La Bastida Castèthamorós

Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.
(Redirigit dempuèi La Bastida de Castèl Amorós)
Vilatge d'Occitània
La Bastida Castèthamorós
Labastide-Castel-Amouroux
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
Castèth deu Plantèir (sègle XIX)
Geografia fisica
geolocalizacion
Coordenadas 44° 20′ 25″ N, 0° 07′ 34″ E
Superfícia 11,95 km²
Altituds
 · Maximala
 · Mejana
 · Minimala
 
172 m
130 m
51 m
Geografia politica
País  Gasconha
Agenés
Estat Bandièra de França França
Region
75
Navèra Aquitània
Departament
47
Òut e Garona Armas deu Departament d'Òut e Garona
Arrondiment
472
Marmanda
Canton
4705
Las Seuvas/Ahorèsts /Los Bòscs de Gasconha, (Boglon abans 2015)
Intercom
244701355
CC deus Tuquets e Lanas de Gasconha
Cònsol Nicole Bernadet
(2020-2026)
Geografia umana
Populacion
Populacion totala
(2018)
305 ab.
Evolucion de la populacion
Evolucion de la populacion

305 ab.
Densitat 26,95 ab./km²
Autras informacions
Còde postal 47250
Còde INSEE 47121

La Bastida Castèthamorós (Labastide-Castel-Amouroux en francés) es una comuna agenesa ([1]) de Gasconha situada dens lo departament d'Òut e Garona e la region de Navèra Aquitània, ancianament d'Aquitània.

Geografia[modificar | Modificar lo còdi]

Comunas a l'entorn.

Perimètre deu territòri[modificar | Modificar lo còdi]

Comunas confrontantas de La Bastida Castèthamorós
Lo Gresèth e Cavanhan Senta Gema e Martalhac
Pocinhac La Bastida Castèthamorós
Castèlgelós Lairitz e Montcassin

Toponimia[modificar | Modificar lo còdi]

Las fòrmas ancianas son  : castri Amorosii (bastida ~), en latin, en 1289, Castro Amorosio (de ~), castri Amorosii (Ville et ~), en latin, en 1305, castrum Amorosii, en latin, en 1307-1317, Castet Amoros, en occitan, en 1307-1317, castri Amorosi (ecclesia ~), en latin, en 1326. Lo determinant, qu'èra lo nom principau a l'Edat Mejana, s'es oblidat e la comuna, com çò que demòra deu vilatge, se ditz adara La Bastida [2]. La mapa de Sanson au sègle XVII [3], la de Cassini au sègle XVIII [4] portavan simplament Labastide o La Bastide e lo nom oficiau èra Labastide avant de venir oficialament Labastide-Castel-Amouroux en 1879. Pr'aquò, dens un usatge larg e pas sonque locau, lo determinant permet de diferenciar aquera La Bastida de las autas deu medish nom.

  • La Bastida, prononciat [labas'tidə]. Lo nom ven deu vèrbe bastir, deu francic *bastjan, « trenar », a l'origina « bastir fortificacions trenadas gràcias a paus plaçats a l'entorn d'un castèth » [2]. Lo mot bastida es un participi passat substantivat que designa petitas vilas fondadas aus sègles XIII e XIV, dab franquesas autrejadas aus abitants [5]
  • Castèthamorós. Dab La Bastida, lo nom complet deuré estar La Bastida Castèthamorós, shens de intercalat (Castèthamorós es pas un aute vilatge e l'abséncia d'atestacions ha causir la solucion mèi simpla), coma per La Bastida Gavaussa o La Bastida Sent Pèire. Dens Castèthamorós, amorós poiré estar un adjectiu derivat deu mot amora, dab lo sens de « cobèrt d'amoras e donc d'arromècs »; pr'aquò, dens l'article Castèlgelós, Bénédicte Boyrie-Fénié justifica la possibilitat deu sens morau de l'adjectiu gelós per l'exemple deu castèth vesin, qualificat d'amorós[6]. I a probablament un ligam semantic enter los dus Castèth-, mès seré puslèu dens l'aute sens. En 1269, data de la creacion de la bastida per Anfós de Peitieus, quina que sia son origina, la finala de Castèlgelós èra dejà çò qu'es adara, dab la prononciacion actuala (atestacion Castelgelous en 1262[7]) e lo gelós, enemic de l'amor, èra un deus tèmas de la lirica trobadorenca; opausar un castèth amorós a un castèth gelós avèva donc un sens precís, coneishut deus contemporanèus e valorizant per lo purmèir.
  • Veirias, parròpia d'origina e borg (ostau de comuna, escòla). Veiria vòu dire « frièsta veirada, veiriau » o, en toponimia, meilèu « veirèra, fabrica de veire »[2].
  • Saint-Gény (nom francés). La glèisa (arroinada) èra dedicada a un martir deu sègle IV, a Leitora (com Sent Clar) [8].

