Marcèu Amont : Diferéncia entre lei versions

Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.
Contengut suprimit Contengut apondut
Vivarés (discussion | contribucions)
mCap resum de modificació
Cap resum de modificació
Linha 2 : Linha 2 :
'''Marcèu Amont''' qu'ei lo nom d'empont deu cantaire e actor [[bearn]]és '''Marcèu Miramont''' ([[Bordèu]], lo [[1èr d'abriu]] de [[1929]]). Que conegó ua fama de las granas en [[França]] dens las annadas 50 e 60. Los sons pairs que deishèn la dura vita de la [[Vath d'Aspa|aspesa]] per anar a Bordèu on lo pair qu'entrè dens los camins de her e la mair dens l'espitau. Durant la soa joenessa que he lo musician ([[bateria]] e [[saxofòn]]) e l'actor dens lo Conservatòri d'Arts Dramaticas. En [[1951]] que se n'anè entà París on viscó quauques annadas professionaument mauaisidas dinc a la soa entrada, en [[1953]], dens la tropa de Jean Nohain on conegó lo succès com actor e la soa escaduda com cantaire dens lo [[Music Hall]] parisenc a partir de 1954 mercés a la quau [[Bruno Cocatrix]] que'u he cantar dens lo son [[Olympia]] dens l'espectacle d'[[Edith Piaf]].
'''Marcèu Amont''' qu'ei lo nom d'empont deu cantaire e actor [[bearn]]és '''Marcèu Miramont''' ([[Bordèu]], lo [[1èr d'abriu]] de [[1929]]). Que conegó ua fama de las granas en [[França]] dens las annadas 50 e 60. Los sons pairs que deishèn la dura vita de la [[Vath d'Aspa|aspesa]] per anar a Bordèu on lo pair qu'entrè dens los camins de her e la mair dens l'espitau. Durant la soa joenessa que he lo musician ([[bateria]] e [[saxofòn]]) e l'actor dens lo Conservatòri d'Arts Dramaticas. En [[1951]] que se n'anè entà París on viscó quauques annadas professionaument mauaisidas dinc a la soa entrada, en [[1953]], dens la tropa de Jean Nohain on conegó lo succès com actor e la soa escaduda com cantaire dens lo [[Music Hall]] parisenc a partir de 1954 mercés a la quau [[Bruno Cocatrix]] que'u he cantar dens lo son [[Olympia]] dens l'espectacle d'[[Edith Piaf]].


Au ras de la soa grana carrièra artistica en [[francés]], qu'enregistrè regularament disques en [[bearnés]]. Lo son darrèr qu'ei ua mesa en musica de textes famós de, enter autes : [[Jacòb de Gassion]], [[Alèxi Peiret]], [[Xavièr Navarròt]], [[Filadelfa de Gerda]], [[Simin Palay]] e [[Rogèr Lapassada]]. Qu'a escrivut libes sus la gasconicitat e la musica bearnesa.
Au ras de la soa grana carrièra artistica en [[francés]], qu'enregistrè regularament disques en [[bearnés]]. Lo son darrèr qu'ei ua mesa en musica de textes famós de, enter autes : [[Jacòb de Gassion]], [[Alèxi Peiret]], [[Xavièr Navarròt]], [[Filadèlfa de Gerda]], [[Simin Palay]] e [[Rogèr Lapassada]]. Qu'a escrivut libes sus la gasconicitat e la musica bearnesa.





Version del 9 setembre de 2007 a 15.15

Marcèu Amont qu'ei lo nom d'empont deu cantaire e actor bearnés Marcèu Miramont (Bordèu, lo 1èr d'abriu de 1929). Que conegó ua fama de las granas en França dens las annadas 50 e 60. Los sons pairs que deishèn la dura vita de la aspesa per anar a Bordèu on lo pair qu'entrè dens los camins de her e la mair dens l'espitau. Durant la soa joenessa que he lo musician (bateria e saxofòn) e l'actor dens lo Conservatòri d'Arts Dramaticas. En 1951 que se n'anè entà París on viscó quauques annadas professionaument mauaisidas dinc a la soa entrada, en 1953, dens la tropa de Jean Nohain on conegó lo succès com actor e la soa escaduda com cantaire dens lo Music Hall parisenc a partir de 1954 mercés a la quau Bruno Cocatrix que'u he cantar dens lo son Olympia dens l'espectacle d'Edith Piaf.

Au ras de la soa grana carrièra artistica en francés, qu'enregistrè regularament disques en bearnés. Lo son darrèr qu'ei ua mesa en musica de textes famós de, enter autes : Jacòb de Gassion, Alèxi Peiret, Xavièr Navarròt, Filadèlfa de Gerda, Simin Palay e Rogèr Lapassada. Qu'a escrivut libes sus la gasconicitat e la musica bearnesa.


