Clarmont-Ferrand
Vila d'Occitània |
Clarmont-Ferrand
Clermont-Ferrand | ||
---|---|---|
La viala veguda dau Pargue de Montjoset, la Glèisa-Dome, l'estatua de Vercingetorix, la Charrèira daus Chauçatèirs, le tramvai de la ciutat. | ||
| ||
| ||
Geografia fisica | ||
Coordenadas | 45° 46′ 38″ N, 3° 04′ 57″ E | |
Superfícia | 42,67 km² | |
Altituds · Maximala · Mejana · Minimala |
602 m 365 m 321 m | |
Geografia politica | ||
País | Auvèrnhe (capitala) | |
Parçan | Limanha | |
Estat | França | |
Region 84 |
Auvèrnhe-Ròse-Aups | |
Departament 63 |
Puèi de Doma (prefectura) | |
Arrondiment 632 |
Arrondiment de Clarmont-Ferrand (capluòc) | |
Canton 6398 |
Chapluòc de 6 cantons | |
Intercom 246300701 |
Clarmont Comunautat | |
Cònsol | Olivier Bianchi (2020–2026) | |
Geografia umana | ||
Populacion Populacion totala (2018) |
146 734 ab. 149 464 ab. | |
Densitat | 3 315,28 ab./km² | |
Autras informacions | ||
Escais | los bancarrotèirs (Clarmont) | |
Gentilici | clarmontés -esa, clarmodaire -a, (montferrandaire -a) | |
Còde postal | 63000 | |
Còde INSEE | 63113 |
Clarmont-Ferrand[1][2][3] (prononciat localament [çɒʁˈmu fɒˈʁã], dins le lengatge literari Clarmont d'Auvèrnha,[4] escriut de còps Clarmont-Farrand;[5] en francés: Clermont-Ferrand) z-es la capitala istorica d'Auvèrnha e v-una de las dètz vialas mai grandas d’Occitània. Maitot z-es la prefectura dau departament dau Puèi de Doma.
La viala es mencionada per los grècs coma la capitala de la tribú daus arvèrnes (Arverni) davant de se desvolopar a l'epòca galloromana embei le nom d'Augustonemetum au sègle i aC. En tot relevar de la província de l'Aquitània Promèira, fuguèt subjècte aus pilhatges repetits de part daus pòbles qu'envasiguèron Gàllia, sobretot los vandals, los alans, los visigòts e los francs. La viala actuala de Clarmont-Ferrand resulta de la fusion de las doas vialas de Clarmont e de Montferrand en 1633.
Embei una aira urbana a l'entorn de 500 000 abitants, qu'es la mai grand viala dau nòrd d'Occitània e una viala joina e estudianta embei 40 000 estudiants.
Blasonament: «D’azur embei la crotz de golas bordada d’aur, cantonada de quatre flors de lis dau mesme».[6]
Geografia
[modificar | Modificar lo còdi]Clarmont-Ferrand z-es una viala dau centre de l'Estat francés, chapluòc dau departament dau Puèi de Doma.
z-Es situada dins le Massís Centrau a una nautor de 410 mètre e z-es dominada per la Linha daus Puèis (una chadena de volcans sopits) que culmina a 900 mètres. A l’èst de Clarmont comença la plana de Limanha, banhada per le riu d’Alèir.
Clarmont z-es au rescontre de dos grands ais d'autoestradas: la A71 e la A75 (que relia Besièrs embei París) e l'ais Bordèu / Sant Estève / Lion (embei las A89 e A72).
Charrèiras, quartèirs e luòcs-dits
[modificar | Modificar lo còdi]- Barrèira (de) vas Soire (Barrière d'Issoire)
Clima
[modificar | Modificar lo còdi]Le clima de Clarmont se caracteriza per una ben granda amplitud termica embei d'estius franc chauds e d'ivèrns ben freids.
La Linha daus Puèis arrèsta las niulas que vènon de l'oèst en tot alimentar coma aquò las fonts coma Volvic, e maitot en demenir la pluviometria de Clarmont d'Auvèrnha que z-es una de las mai bassas d'Occitània.
Istòria
[modificar | Modificar lo còdi]Clarmont d'Auvèrnha z-es mencionada per le geograf grèc Estrabon embei son nom gal: Nemossos.
Z-èra una viala daus Arvèrnes que vencèron (embei le chapdau gallés Vercingetorix) las legions romanas a rasa de Clarmont, vèrs Gergòia.
Conquestada fin finala par los romans, la viala prenguèt le nom d’Augustonemetum, en onor de l’emperaire August. Creissèt biaucòp e devenguèt una de las mai grandas vialas de Gàllia.
Au sègle V, fuguèt assetjada e conquestada par los visigòts que la conservèron jusca l'an 507, chaçats per los francs.
