Vejatz lo contengut

Onessa e Laharí

Aqueth article qu'ei redigit en gascon.
Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.

Vilatge d'Occitània
Onessa e Laharí
Onesse-Laharie
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
La maison comuna.
Geografia fisica
geolocalizacion
Coordenadas 44° 03′ 44″ N, 1° 04′ 05″ O
Superfícia 132,13 km²
Altituds
 · Maximala
 · Mejana
 · Minimala
 
96 m
39 m
22 m
Geografia politica
País  Gasconha
Parçan Lana Gran
Estat Bandièra de França França
Region
75
Navèra Aquitània
Departament
40
Lanas Escut de Lanas
Arrondiment
402
Lo Mont
Canton
4013
Lo País Morcenés Tarusate (Morcens avant 2015)
Intercom
244000691
Comunautat de comunas deu País de Morcens ?
Cònsol Jean Castaing
(2014-2020)
Geografia umana
Populacion
Populacion totala
(2018)
1 018 ab.
Evolucion de la populacion
Evolucion de la populacion

1 037 ab.
Densitat 7,34 ab./km²
Autras informacions
Còde postal 40110
Còde INSEE 40210

Onessa e Laharí[1][2] (Onesse-Laharie en francés) qu'ei ua comuna gascona situada hens lo parçan de la Lana Gran. Qu'ei administrada peu departament de las Lanas e la region de Navèra Aquitània, ancianament d'Aquitània.

Perimètre deu territòri

[modificar | Modificar lo còdi]
Comunas confrontantas de Onessa e Laharí
Escorce
Mesòs Onessa e Laharí Solferino
Sindèras
L'Esperon Garròssa quintipunt
Arrion quintipunt

Las fòrmas ancianas que son : Ones (milicia d' ~), en 1276, Onnes (par. d' ~), en 1276, Oneisse (par. Sancti Johannis d' ~), en 1334, Aunesse (mapa deu sègle XVII), Honesse, en 1714, Aunesse (mapa de 1733). La prononciacion citada per Bénédicte Boyrie-Fénié qu'ei [u'nœsə] [3] e com ei deu país que's pòt esperar qui sii la prononciacion vertadèra (e donc non pas [aw'nœsə], varianta devuda a l'aglutinacion de la preposicion a). Dauzat qu'interprèta Onessa com un nom d'arriu [4], mei o mensh seguit per Astor (citat per B. Boyrie-Fénié), qui i ved lo gallés onno, sinonime deu gallés flumen, utilizat a prepaus de l'arriu locau; mès en realitat -onna que seré meileu un sufixe qu'un mot, maugrat un glossari antic qui en hè lo sinonime de flumen [5]. Ernèst Negre que dona com origina possibla lo nom de persona Unicius. B. Boyrie-Fénié, qui lo cita, que considèra que [u] latin qu'auré miat a [y] e non pas a [o] > [u]. Bénédicte Boyrie-Fénié que's vira meileu cap a l'exemple d'Oneis o d'Avensa, qui's ditz Onize en basco. Que serén a associar, segon Jean-Baptiste Orpustan, especialista deu basco, damb un radicau escur on(a), de valor probablament oronimica [3].

Las fòrmas ancianas que son : Farune (castrum de la ~), en 1254, Farina (villa de ~), en 1274, Farine (castrum ~ terram Marencini), en 1305, Ffarine (La ~), en 1305, Farina (de ~), en 1334, Farina (cimeterium ecclesie capelle Sancti Nicholay de ~), en 1334, Farina (terra et locus de ~), en 1334, Harie (mapa deu sègle XVII), Harie (La ~) (mapas de 1630, 1638 e 1647), Harrie (La ~) (carte de 1651), Harie (mapa deu començament deu sègle XVIII), Harie (La ~) (mapas de 1714 e 1733). La prononciacion citada per Bénédicte Boyrie-Fénié qu'ei [ləha'ri] [3].

Ernèst Negre, citat per Bénédicte Boyrie-Fénié, qu'explica lo nom per haria e que supausa la preséncia d'un molin. Mès un castèth es pas un molin, çò qui arroeina l'explicacion. Las solucions que serén benlhèu un cognomen Farin* o una basa aquitanica laharr-, « arromèc », puish un sufixe locatiu -un. *Laharrun, damb h grafiat f e lo faus article la separat, qu'explicaré l'atestacion de 1254 la Farune. Après, l'atraccion de haria qu'auré jogat [3].

Administracion

[modificar | Modificar lo còdi]
Lista deus cònsols successius
Periòde Identitat Etiqueta Qualitat
2014 2020 Jean Castaing divèrs dreta cap d'entrepresa
març 2001 2014 Christian Javel   retirat d'engenhaire
  2001      
Totas las donadas son pas encara conegudas.
  • Abans la refòrma cantonala de 2014, aplicada en 2015, la comuna qu'èra deu canton de Morcens; qu'es adara deu canton du Pays morcenais tarusate (en francés).
modificar « persona »
 v · d · m 
Evolucion demografica
Populacion comunala actuala (2013): 970, totala:

1793 1800 1806 1821 1831 1836 1841 1846 1851
577 515 552 586 722 973 1 008 1 161 1 200

1856 1861 1866 1872 1876 1881 1886 1891 1896
1 234 1 314 1 471 1 581 1 528 1 439 1 326 1 378 1 337

1901 1906 1911 1921 1926 1931 1936 1946 1954
1 284 1 237 1 270 1 208 1 243 1 186 1 117 972 903

1962 1968 1975 1982 1990 1999 2006 2007 2008
983
904
911
966
981
927
939
941
943
965
2009 2010
943
965
959
980
Fonts
Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE
Evolucion de la populacion 1962-2008
Evolucion de la populacion 1962-2008


Demografia Laharí

[modificar | Modificar lo còdi]
modificar « persona »
 v · d · m 
Evolucion demografica
Populacion comunala actuala (2013): , totala:

1793 1800 1806 1821 1831 1836 1841 1846 1851
183 186 135 144 196 - -

1962 1968 1975 1982 1990 1999 2006 2007 2008




Cercar
Cercar
Cercar
Cercar
Cercar
2009 2010
Cercar
Cercar
Fonts
Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE
Evolucion de la populacion 1962-2008
Evolucion de la populacion 1962-2008


  • Lo n° INSEE qu'ei estat cambiat per rasons practicas.

Lòcs e monuments

[modificar | Modificar lo còdi]

Personalitats ligadas dab la comuna

[modificar | Modificar lo còdi]

Véder tanben

[modificar | Modificar lo còdi]

Ligams extèrnes

[modificar | Modificar lo còdi]
  1. Sit Toponimia occitana
  2. http://mertyl.free.fr/Onessa%20e%20Lahari.pdf
  3. 3,0 3,1 3,2 et 3,3 Bénédicte Boyrie-Fénié, Dictionnaire toponymique des communes, Landes et Bas-Adour, ed. Institut occitan e CAIRN, Pau, 2005, p. 171-172
  4. Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 508
  5. Xavier Delamarre, Dictionnaire de la Langue gauloise, ed. Errance, 2na edicion, 2008, p. 241
  6. http://cassini.ehess.fr/cassini/fr/html/fiche.php?select_resultat=25605


?