1997

1997
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
Ans : 1994 1995 1996  1997  1998 1999 2000 Decennis : 1960 1970 1980  1990  2000 2010 2020 Sègles : Sègle XIX  Sègle XX  Sègle XXI Millennis : Millenni I  Millenni II  Millenni III Cronologia mesadièra : Gen - Feb - Mar - Abr - Mai - Junh Julh - Ago - Set - Oct - Nov - Dec Cronologias tematicas : Aeronautica • Arquitectura • Automobila • Benda dessenhada • Camins de fèrre • Cinèma • Drech • Economia • Fotbòl • Jòc • Jòc vidèo • Literatura • Musica • Santat e medecina • Sciéncia • Sociologia • Espòrt • Teatre • TV Autres calendièrs : Roman • Chinés • Gregorian • Ebrieu • Indó • Musulman • Persan • Republican

Aquesta pagina concernís l'an 1997 del calendièr gregorian.

Eveniments

Euròpa

Polonha

Intrada dau país au sen de l'OTAN.

Africa

Sodan

Vòte d'una tiera de sancions economicas estatsunidenca còntra Sodan, estat sospichat de sostenir lo terrorisme islamista per Washington. Aquò entraïnèt la division deis islamistas au poder dempuei 1989 entre una ala radicala dirigida per al-Turabi e un grop pus moderat a l'entorn d'el-Bechir.

America

Estats Units d'America

Vòte d'una tiera de sancions economicas còntra Sodan, estat sospichat de sostenir lo terrorisme islamista.

Peró

Crisi deis ostatges de l'ambaissada japonesa de Peró ambé la presa de l'ambaissada per plusors membres dau Movement Revolucionari Tupac Amaru que demandavan la liberacion de plusors presoniers de la guerilha. Après 126 jorns de sètge, lei fòrças perovianas prenguèron lo bastiment entraïnant la mòrt d'un ostatge, de dos soudats e dei 14 combatents de Tupac Amaru. Aqueu succès renforcèt lo prestigi dau president Alberto Fujimori e marquèt la fin dau Movement Revolucionari Tupac Amaru.

Sciéncias e tecnicas

Energia

Capitada d'una experiéncia sus la fusion termonucleara realizada ambé lo tokamak Joint European Torus (JET) que s'acabèt per la produccion de 22 MJ d'energia e de 15 MW de poissança eissida de reaccions de fusion.

Decèsses

• 2 de genièr - Joan Coromines, filològ catalan (n. 1905)
• 8 de genièr - Melvin Calvin, quimista american, Prèmi Nobel (n. 1911)
• 10 de genièr - Alexander R. Todd, Baron Todd, quimista escocés, Prèmi Nobel (n.1907)
• 12 de genièr - Charles B. Huggins, fisiologista canadian, Prèmi Nobel (n. 1901)
• 17 de genièr – Clyde Tombaugh, astronòm, responsable per la descobèrta de la planeta nana Pluton (n.1906)
• 19 de febrièr – Deng Xiaoping, revolucionari chinés (n.1904)
• 6 de març - Michael Manley, primièr ministre de Jamaica (n. 1924)
• 7 de març - Edward Mills Purcell, fisician american, Prèmi Nobel (n.1912)
• 5 d'abril - Allen Ginsberg, poèta american (n.1926)
• 17 d'abril - Chaim Herzog, president d'Israèl (n. 1918)
• 21 d'abril - Diosdado Macapagal, president de las Filipinas (n. 1910)
• 21 d'abril - Andrés Rodríguez Pedotti, president de Paraguai (n. 1923)
• 20 de mai - Virgilio Barco Vargas, president de Colómbia (n. 1921)
• 22 de mai - Alfred Hershey, bioquimista american, Prèmi Nobel de Fisiologia o Medecina (n. 1908)
• 25 de junh – Jacques-Yves Cousteau, explorator francés (n. 1910)
• 31 de julhet – Bao Dai, ultim emperaire de Vietnam (n. 1913)
• 2 d'agost – William S. Burroughs, escrivan american (n. 1914)
• 4 d'agost – Jeanne Calment, anciana francesa, amb 122 ans d'edat (n.1875)
• 21 d'agost - Misael Pastrana Borrero, president de Colómbia (n. 1923)
• 23 d'agost - John Kendrew, bioquimista britanic, Prèmi Nobel (n. 1917)
• 1èr de setembre – Diana Spencer, princessa de Galas. (n. 1961)
• 5 de setembre – Agnes Gonxha Bojaxhiu (Maire Terèsa de Calcuta), monja albanesa, Prèmi Nobel de la Patz (n. 1910)
• 7 de setembre - Mobutu Sese Seko, dictator de Zaire (n. 1930)
• 17 de setembre - Jan Peder Syse, primièr ministre de Norvègia (n. 1930)
• 25 de novembre - Hastings Kamuzu Banda, president de Malawi (n. 1898?)

Prèmi Nobel

• Prèmi Nobel de Fisica : Steven Chu, Claude Cohen-Tannoudji, William Daniel Phillips
• Prèmi Nobel de Quimia : Paul D. Boyer, John E. Walker, Jens Christian Skou
• Prèmi Nobel de Fisiologia o Medecina : Stanley B. Prusiner
• Prèmi Nobel de Literatura : Dario Fo
• Prèmi Nobel de la Patz : Jody Williams
• Prèmi Nobel d'Economia : Robert C. Merton, Myron Scholes