Lit e Micse

Vilatge d'Occitània

Lit e Micse
Lit-et-Mixe

La mairia de Lit e Micse.

Armas

Geografia fisica

Coordenadas

44° 02′ 00″ N, 1° 15′ 20″ O

Superfícia

112,95 km²

Altituds
· Maximala
· Mejana
· Minimala

72 m
13 m
0 m

Geografia politica

Gasconha

França

Dacs

Còsta d'Argent (Castèths avant 2015)

Intercom
244000857

CC de Còstas Lanas Natura

Cònsol

Gérard Napias)
(2020-2026)

Geografia umana

Populacion
Populacion totala
(2018)

1 632 ab.

Evolucion de la populacion

1 671 ab.

Densitat

13,84 ab./km²

Autras informacions

Escais

La grana dauna deu Maransin

Gentilici

los Lités e los Micsés

Còde postal

40170

Còde INSEE

40157

Lit e Micse^[1] (Lit-et-Mixe en francés) qu'ei ua comuna gascona de Marensin o Maransin situada dens lo departament de las Lanas e la region de Navèra Aquitània, ancianament d'Aquitània.

Lit e Micse qu'es chafrada "La grana dauna deu Maransin".

Geografia

La comuna de Lit e Micse que’s tròba dens lo Maransin, a la termièra deu Bòrn. La Mar Grana qu’es a 9 km a sococ deu vilatge. Las comunas vesias que son : Sent Delian a bisa, Husar e Lo Binhac a só lhevant, Linça e Vièla-Sent Gironç au mijorn. La rota departamentau 652 aperada "rota deus lacs", que traversa lo vilatge deu nòrd au sud. La destota de l'estanh d'Usar que's vuita dens lo corrent de Contis, sus la "plana de Pijon". Tots dus que separan lo Bòrn deu Maransin. Dinc au sègle XIX, la plana de Pijon e los marescs qui bordejan uei lo corrent de Contis, qu'èran tot en aiga.

Perimètre deu territòri

	Sent Delian
	N	Husar
	O Lit e Micse E
	S
Vièla e Sent Gironç	Linça	Lo Binhac

Gentilici

Los abitants de Lit que son los Lités, e los de Micse que son los Micsés.

Toponimia

La prononciacion qu'es [lite'miksə]. Las fòrmas ancianas que son (per Lit) Sancta Maria de Lit aus sègles XI-XII, Noste-donne de Lit o -de Lito, en 1515, Lict (mapa de 1630), Lit (mapa de 1638), Let (mapa deu ducat d'Albret), Le Lict (mapas de 1651 e deu sègle XVII, shens data), Lit (mapas deu començament deu sègle XVIII, de 1714 e de 1733; (per Micse) Sanctus Vincentius de Mixa, en latin, aus sègles XI e XII, Missa, en latin, Mixe (mapas deu sègle XVII, shens data, de 1638, deu començament deu sègle XVIII, de 1714 e de 1733) ^[2].

Per Dauzat, lo nom qu'es escur; lo gascon lit, « lis » (Palai) non convien guaire ^[3].

Negre, citat per Bénédicte Boyrie-Fénié, qu'interprèta lo nom dab lo gascon lit, « bròi, causit, agradiu » ^[2].

Aqueras explicas ne son pas realistas. Lo nom de Lit s'explica simplament per l'anciana arriba de mar; lo latin litu qu'a lo sens d'« arriba d'un flume o d'un lac, lòc de desbarcament ». Micse qu'èra probablament l'anciana estacion de Mosconum citada dens l'Itinerari d'Antonin, mès l'origina deu nom qu'es escura. Se n'es pas un rencontre d'azard, qu'es a arreligar dab lo país de Micse en Baisha Navarra, Amikuze en basco; mès lo sens d'aqueth nom n'es pas coneishut. Qu'es probablament un nom aquitanic per Bénédicte Boyrie-Fénié ^[2].

Istòria

En 1826 la comuna de Lit e la comuna de Micse que son estadas arregropadas entà formar "Lit e Micse". En 1870 lo quartièr d'Usar que n'es estat destacat entà formar la comuna d'Usar, dab territòris pres a las comunas deu Binhac e Sent Delian.
Au primtemps de 1907, los gemèrs qu'arrefusan de tornar gahà's au hapchòt, pr'amor que vòlen iths tanbei, com los proprietaris deus pins, profieitar de l'aumentacion deu prètz de l'arrosia. Segon l'eslogan, que vòlen "La gema a mieja !". Pr'amor de quauques incidents, 200 òmis de tropa que son aperats, çò qui ne hèi pas qu'enveremiar las causas. Lo miador, Ernèst Ducamin qu'es empresoat pendent un mes. Lo 22 d'abriu, los gemèrs que tornan picar, shens aver obtienut arrei. Aqueths eveniments qu'an mercat dinc a uei los esperits dens tot lo Maransin e quitament lo pinhadar sancèr.

Economia

Dinc a la plantacion sistematica de pins entà fixar las dunas e assecar los marescs, la comuna qu'èra cobèrta de dunas sus la mieitat oèst ; a l'èst qu'èran lanas paishudas per tropèths d'aulhas. Uei, lo pinhadar que capèra la comuna aus 85%. Lo bòi e la gèma qu'an hèit víver lo monde dinc a las annadas 1970.

