Sent Alari de Lusinhan
|
Vilatge d'Occitània | 
|
|
Sent Alari de Lusinhan
Saint-Hilaire-de-Lusignan | ||
|---|---|---|
 | ||
| L'ostal de comuna. | ||
| ||
| ||
| Geografia fisica | ||
| ||
| Coordenadas | 44° 13′ 38″ N, 0° 30′ 48″ E | |
| Superfícia | 16,77 km² | |
| Altituds · Maximala · Mejana · Minimala |
196 m 40 m 32 m | |
| Geografia politica | ||
| País |  Guiana Agenés | |
| Estat |  França | |
| Region 75 |
Novèla Aquitània | |
| Departament 47 |
Òut e Garona  | |
| Arrondiment 471 |
Agen | |
| Canton 4736 |
L'Oèst Agenés (Agen Nòrd avant 2015) | |
| Intercom 244701421 |
Aglomeracion d'Agen | |
| Cònsol | Pierre Delouvrié (2020-2026) | |
| Geografia umana | ||
| Populacion Populacion totala (2018) |
1 484 ab.  1 523 ab. | |
| Densitat | 86,94 ab./km² | |
| Autras informacions | ||
| Còde postal | 47450 | |
| Còde INSEE | 47246 | |
Sent Alari de Lusinhan [1] (Saint-Hilaire-de-Lusignan en francés) es una comuna agenesa situada dins lo departament d'Òut e Garona e la region de Novèla Aquitània, ancianament d'Aquitània.
Geografia
[modificar | Modificar lo còdi]
Perimètre del territòri
[modificar | Modificar lo còdi]
Toponimia
[modificar | Modificar lo còdi]Sent Alari
[modificar | Modificar lo còdi]La prononciacion es [,senta'lari]. Las fòrmas ancianas son : Sancti Ilari de Coleirac, sense data, Sancti Hilarii, en 1305.
Sent Alari, en latin Hilarius, èra mai que mai un avesque de Peitieus, Sant Alari de Peitieus, al sègle IV, un papa, al sègle V, o un avesque d'Arle, al sègle V[2],[3]. Segon Durengues, se tracta de l'avesque de Peitieus[1].
Bénédicte Boyrie-Fénié precisa que la prononciacion locala es Alari [a'lari], fòrma occitana pus espandida de Hilarius [1]. Se tracta donc d'una prononciacion observada, non pas d'una suposicion.
Lusinhan
[modificar | Modificar lo còdi]Las explicacions que valon per Lusinhan Petit valon benlèu tanben per Lusinhan Grand, vilatge situat a pauc de distància (e que sembla d'èsser lo pus ancian : i aviá una villa gallo-romana [4]).
La prononciacion es [lyzi'ɲaŋ]. Las fòrmas ancianas de Lusinhan Petit son : de Laziniano, en 1108, en latin, de Lezynhan, en 1293, ecclesia de Lesinhac, cap a 1300, [par. Sancte Marie de] Lasinhac, cap a 1300, [prioratus de] Lesagniaco, en 1317, [prior et capella de] Lesinhaco, en 1326, en latin, [prior et rector de] Lesinhaco [et Sancti Martini d'Andrenx], en 1520, en latin, [N.D. de] Lusignan, en 1632, en francés [4]. Per Lusinhan Grand precisament, lo canonge Durengues cita una atestacion tirada de la lista de Valeri (1520) : (la rectoria) de Lesinhano e de Colayraco[5].
Las fòrmas en Lu- son totalament absentas a l'Edat Mejana e remplaçadas per de variantas en Le- o La-; Lu- apareis ambe'l francés. Lo sufixe es pas segur tanpauc. Dauzat e Bénédicte Boyrie-Fénié s'acòrdan pr'aquò per atribuir lo nom a un nom d'òme latin Lucinius e al sufixe latin anu(m) (mès Dauzat aviá pas qu'una atestacion) [4],[6]. Es benlèu imprudent d'atribuir, coma fan, las atestacions medievalas a d'errors d'escribas, amai se la fòrma orala actuala es d'acòrdi dambe la fòrma escrita. Dins un autre contèxte, legir es sovent passat a lugir. E coma i a pas de rason de supausar que los escribas coneissián pas lo país, caldriá puslèu explicar, en daissant de costat la question del sufixe, quin seriá lo nom d'òme se lo nom d'origina èra en Lesinh- : Licinius per los Lesinhan o Lesinhac occitans [7],[8]. Se lo nom d'origina èra en Lasinh-, i a al mens Lazenay, que seriá un ancian Lacenus + -acum [9]; es aisit d'inferir una varianta *Lacenius de Lacenus. La dualitat de las apellacions correspond benlèu a la dualitat dels vilatges e, per exemple, Lusinhan Grand poiriá èsser *Lasinhan e Lusinhan Petit poiriá èsser *Lesinhac, çò qu'empachariá pas los dos noms de se crosar (d'escambiar vocalas o consonantas), mès es pas qu'una ipotèsi. En sortent de l'Agenés, e per comparar, se pòt passar per lo Lusinhan pus celèbre, en Peitau, e que benlèu inspirèt l'atestacion de 1632 : Lusignan, qu'èra escrit en 929 vicaria Liciniacensis, en 1009 Liziniaco, Lezinan, cap a 1080, e Lusignen en 1340 (càmbiament de sufixe e, coma se vei, de vocalisme de la sillaba iniciala) [7]. Que demandar de mai ?