Au sègle IX, n-òm comenquèt d'apelar la viala Clarmont (de Clarus Mons, qui designava le chastèl qu'aparava la viala). Fuguèt atacada ben de còps per los vikings.
En 1095 le papa Urban II lai presiquèt la Promèira Crosada. La viala de Montferrand fuguèt presa en 1388 per Peiròt de Fontans, rotèir dau partit anglés.
Demografia
[modificar | Modificar lo còdi]
|
Economia
[modificar | Modificar lo còdi]Transpòrts
[modificar | Modificar lo còdi]Ligasons exterioras
[modificar | Modificar lo còdi]Transpòrts urbans
[modificar | Modificar lo còdi]Administracion
[modificar | Modificar lo còdi]Clarmont z-es devesida en 6 cantons:
- Le canton de Clarmont-Ferrand 1 compta 22 250 abitants
- Le canton de Clarmont-Ferrand 2 compta 24 754 abitants
- Le canton de Clarmont-Ferrand 3 compta 24 644 abitants
- Le canton de Clarmont-Ferrand 4 compta 22 149 abitants
- Le canton de Clarmont-Ferrand 5 compta 27 135 abitants
- Le canton de Clarmont-Ferrand 6 compta 25 802 abitants
Patrimòni
[modificar | Modificar lo còdi]Clermont-Ferrand z-es classada viala d'art e d'istòria.
Edificis religiós
[modificar | Modificar lo còdi]- Nòstra Dama dau Pòrt : bastida au sègle XII e classada per l'UNESCO au Patrimòni Mondiau de l'Umanitat.
- Catedrala de Nòstra Dama de l'Assompcion
Monuments civils e luòcs remirables
[modificar | Modificar lo còdi]- Opèra Municipala
Cultura
[modificar | Modificar lo còdi]Espòrt
[modificar | Modificar lo còdi]Festenaus
[modificar | Modificar lo còdi]Musèus
[modificar | Modificar lo còdi]Relacions internacionalas
[modificar | Modificar lo còdi]Vilas embessonadas
[modificar | Modificar lo còdi]- Reialme Unit: Aberdeen.
- Reialme Unit: Salford.
- Alemanha: Ratisbona.
- Bielorussia: Gomel.
- Espanha: Uviéu.
Acòrdis de cooperacion
[modificar | Modificar lo còdi]Personatges celèbres nascuts
[modificar | Modificar lo còdi]- Apollinar de Clarmont, comte d'Auvèrnha
- Charles-Toina Ravel, poèta occitan de la Revolucion
- Blasi Pascal (1623-1662), filosòf, teologian e matematician
- Antòni Francés Marmontèl (1816-1898), pianista e pedagòg
- Édouard Michelin (1859-1940), inventor dau pneumatic desmontable
- Fernand Forèst (1851-1914), inventor dau motor de combustion intèrna
Articles connèxes
[modificar | Modificar lo còdi]Liams extèrnes
[modificar | Modificar lo còdi]Nòtas e referéncias
[modificar | Modificar lo còdi]Nòtas
[modificar | Modificar lo còdi]Referéncias
[modificar | Modificar lo còdi]- ↑ «Preconizacions del Conselh de la Lenga Occitana» (en occitan) p. 54.
- ↑ Congrès permanent de la lenga occitana (CPLO). «Diccionari deus noms pròpis».
- ↑ Ros, Joan (2002). «Régions et villes d'Auvergne et du Velay». A: L'auvergnat de poche (en francés). París: Assimil, p. 95 (Assimil évasion). ISBN 2-7005-0319-8.
- ↑ Bodon, Joan (1964 e reedicions). Lo libre dels grands jorns. Tolosa: IEO edicions.
- ↑ Ros, Joan (2005). Champeirada. IEO edicions, p. 31.
- ↑ Mestre, Jean-René; Roussel (2005). Ruches et abeilles (architecture, traditions, patrimoine). Lonede (Noneta): Ed. Créer.
- Pàgines amb mides d'imatge que contenen px addicionals
- Paginas amb arguments formatnum non numerics
- Article redigit en auvernhat
- Wikipedia:VIAF Articles amb un identificant
- Wikipedia:ISNI Articles amb un identificant
- Wikipedia:BNF Articles amb un identificant
- Wikipedia:GND Articles amb un identificant
- Wikipedia:LCCN Articles amb un identificant
- Wikipedia:GEC Articles amb un identificant
- Wikipedia:OSM zenbakia Articles amb un identificant
- Wikipedia:TGN Articles amb un identificant
- Wikipedia:INSEE (udalerria) Articles amb un identificant
- Wikipedia:15 paginas amb contraròtle d'autoritat d'element
- Portal:Auvèrnhe/Articles ligats
- Comuna de Limanha
- Comuna dau Puèi de Doma
- Clarmont