Administracion

Lista deus cònsols successius
Periòde		Identitat	Etiqueta	Qualitat
30 de mai de 2020	2026	Gérard Napias ^[4]
març de 1983	2020	Guy-Bertrand Puyo	UDF, UMP, LR	mètge, conselhèr generau (1979-2004)
octobre de 1975	1983	Gérard Subsol		forestèr
octobre de 1947	1975	Louis Sourgen		mètge
	1947
Totas las donadas son pas encara conegudas.

Demografia

modificar « persona »
v · d · m

Evolucion demografica
Populacion comunala actuala (2013): 1563, totala:

708

697

857

1 010

1 277

1 407

1 483

1 624

1 669

1 800

1 785

2 070

1 821

1 858

1 711

1 690

1 711

1 717

1 789

1 835

1 870

1 730

1 762

1 705

1 533

1 435

1 424

1 446

1 353

1 273

1 322

1 408

1 441

1 452

1 455

1 475
1 526

2009

2010

1 497
1 548

1 520
1 571

Fonts

Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE

Evolucion de la populacion 1962-2008

Lòcs e monuments

Jòns

Perduda dens las dunas, au mijorn, la hont de Jòns qu'auré quauques vertuts medicinaus. Au sègle XIX, l'endret qu'èra la sedença d'ua hèira deus fesilhs, dens la neit deu 7 au 8 de seteme. Las transaccions que's hasèn a l'escurada, e a la lutz deu matin, mantruns qu'èran susprés deu son ahar.
Uei enqüèra, la memòria d'aquera hèira qu'es güeitada per ua hèsta campèstra organizada peu quartièr de Micse.

Lo musèu "Lanas vielhas"

Lo musèu creat per lo "Club de l'Amistat" en 1987, que muisha mei de 2000 ostilhs e objèctes, balhats per la gent de las Lanas. Dens ua cosina, ua crampa, ua granja... personatges vestits dab la pelha deu dimunge o de trabalh, que nse tornan miar cent ans ad en arrèr. Projeccions videos que'ns muishan l'evolucion deu trabalh deus camps e deus pins : totas las òbras deus gemèrs que son estadas filmadas avant que n'agin completament dispareishut. La pesca a la pinassa e la caça que son tanbei evocadas.

L'eglisa de Nòsta Dauna de Lit

Si la construccion de la tor carrada fortificada e data deu sègle XII, lo campanèr qu'es estat hauçat au sègle XIX, e dotat d'ua agulha hòrt particulara, en 1904. Dehens, que trobam quauques curiositats :

- Ua pietà de pèira policròma deu sègle XV^au.
- Sheis blasons escultats sus la pòrta de casso de l'eglisa (quate que son de la Maison de França : Carles VIII, Ana de Bretanha, Loís XII, l'escut deu Daufin ; un d'un avesque, e un aut, lhèu d'un senhor locau^[5]). Aquera pòrta deu sègle XV^au, qu'es classada Monument Istoric.
- Dus tablèus au hons de l'eglisa que son estats realizats arron 1920, peu pintre bordalés François Maurice Roganeau.

La pesca a la pinassa

Aquera pesca a la pinassa tradicionau de la còsta aquitana qu'es enqüèra viva a la plaja deu Cap de l'Òmi, e tanbei a Contis. En partint de la còsta, la pinassa que desplega la traïna (hilat) en mar e que torna a tèrra arron avéisher descrivut un arc de cerc. Trajat peus dus caps, aqueth hilat qu'es halat suu sable.

Personalitats ligadas a la comuna

Henri Crouzet (Lescura, Tarn, 1817 - Lit e Micse, 1880) : Engenhaire. Qu'estó un deus màgers mestieraus de las òbras d'assaniment de las Lanas de Gasconha.
Numa Turpin (Sent Delian, 1802 - Lit e Micse, 1873) : elejut Conselhèr Generau deu Canton de Castèths en 1834.

Véder tanben

Ligams extèrnes

Nòtas

↑ http://www.institutoccitan.com/index.php?option=com_content&task=view&id=166&Itemid=0&lang=oc
↑ ^2,0 ^2,1 et ^2,2 Bénédicte Boyrie-Fénié, Dictionnaire toponymique des communes. Landes et Bas-Adour, ed. Institut occitan e CAIRN, Pau, 2005, p. 137
↑ Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 406
↑ https://www.sudouest.fr/2020/05/27/lit-et-mixe-40-gerard-napias-a-ete-elu-maire-7516246-3421.php
↑ Emmanuel LABAT; Les blasons de l'église de Lit, la fin du mystère; Bulletin de l'Associacion Mémoire en Marensin n°19 - 2008; p.105

Portau de Gasconha

[1] ttp://www.institutoccitan.com/index.php?option=com_content&task=view&id=166&Itemid=0&lang=oc

[bbf-2] 2,0 ^2,1 et ^2,2 Bénédicte Boyrie-Fénié, Dictionnaire toponymique des communes. Landes et Bas-Adour, ed. Institut occitan e CAIRN, Pau, 2005, p. 137

[3] Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 406

[4] ttps://www.sudouest.fr/2020/05/27/lit-et-mixe-40-gerard-napias-a-ete-elu-maire-7516246-3421.php

[5] Emmanuel LABAT; Les blasons de l'église de Lit, la fin du mystère; Bulletin de l'Associacion Mémoire en Marensin n°19 - 2008; p.105

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]