Maurinhac
[modificar | Modificar lo còdi]Lo canonge Durengues cita una atestacion tirada de la lista de Valeri (1520) : (la rectoria de) « Sancti Laurentii de Maurinhaco et Sancte Eulalie » alias Aularie; per el, Saint-Laurent es pr'aquò de Bazarènes et Saint-Blaise es de Maurignac [5]. Lo nom deu venir del nom latin d'òme Maurinius e del sufixe -acu(m) [10], latinizacion del sufixe gallés -āco(n). Maurinhac èra donc probablament una anciana granda propietat antica qu'aviá per mèstre Maurinius.
Istòria
[modificar | Modificar lo còdi]- Pendent l'Ancian Regime, Sent Alari de Colairac èra l'annèxa de la parròquia de Lusinhan Grand. Las autras duás annèxas èran Saint-Laurent de Bazarènes e Saint-Blaise de Maurignac [5]. Maurinhac es sus la meteissa sèrra que Lusinhan Petit, mès al sud-oèst. I a tanben un Saint-Laurent, près de Maurinhac. Sembla que lo nom de Bazarènes a disparegut. Durengues parla tanben de Notre-Dame de Cardonnet et [de] ses annexes : Saint-Pierre de Monréal et Saint-Martin de Doulougnac [11]. Cardonet es dins la comuna, Dolonhac es dins Madalhan, près del castèl, Monréal es de mal trobar.
- La comuna se creèt lo 1èr de genièr de 1971 per fusion de Sent Alari de Garona e de Lusinhan Grand.
Administracion
[modificar | Modificar lo còdi]- Abans la refòrma cantonala de 2014, aplicada en 2015, la comuna èra del canton d'Agen--nòrd; es ara del canton de L'Ouest Agenais (en francés), donc de l'Oèst Agenés.
Demografia
[modificar | Modificar lo còdi]Per las annadas anterioras a 1975, veire a Sent Alari de Garona e a Lusinhan Grand.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1962 | 1968 | 1975 | 1982 | 1990 | 1999 | 2006 | 2007 | 2008 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 982 |
1 092 |
1 204 |
1 301 |
1 358 |
1 366 |
1 374 1 406 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 2009 | 2010 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 1 388 1 422 |
1 404 1 438 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Fonts | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
- En 2018 la populacion èra de 1484 abitants e la densitat èra de 88,49 ab/km².
Luècs e monuments
[modificar | Modificar lo còdi]Personalitats ligadas amb la comuna
[modificar | Modificar lo còdi]Veire tanben
[modificar | Modificar lo còdi]Ligams extèrnes
[modificar | Modificar lo còdi]Nòtas
[modificar | Modificar lo còdi]- ↑ 1,0 1,1 et 1,2 Bénédicte Boyrie-Fénié, Dictionnaire toponymique des communes, Lot-et-Garonne, ed. CAIRN e Institut Occitan, Pau, 2012, p. 234
- ↑ Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 595
- ↑ http://nominis.cef.fr/contenus/saint/421/Saint-Hilaire-de-Poitiers.html
- ↑ 4,0 4,1 et 4,2 Bénédicte Boyrie-Fénié, Dictionnaire toponymique des communes, Lot-et-Garonne, ed. CAIRN e Institut Occitan, Pau, 2012, p. 163
- ↑ 5,0 5,1 et 5,2 https://archive.org/stream/pouillhistoriq00dure#page/6/mode/2up
- ↑ Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 398, a Leugny 1.
- ↑ 7,0 et 7,1 Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 397, a Lésignac-Durand
- ↑ Bénédicte Boyrie-Fénié, Jean-Jacques Fénié, Toponymie des Pays Occitans, edicions Sud-Ouest, 2007, p. 128
- ↑ Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 393
- ↑ Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 442
- ↑ https://archive.org/stream/pouillhistoriq00dure#page/198/mode/2up
- ↑ https://www.sudouest.fr/2020/05/26/lot-et-garonne-decouvrez-les-nouveaux-maires-elus-7512535-3603.php
.svg){kind=small}