Istòria[modificar | Modificar lo còdi]

  • Lo territòri de La Bastida Castèthamorós èra de la ciutat deus Nitiobròges e après de la diocèsi d'Agen, çò que justifica mèi o mens de lo plaçar dens l'Agenés, situacion acceptada per lo determinant deu nom d'ua auta comuna dens la medisha situacion (nom, oficiau dempui 1919 de Puch-d'Agenais [9]). Dempui lo 13 d'agost 1317 e d'aquí a la Revolucion, èra de la diocèsi de Condòm creada per Joan XXII[10]. Tocava la diocèsi de Vasats, que comença a Castèlgelós e a Pocinhac[11].
  • A la Revolucion, La Bastida estot causida com caplòc d'un petit canton, avantatge perdut en 1801, quan lo canton de Boglon incorporèt la comuna.
  • La Bastida annexèt Saint-Giny o Saint-Gény (nom francés) avant 1806. Perdèt Senta Gema e Martalhac en 1879. La medisha annada, Labastide vengot oficialament Labastide-Castel-Amouroux [12].

Administracion[modificar | Modificar lo còdi]

Lista deus cònsols successius
Periòde Identitat Etiqueta Qualitat
març de 2008 2026 [13] Nicole Bernadet   Assistenta de produccion
març de 1983 2008 Colette Téchené   Retirada comptabilitat
  1983      
Totas las donadas son pas encara conegudas.
  • Avant la refòrma cantonala de 2014, aplicada en 2015, la comuna èra deu canton de Boglon; es adara deu canton des des Forêts de Gascogne (en francés), donc de las Seuvas/Ahorèsts /deus Bòscs de Gasconha.

Demografia[modificar | Modificar lo còdi]

modificar « persona »
 v · d · m 
Evolucion demografica
Populacion comunala actuala (2013): 322, totala: 326

1793 1800 1806 1821 1831 1836 1841 1846 1851
1 214 909 1 050 1 218 1 022 1 083 1 081 1 105 1 062

1856 1861 1866 1872 1876 1881 1886 1891 1896
1 082 1 092 1 085 1 097 1 105 516 516 465 459

1901 1906 1911 1921 1926 1931 1936 1946 1954
417 420 402 343 349 343 326 278 299

1962 1968 1975 1982 1990 1999 2006 2007 2008
284
237
258
326
296
291
319
324
325
331
2009 2010
323
326
321
324
Fonts
Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE
Evolucion de la populacion 1962-2008
Evolucion de la populacion 1962-2008


  • En 2018 la populacion èra de 305 abitants e la densitat èra de 25,52 ab/km².

Lòcs e monuments[modificar | Modificar lo còdi]

  • Glèisa romanica de Veirias, hòrt restaurada au sègle XIX [14]
  • Roinas de la glèisa gotica de La Bastida (sègle XIII) [15]; lo portau es en perilh de destruccion totala (octobre de 2017);
  • Roinas de la glèisa gotica (sègle XV) de Sent Gény [16];
  • Castèth de La Casa : estile classic de la fin deu sègle XVII [17];
  • dus castèths deu sègle XIX : Lo Plantèir [18] e Archambaud [19].

Personalitats ligadas dab la comuna[modificar | Modificar lo còdi]

Véser tanben[modificar | Modificar lo còdi]

Ligams extèrnes[modificar | Modificar lo còdi]

Nòtas[modificar | Modificar lo còdi]

  1. diocèsi de Condòm entre 1317 e 1790 https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k9616679v/f159.item.zoom
  2. 2,0 2,1 et 2,2 Bénédicte Boyrie-Fénié, Dictionnaire toponymique des communes, Lot-et-Garonne, ed. CAIRN e Institut Occitan, Pau, 2012, p. 137-138
  3. https://web.archive.org/web/20161115015531/http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b77101733/f1.item.zoom
  4. https://www.geoportail.gouv.fr/donnees/carte-de-cassini
  5. Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 57
  6. Bénédicte Boyrie-Fénié, Dictionnaire toponymique des communes, Lot-et-Garonne, ed. CAIRN e Institut Occitan, Pau, 2012, p. 138 e 81
  7. Bénédicte Boyrie-Fénié, Dictionnaire toponymique des communes, Lot-et-Garonne, ed. CAIRN e Institut Occitan, Pau, 2012, p. 80
  8. http://nominis.cef.fr/contenus/saint/12382/Saint-Geny.html
  9. http://cassini.ehess.fr/cassini/fr/html/fiche.php?select_resultat=28179
  10. Jean Burias, Atlas Historique français, Agenais, Condomois, Bruilhois, CNRS, 1979
  11. https://web.archive.org/web/20161115015531/http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b77101733/f1.item.zoom
  12. http://cassini.ehess.fr/cassini/fr/html/fiche.php?select_resultat=2863
  13. https://www.sudouest.fr/2020/05/25/lot-et-garonne-decouvrez-les-maires-elus-ce-week-end-7509861-3603.php
  14. https://web.archive.org/web/20160303173910/http://visites.aquitaine.fr/eglise-de-veyries
  15. https://web.archive.org/web/20160303195600/http://visites.aquitaine.fr/vestiges-de-l-eglise-de-labastide
  16. https://web.archive.org/web/20160303200521/http://visites.aquitaine.fr/eglise-saint-geny-12903
  17. http://visites.aquitaine.fr/chateau-la-caze
  18. https://web.archive.org/web/20160303221031/http://visites.aquitaine.fr/chateau-du-plantey
  19. http://visites.aquitaine.fr/chateau-d-archambaud