Discografia bearnesa

  • 1962 : Chanson de la vallée d'Aspe du Béarn et des Pyrénées.
  • 1979 : Que canto en biarnés.
  • 1981 : Que conta en bearnés
  • 1981 : La hesta.
  • 1987 : Marcèu Amont canta los poètas gascons.
  • 1997 : Marcèu Amont canta los poètas gascons (en disque compacte).


Portau de Bearn

Circ de Lescun
Bearn o Biarn qu'ei un país occitan situat au pè deus Pirenèus. Ligat successivament a Aragon puish a Gasconha, que vadó, enter los regnats de Gaston Fèbus e deu Noste Enric, país sobiran puish cap deu Reiaume de Navarra (dab pas sonque la Baisha Navarra après 1512). Bearn qu'ei tanben ua província istorica francesa integrada a França en 1620 ; abans aquesta data, l'occitan de Bearn (lo bearnés) que ho la sola lenga administrativa deu Reiaume de Navarra e que partatgè aqueste estatut dab lo francés dinc a la Revolucion.
Castèth de Montcada, Ortès, residéncia de Gaston Febus

Uei lo dia, la soa capitala qu'ei Pau (las autas capitalas istoricas que hon, successivament Morlans puish Ortès).

Lo gentilici qu'ei bearnés -esa o biarnés -esa.

Bearn que forma, dab la Baisha Navarra, Labord e Sola (compausant lo País Basc francés) e un tròç de Gasconha deu Baish Ador, lo departament deus Pirenèus Atlantics (64), que n'ocupa los 3/5 deu territòri.

Lutz sus...

Sarrança qu'ei ua vila bearnesa de la Vath d'Aspa e lòc famós de romiatge vodat a la Verge. Qu'ei tanben lo lòc on e's'escad la narracion de l'Eptameron de Margarida de Navarra puishque los personatges que son embarrats a Sarrança per'mor de la creishuda de las aigas e que's hican, per passar los temps, a contà's las istoèras amassadas dens l'òbra .



Cultura e tradicions

Lengas

Bearnés - Francés - Occitan - Gascon
Obelisc de Desporrins, Acós

Escrivan

Gaston Fèbus - Jacòb de Gassion - Arnaut de Saleta - Joan Enric de Fondevila - Ciprian Desporrins - Xavièr Navarròt - Alèxi Peiret - Vastin Lespin - Simin Palai - Sèrgi Javaloyès - Marilís Orionaa -Julien de Casabona - Jan Hustaish - Joan Gastellú-Sabalòt - Rogèr Lapassada - Albèrt Peirotet - Eric Gonzales
Fronton de Pardias

Musica

Instrument : Tamborin de còrdas
Marcèu Amont - Arnapi - Daniel Balavoine - Bertrand Cantat - Nathalie Cardone- Nadau - Pèir de Jeliòt - Estar - Balaguèra - Parpalhon - Los Pagalhós - Ardalh - Los Seuvetons - Lo Cèu de Pau - Èr Navèth - Los de Laruns - Marilís Orionaa - Joan Francés Tisnèr - Verd e Blu - Los de L'Ouzom

Canta bearnesa

Aqueras montanhas - Bèth cèu de Pau - Rossinholet qui canta - Quant vòs ganhar pastoreta charmanta - Dus pastors a l'ombreta - Lo primtemps qu'ei arribat

Actor comic

Television Tania Young

Noste Enric, Castèth de Pau

Cinèma

Monument

Hortalessa deu Portalet - Castèth de Pau - Castèth de Bètlòc - Castèth de Montanèr - Castèth de Morlana - Castèth d'Aas - Catedrau d'Auloron - Catedrau de Lescar - Santuari de Bètharram - Glèisa de Monenh - Glèisa de Luc - Catedrau d'Auloron - Catedrau de Lescar - Pont d'Ortès - Pont de la legenda a Sauvatèrra - Obelisc de Desporrins - Ostau de Bernadòta

Gastronomia Garbura - Juranson (vin) - Aussau-Irati - Bearn (vin) - Arroset de Bearn - Hitge gras - Meravilhas de carnavau - Confit de guit

Tamborin de còrdas e Flabta de tres horats

Construccion

Ostau bearnés

Eveniment

Hestiv'Òc

Vestit

Berret

Jòcs

Quilhas de nau








Politica

Movement politic occitan

Anaram Au Patac - Hartèra

Personalitat politica

Francés Vairon - Andriu Labarrèra - Alan Lamassoure - Joan Lassala - Joan Jacme Lassèrra - Joan Saint-Josse - David Habib