Arjusan

Arjusan; Arjuzanx
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
	La glèisa de Sent Joan Baptista.
	Geografia fisica
Coordenadas	44° 00′ 48″ N, 0° 51′ 16″ O
Superfícia	29,20 km²
Altituds; · Maximala; · Mejana; · Minimala	; 103 m; 60 m; 41 m
	Geografia politica;
País	Gasconha;
Parçan	Lana Gran;
Estat	França;
Region; 75	Navèra Aquitània;
Departament; 40	Lanas ;
Arrondiment; 402	Lo Mont;
Canton; 4013	Lo País Morcenés Tarusate (Morcens avant 2015);
Intercom; 244000691	Comunautat de comunas deu Pais de Morcens ?;
Cònsol	Pierre Darmante ; (2014-2020)
	Geografia umana
Densitat	7,4 ab./km²
	Autras informacions
Còde postal	40110
Còde INSEE	40009

Vila d'Occitània

Arjusan^[1] (Arjuzanx en francés) qu'ei ua anciana comuna occitana de Gasconha situada dens lo departament de las Lanas e la region de Navèra Aquitània, ancianament d'Aquitània. Lo 1èr de genèr de 2019, que fusionè dens la comuna navèra de Morcens la Navèra.

Geografia

Comuna situada dens la Lana Gran en l'ahorèst de las Lanas suu Bes.

Perimètre deu territòri


Morcens	N	Arangòssa
	O Arjusan E
	S
Arrion quadripunt	Vilanava

Toponimia

Las fòrmas ancianas que son : Juzan (Sanctus Johannes de As ~), aus sègles XI-XII, Asjusan (boni homines d'~), en 1246, Asjuzan (apud ~), en 1255, Astiusan (apud ~in Bracengo), en 1276, Aas Juzan (casale vocatum Boerria castri prope ~), en 1289, Arjusan (ville et territori d'~), dens la prumèra meitat deu sègle XIV), Ariusã, en 1638 (mapa), Arusen, en 1647 (mapa), Ariusan, en 1651 (mapa), Arjusan, en 1714 (mapa), Arrio uzean, en 1733 (mapa) ^[2]. Tots los toponimistas (Dauzat, Negre, Astor, etc) qu'explican lo segon element deu nom per l'adjectiu gascon jusan, de deorsu + anu, « inferior, en devath ». Mès Bénédicte Boyrie-Fénié qu'indica qu'aqueth mot qu'a pres lo sens de « au nòrd » (en oposicion aus Pirenèus). La question qu'ei donc la deu prumèr element. Jean-Baptiste Orpustan, citat per B. Boyrie-Fénié, qu'explica As- per ua varianta deu basco aitz, « ròc », çò qui supausa ua fòrma mixta damb lo gascon jusan. Arjusan que seré au nòrd d'un lòc As. B. Boyrie-Fénié qu'i ved meileu arcs jusan, « au nòrd deu pont » de l'arriu Bes, com Susan, qui seré « au sud deu pont ». La preséncia d'un camin de tropèths e d'un lòc Careyre ( = Carrèira) sus la mapa de Cassini que justificarén la d'un pont. Dens Arcs, r que's seré assimilada a s. Negre, citat per B. Boyrie-Fénié, explicava As- per aigàs, agàs^[2]^,^[3], mès la tombada de -g- intervocalic que hè pensar mèi au lengadocian qu'au gascon. L'explica per arcs que sembla un chic suggerida per la fòrma modèrna (Ar- apareish pas abans lo sègle XIV), mès qu'es possibla pr'aquò.

Istòria

Arjusan qu'ei lo caplòc istoric de la baronia deu Brassencs.
Anciana centrala termica EDF e mina de lignit.
Arjusan qu'estó caplòc de son canton de la Revolucion Francesa a 1888 ^[4]. Après, lo canton qu'anè a Morcens.

Administracion

Lista deus cònsols successius
Periòde		Identitat	Etiqueta	Qualitat
2006	2020	Pierre Darmante	divèrs esquèrra	cap d'entrepresa
1995	2006	Jean-Claude Couloudou		retirat de l'ensenhament
	1995
Totas las donadas non son pas encara conegudas.

Abans la refòrma cantonala de 2014, aplicada en 2015, la comuna qu'èra deu canton de Morcens; qu'es adara deu canton de Pays morcenais tarusate (en francés).

Demografia

modificar « persona »
v · d · m

Evolucion demografica
Populacion comunala actuala (2013): 216, totala:

563

559

588

811

648

635

630

726

671

728

758

795

750

752

742

736

728

699

645

653

616

586

528

476

410

404

423

364

294

238

228

229

214

206

204

203
204

2009

2010

211
212

212
213

Fonts

Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE

Evolucion de la populacion 1962-2008

Lòcs e monuments

Personalitats ligadas dab la comuna

Ferdinand Bernède

Véder tanben

Comunas de las Lanas

Ligams extèrnes

Comunautat de comunas deu Pais morcencs

Nòtas

↑ Top'Òc Diccionari toponimic occitan del Congrès permanent de la lenga occitana.
↑ ^2,0 et ^2,1 Bénédicte Boyrie-Fénié, Dictionnaire toponymique des communes, Landes et Bas-Adour, ed. Institut occitan e CAIRN, Pau, 2005, p. 39-40
↑ Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 27
↑ http://cassini.ehess.fr/cassini/fr/html/fiche.php?select_resultat=1249

Portau de Gasconha

[1] Top'Òc Diccionari toponimic occitan del Congrès permanent de la lenga occitana.

[Boyrie-F-2] 2,0 et ^2,1 Bénédicte Boyrie-Fénié, Dictionnaire toponymique des communes, Landes et Bas-Adour, ed. Institut occitan e CAIRN, Pau, 2005, p. 39-40

[3] Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 27

[4] ttp://cassini.ehess.fr/cassini/fr/html/fiche.php?select_resultat=1249

[1]

[2]

[3]

[4]