Alhats

Alhats; Aillas
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
	L'ostau de comuna.
	Geografia fisica
Coordenadas	44° 28′ 26″ N, 0° 04′ 23″ O
Superfícia	35,13 km²
Altituds; · Maximala; · Mejana; · Minimala	; 138 m; 64 m; 29 m
	Geografia politica;
País	Gasconha Vasadés;
Parçan	Vasadés (centrau);
Estat	França;
Region; 75	Navèra Aquitània;
Departament; 33	Gironda ;
Arrondiment; 333	Lengon;
Canton; 3303	Lo Reulés e las Bastidas (Auròs avant 2015);
Intercom; 243301520	CC deu Reulés en Sud Gironda;
Cònsol	André Marc Barnett ; (2020-2026)
	Geografia umana
Populacion; Populacion totala; (2019)	834 ab. Evolucion de la populacion; 848 ab.
Densitat	22,74 ab./km²
	Autras informacions
Gentilici	alhassòts, alhassòtas
Còde postal	33124
Còde INSEE	33002

Vilatge d'Occitània

Alhats, e non pas Alhàs ^[1] (Aillas en francés), es una comuna gascona de Vasadés administrada pr'eu departament de Gironda de la region de Navèra Aquitània, ancianament d'Aquitània.

Geografia

Perimètre deu territòri

Comunas confrontantas de **Alhats**
Pontdaurat Sevinhac	Lopiac de la Rèula Noalhac	Sent Sauvador de Milhan (Òut e Garona)
Bertés		Sigalens
Ladòs	L'Abescau

Toponimia

La prononciacion es [a'jats]. Las fòrmas ancianas concernissen tant Alhats lo vielh, (grafia supausada), adara dens Sigalens, com Alhats Gran, lo borg, e la prumèira, au mens, es per Alhats lo vielh. Son : Alliardensis (pagus ~), a l'epòca franca, en latin [pagus Aillardensis per O'Reilly ^[2]], Allano (Petrus d' ~), en latin, Aylans (castrum de ~), en 1254, Aillars, au sègle XIII, en occitan, Aillas, au sègle XIII, en occitan, Alhas (in parrochia de ~), en 1273, Aillyan (Bernardus d' ~), en 1279, Alhas, Alhans, Halhas, Halhains, Haylanx, tot en 1276, en occitan, Alhans (castri d' ~), en 1289, Alhans (in parochia de Moissaco seu d' ~), en 1289, Alhanum (apud ~), en 1326, en latin ^[3]. Dauzat, que probable coneishèva pas totas las atestacions medievalas, interprèta per un nom latin d'òme Allius, damb lo sufixe -aceus ^[4]. Contra tota règla d'evolucion, Negre, citat per B. Boyrie-Fénié, postula un nom comun occitan aligàs, « braudèir, hanguèir » (pr'aquò, eth coneishèva la fòrma Aillas deu sègle XIII citada per Dauzat...). Bénédicte Boyrie-Fénié accèpta lo nom de persona Allius, mès estima que las variantas en -r son maishantas lecturas per -n. Lo -t- de la prononciacion seré un « sovenir » de n etimologic perqué n e t son dentalas ^[3] (practicament, -ns ha nèisher un -nts que facilita la prononciacion - véser l'atestacion Haylanx, que cau legir [a'ʎants] e t demòra, mèi o mens, pui que las fòrmas escritas han pensar a un important polimorfisme). Lo sufixe seré -anos : *Alliano(s) [fundos], lo ben, lo maine d'Allius ^[3].

Las explicacions eruditas de Bénédicte Boyrie-Fénié meritan comentaris. Se la prononciacion es [a'jats], justifica plenament una grafia Alhats. Segondament la pèrta de l molhat deu se corregir dens una lenga corrècta. Las variantas en -r serén maishantas lecturas per -n; mès aquera possibilitat es dificilament valabla per la prumèira atestacion, perqué seré -rd- que carré legir -n-. Aquò dèisha lo lector dens un certan dobte sus l'origina d'aqueth -n-. Enfin, qué pensar d'aqueth Moissaco que la fòrma de 1289 en har un equivalent d'Alhans ? *Moishac (de Muscius + -acum) seré l'ancian nom d'Alhats Gran, vilatge qu'auré eretat après deu nom d'Alhats Vielh ? Mès com i a un Mouchac dens la comuna de Sigalens, au sud-èst d'Alhats Vielh, la suposicion tomba còp-sec.

