que data del primièr millenari. Lo nom de Soturac, comuna situada a l'èst de Fumèl, ven de Turac : se pòt comprene coma so(s) (< ancian occitan sotz, sos, so), jos, devath la parròquia de Turac. Mas, coma Sent Marc de Turac es dins una comba, çò que Durengues considèra ambe prudéncia coma un possible càmbiament de nom (Sent Martin ---> Sent Marc) es benlèu una dualitat de luècs : Sent Marc dins la ribièra, Sent Martin sul planòl, que tresplombariá pus dirèctament (So)Turac; aquel darrèr nom fariá quitament pensar que la parròquia del planòl es lo Turac d'origina. Aquò fariá, çaquelà, ambe Condat tot près, una plan granda densitat parroquiala, çò que fa que l'ipotèsi es aventurada: lo nom de Soturac es benlèu tot simplament « jol territòri de Turac », pas estrictament de sa glèisa.

Istòria

Aquesta seccion es voida, pas pro detalhada o incompleta. Vòstra ajuda es benvenguda !

L'ancian canton de Fumèl (abans 2015)

• Fumèl (capluèc) : 22,66 km², 4980 ab. (2014), 220 ab/km²
• Blancafòrt de Briolança : 41,93 km², 485 ab. (2014), 12 ab/km²
• Condesaigas : 10,81 km², 852 ab. (2014), 79 ab/km²
• Cusòrn : 23,34 km², 861 ab. (2014), 37 ab/km²
• Montsempronh e Libòs : 9,05 km², 2 085 ab. (2014), 230 ab/km²
• Sent Front de Lemança : 19,58 km², 549 ab. (2014), 28 ab/km²
• Salvatèrra de Lemança : 23,46 km², 535 ab. (2014), 23 ab/km²

Administracion

Lista dels cònsols successius

Periòde		Identitat	Etiqueta	Qualitat
2001	2026	Jean-Louis Costes	RPR puèi UMP, LR	foncionari territorial, president d'anciana comunautat de comunas, conselhièr general (2004-2013), deputat (2013-2017)
junh 1995	2001	André Lautié	RPR	conselhièr general del canton de Fumèl de 1992 a 1998
març 1989	1995	Alain Bottemanne	PS
1971	1989	Paul Mauvezin
1959	1971	Paul Escande
1945	1959	Charles Authier
1919	1945	Georges Escande		senator d'Òut e Garona de 1936 a 1940
	1919
Totas las donadas non son pas encara conegudas.

• Abans la refòrma cantonala de 2014, aplicada en 2015, la comuna èra canton; es adara del canton de Le Fumélois (en francés) e n'es lo burèu centralizator.

Demografia

Evolucion demografica Populacion comunala actuala (2013): 5074, totala: 5193
1793	1800	1806	1821	1831	1836	1841	1846	1851
1 939	973	2 265	2 281	2 546	2 640	2 577	2 777	2 831
1856	1861	1866	1872	1876	1881	1886	1891	1896
3 013	3 000	3 426	3 652	3 787	3 884	3 672	3 629	3 828
1901	1906	1911	1921	1926	1931	1936	1946	1954
4 145	4 146	4 459	4 527	4 510	4 560	4 248	5 207	5 581
1962	1968	1975	1982	1990	1999	2006	2007	2008
6 885	7 067	6 937	6 582	5 882	5 423	5 368	5 230	5 209 5 340
2009	2010
5 186 5 320	5 162 5 298
Fonts
Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE Evolucion de la populacion 1962-2008

• populacion de l'unitat urbana 12105 abitants (2012), de l'aira urbana 13943 (2013) abitants. Evolucion per l'aira urbana : 1968 : 15928; 1975 : 17002; 1999 : 14415; 2009 : 14196; 2013 : 13943.
• * En 2018 la populacion èra de 4801 abitants e la densitat èra de 211,87 ab/km².

Veire tanben

• Comunas d'Òut e Garona