Lorda

Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.
Vila d'Occitània
Lorda
Lourdes
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
Pelegrinatge de Lorda en estiu dab vista deths santuaris a dreita, deth castèth en fons e deth gave de Pau.
Armas
Geografia fisica
geolocalizacion
Coordenadas 43° 05′ 42″ N, 0° 02′ 56″ O
Superfícia 36,94 km²
Altituds
 · Maximala
 · Mejana
 · Minimala
 
960 m m
400 m
343 m m
Geografia politica
País  Gasconha
Contrada (Bigòrra Armas de Bigòrra)
Estat Bandièra de França França
Region
76
Occitània
Departament
65
Hauts Pirenèus Armas deu Departament deus Hauts Pirenèus
Arrondiment
651
Arrondiment d'Argelèrs de Gasòst
Canton
6598
Burèu centralizator de 2 cantons
Intercom
246500771
CA de Tarba-Lorda-Pirenèus
Cònsol Thierry Lavit
(2020-2026)
Geografia umana
Populacion
Populacion totala
(2018)
13 210 ab.
Evolucion de la populacion
Evolucion de la populacion

13 529 ab.
Densitat 396,43 ab./km²
Autras informacions
Escais Eths peirèrs
Gentilici Lordés, Lourdesa
Còde postal 65100
Còde INSEE 65286
Vista generau deths santuaris.

Lorda (Lourdes en francés) qu'ei ua vila de Bigòrra en Gasconha, Occitània. Administrativament qu'ei situada dens eth departament deths Hauts Pirenèus e era region d'Occitània, ancianament de Mieidia-Pirenèus.

Segon eths credents, era Verge que seré apareishuda ara senta dera Glèisa Catolica Bernadeta Sobirós ena Tuta de Massavielha per era domandar de bastir ua glèisa e de béver er'aiga dera hont deras vertuts miraclosas e sanadoras. Per aquesta rason Lorda, lòc de romiatge catolic, qu'arcuèlha cada an mei de 6 milions de romieus venguts deth monde sancèr, e, enter eths mantuns malauts e invalids en recèrca de guarison.

Verge e lenga occitana[modificar | Modificar lo còdi]

Eras paraulas occitanas dera Verge marcadas sus era hont
Paraulas dera Verge "Anatz béver ena hont"

Com era lenga mairau de Bernadeta Sobirós b'èra eth occitan deths Pirenèus gascons, qu'ei dens aquesta lenga (segon eths credents) qu'era auré parlat era Verge. Per aquesta rason, qu'ei en occitan qu'ei marcada ara hont miraclosa era frasa Que sòi era immaculada concepcion (dens era grafia originau Que soy era immaculada councepciou). Desempuish era debuta deth sègle XXI, un panèu tradusit en mantuas lengas que cita eras autas paraulas dera Verge : anatz béver ena hont e v'i lavar (escrivudas : Anat béouè en a hount et vi laoüa).

Geografia[modificar | Modificar lo còdi]

Lorda que's situa ath pè deths Pirenèus, en Bigòrra, suu Gave de Pau, ath sud oèst de Tarba. La vila qu'ei bastida ar'entorn d'un lòc arrocalhós que rèsta deth glacèr d'Argelèrs de Gasòst e on que's bastit eth castèth.
Era vila qu'ei en mei desservida entara linha ferroviària de Tolosa a Baiona. Ua via exprès que religa era vila a Tarba cap ath nòrd (en construccion) e Argelèrs de Gasòst ath sud.

.

Autes vilatges e quartièrs : Sauts, Ancladas, Sarsan, eth Monge, Lana-Darrèr, Viscaia.

Comunas a l'entorn.

Toponimia[modificar | Modificar lo còdi]

Era prononciacion qu'ei ['lourdo] (grafia fonetica deths autors). Eras fòrmas ancianas que son : tertiam partem mercati Lurdensis, en latin, enter 1022 e 1036, Lorda, Lorde ath sègle XII, ad Lurdam opidum, en latin, en 1152, Lorde, la biela de Lorda, cap a 1200-1230, Lurdum, en latin, en 1259, ad castrum de Lorde, en latin, en 1284, apud Lordam, en latin, en 1300, Lorde en 1338, De Lurda, en latin, en 1342 e 1379, Lorda en 1429, Lourde en 1790, Lourde (mapa de Cassini, ara fin deth sègle XVIII)[1].