Istòria

Aquesta seccion es voida, pas pro detalhada o incompleta. Vòstra ajuda es benvenguda !

Administracion

Lista deus cònsols successius
Periòde		Identitat	Etiqueta	Qualitat
2018	2026	André Marc Barnett		mètge
2014	22 de heurèir 2018 (demission)	Jean-Michel Léglise		retirat
març 2008	2014	Serge Bezos
març 2001	2008	Claude Joseph	divèrs esquèrra
	2001
circa 1945		Albert Sarrazin	radicau	conselhèir generau (1945-1963 : mòrt en foncions)

circa 1880	?	Étienne de Gascq	monarquista	conselhèir generau (1889-1895) e d'arrondiment (1880-1889)
Totas las donadas non son pas encara conegudas.

Abans la refòrma cantonala de 2014, aplicada en 2015, la comuna èra deu canton d'Auròs; es adara deu canton de Le Réolais et Les Bastides (en francés), donc Lo Reulés e las Bastidas.

Demografia

modificar « persona »
v · d · m

Evolucion demografica
Populacion comunala actuala (2013): 799, totala: 836

1 717

1 883

1 823

551

2 016

1 944

1 988

1 953

1 318

1 402

1 468

1 456

1 366

1 399

1 454

1 461

1 482

1 451

1 360

1 375

1 267

1 176

1 180

1 122

1 158

1 176

1 107

1 049

939

790

690

656

668

724

732

736
756

2009

2010

745
765

761
783

Fonts

Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE

Evolucion de la populacion 1962-2008

Arren permet d'explicar la populacion de 1821. Las donadas de las comunas vesias son normalas.

Lòcs e monuments

La glèisa de Nòsta Dauna d'Alhàs.
La faciada occidentala de la glèisa.
Las arcaduras e l'escalpra de pelegrins.
Los desròcs deu castèth.
Lavador a la Bassana.
Lo monument aus morts darrèr la glèisa.

Clicatz sus una vinheta per l’agrandir.

Personalitats ligadas damb la comuna

Martine Faure, deputada de la 12a circonscripcion de la Gironda

Véser tanben

Comunas de Gironda

Ligams extèrnes

Nòtas

↑ http://www.in-oc.org/index.php?option=com_content&task=view&id=197&Itemid=0
↑ Abbé Patrice-John O'Reilly, Essai sur l'histoire de la ville et de l'arrondissement de Bazas, 1840, p. 365, legir en linha http://books.google.com/books?id=vF1HAAAAYAAJ&dq=Aillas&as_brr=3&hl=fr&pg=PA365#v=onepage&q=Aillas&f=f
↑ ^3,0 ^3,1 et ^3,2 Bénédicte Boyrie-Fénié, Dictionnaire toponymique des communes, Gironde, ed. CAIRN e Institut Occitan, Pau, 2008, p. 37-38
↑ Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 6

Portau de Gasconha

[1] ttp://www.in-oc.org/index.php?option=com_content&task=view&id=197&Itemid=0

[2] Abbé Patrice-John O'Reilly, Essai sur l'histoire de la ville et de l'arrondissement de Bazas, 1840, p. 365, legir en linha http://books.google.com/books?id=vF1HAAAAYAAJ&dq=Aillas&as_brr=3&hl=fr&pg=PA365#v=onepage&q=Aillas&f=f

[BBF-3] 3,0 ^3,1 et ^3,2 Bénédicte Boyrie-Fénié, Dictionnaire toponymique des communes, Gironde, ed. CAIRN e Institut Occitan, Pau, 2008, p. 37-38

[4] Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 6

[1]

[2]

[3]

[4]