Segon Dauzat, Lorda que vien probablament deth shafre latin Luridus, donc *Lurida (villa)[2]. Segon Negre, Lorda que vien deth adjectif gascon lorda (vila) : vila lorda, cascanta, pipauta. Segon R. Aymard, eth nom qu'ei escur, probablament prelatin[1].

Segon Miquèu Grosclaude, Lorda qu'ei un nom escur, probablament prelatin. L'explicacion per l'adjectiu latin lurida, « cascanta », ei pas qu'un maishant jòc de mots. La dualitat de genre deras fòrmas gasconas Lorda e Lorde que correspón ara dualitat deras latinizacions. Que i a un ligam dab Lorda (Nauta Garona)[1]. Véder tanben Lhordat e [1]Llordà.

Istòria[modificar | Modificar lo còdi]

Administracion[modificar | Modificar lo còdi]

Lista deus cònsols successius
Periòde Identitat Etiqueta Qualitat
julhet de 2020 2026 Thierry Lavit divèrs esquèrra  
març de 2014 2020 Josette Bourdeu PRG, MRSL conselhèra generau deu canton de Lorda-èst (2001-2015), conselhèra departamentau deu canton de Lorda-2 (2015-), presidenta de la CC deu País de Lorda 2014-2017, 2nda vice-presidenta de la CA Tarba-Lorda-Pirenèus (2017 → )
heurèr de 2000 2014 Jean-Pierre Artiganave UMP comerçant, president de la CC deu País de Lorda 2009-2014
març de 1989 heurèr de 2000 (demission) Philippe Douste-Blazy UDF arrèr-hilh d'Antoine Béguère, cardiològue, ministre delegat a la Santat puish ministre de la Cultura (1993-1997), deputat (2e circ.) (1993 puis 1997-2001), conselhèr generau de Lorda Èst (1994-2001)
març de 1971 1989 François Abadie PRG deputat (2e circ.) (1973-1981), senator (1983-2001)
març de 1965 1971 Justin Lacaze   comerçant
deceme de 1960 1965 Noël Viron    
deceme de 1952 octobre de 1960 (mort en foncions) Antoine Béguère   entrepreneire deu bastiment, senator (1959-1960), president deu FC Lorda
  1952      
Totas las donadas son pas encara conegudas.

Demografia[modificar | Modificar lo còdi]

modificar « persona »
 v · d · m 
Evolucion demografica
Populacion comunala actuala (2013): 14644, totala: 14973

1793 1800 1806 1821 1831 1836 1841 1846 1851
4 146 - -

1856 1861 1866 1872 1876 1881 1886 1891 1896
- - - - 5 471 - - - -

1901 1906 1911 1921 1926 1931 1936 1946 1954
- - 8 805 - - - - - -

1962 1968 1975 1982 1990 1999 2006 2007 2008
16 023
17 939
17 870
17 425
16 300
15 203
15 265
15 254
15 410
15 797
2009 2010
15 127
15 491
14 743
15 102
Fonts
Base Cassini de l'EHESS (recercar) - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE
Evolucion de la populacion 1962-2008
Evolucion de la populacion 1962-2008


  • En 2018 era populacion èra de 13210 abitants e era densitat èra de 357,61 ab/km².

Lòcs e monuments[modificar | Modificar lo còdi]

Personalitats ligadas dab la comuna[modificar | Modificar lo còdi]

Véder tanben[modificar | Modificar lo còdi]

Ligams extèrnes[modificar | Modificar lo còdi]

Nòtas[modificar | Modificar lo còdi]

  1. 1,0 1,1 et 1,2 Michel Grosclaude et Jean-François Le Nail, Dictionnaire toponymique des communes des Hautes-Pyrénées intégrant les travaux de Jacques Boisgontier, Conseil Général des Hautes-Pyrénées, 2000 https://www.archivesenligne65.fr/article.php?laref=862&titre=lourdes
  2. Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 414