Santa Alària (Cantal)
| Vilatge d'Occitània |
|
Santa Alària
Sainte-Eulalie | ||
|---|---|---|
La glèisa de Sant Laurenç de Santa Alària.
| ||
| Geografia fisica | ||
| Coordenadas | 45° 07′ 07″ N, 2° 22′ 28″ E | |
| Superfícia | 14,51 km² | |
| Altituds · Maximala · Mejana · Minimala |
828 m 644 m 560 m | |
| Geografia politica | ||
| País | ||
| Estat | ||
| Region 84 |
Auvèrnhe-Ròse-Aups, ancianament d'Auvèrnhe | |
| Departament 15 |
Cantal | |
| Arrondiment 152 |
Arrondiment de Mauriac | |
| Canton 1514 |
de Mauriac, ancianament de Pleus | |
| Intercom 241501139 |
Comunautat de comunas del País de Salèrn | |
| Cònsol | Albert Rochette (2014-2020) | |
| Geografia umana | ||
| Populacion Populacion totala (2018) |
227 ab. 230 ab. | |
| Densitat | 13,92 ab./km² | |
| Autras informacions | ||
| Còde postal | 15140 | |
| Còde INSEE | 15186 | |
Santa Aulalha [santo au'galio] o Santa Alària[1] [santo a'gario] (Sainte-Eulalie en francés) es una comuna auvernhata, situada dins lo departament del Cantal e la region d'Auvèrnhe-Ròse-Aups, ancianament d'Auvèrnhe.
Geografia
[modificar | modificar lo còdi]Comunas vesinas
[modificar | modificar lo còdi]
(3,2 km)
(4,0 km)
(4,9 km)
(5,5 km)
(5,9 km)
(6,5 km)
(7,1 km)
(7,5 km)
(7,8 km)
Ali
(7,8 km)
(7,9 km)
Perimètre del territòri
[modificar | modificar lo còdi]Toponimia
[modificar | modificar lo còdi]Las fòrmas ancianas son Ecclesia Sanctœ Euladiœ, en latin, al sègle XII, Sancta Eulalia, en latin, en 1464, Sancta Eulalia Danlarie, en 1535, Saincte-Aularie, en 1597, Saincte-Aulharie, en 1610, Sainct-Halary, en 1624, Sainct-Haliers, en 1646, Saincte-Aulalie, en 1654, Saincte-Halyre, en 1654, Saincte-Heullalye, en 1658, Saincte-Ullalie, en 1659, Saincte-Geulalye, en 1660, Saincte-Houlalie, en 1665, Saincte-Eulalye, en 1665, Saincte-Eulaye, en 1667, Sainct-Hilaire, en 1670, Sainct-Hilère, en 1672, Saincte-Olazeile, en 1683, Saincte-Heulalye, en 1684 ?, Saincte-Heulalie, en 1684, Saincte-Eustache, en 1688, Saincte-Eulelie, en 1690, Saincte-Eullalie, en 1695, Sainte-Ulalye, en 1702, Sainte-Eûlalie, en 1768, Sainte-Aulleire, en 1778 ?, Sainte-Aullair, en 1778 ?, Sainte-Olaize, en 1778. Son de valor informativa inegala : quauques testimònis de Aulalha, de Aulària (fòrma anciana supausada), encara pus rares de Alària (1624), possibilitat d'autras fòrmas occitanas perdudas (Aulàdia ? Aulàsia ?) e mai que mai de fòrmas latinas o francesas latinizadas, de còps qu'i a prononciadas à l'occitana (1702), confusions, a causa de las fòrmas autenticas qu'an una r, amb Hilarius o Illidius (proximitat de Sant Alire).
La prononciacion seriá dobla : [santo agàrio/augàlio], en grafia espontanèa (veire l'introduccion). Chaldriá verificar se lo -o de santo es vertadièrament prononciat davant a-; es pas l'usatge pus espandit. Seriá donc riscat de transcriure aquelas prononciacions en grafia AFI.
La senta onorada dins lo nom de la comuna es Sancta Eulalia, martirizada a Barcelona en 304 (atestacion del sègle XII, S. Eulalia). L'elision, segon Dauzat, [en realitat, i a aferèsi, supression de la vocala iniciala del segond mot, remplaçada per la vocala finala del primièr] de -a final de santa davant la vocala iniciala E-[2], dona *Santa Aulalha e, pr'amor de l'alteracion de -l- intervocalica en naut-auvernhat, lo resultat es la fòrma transcrita [augàlio] (dins la grafia, aquelas alteracions se nòtan pas); per la fòrma [agàrio], i a en mai dissimilacion : la succession de doás -l- fai que la segonda es remplaçada per una vocala diferenta, -r- (logicament, es après que la primièra -l s'alterèt en -g-); i a tanben pèrda del diftongue; la fòrma grafica seriá Alària.
Grafiar Eulàlia la primièra prononciacion seriá una error dobla. Primièrament, lo nom de la santa es comprés Aulalha, o se se vòl, Augalha, per o escriure pus foneticament : seriá anar contra la lenga de tornar a E- de la fòrma primitiva latina Eulalia. Segondament, dins los mots de formacion populara, çò qu'es lo cas de la fòrma transcrita [augàlio], -li- passa regularament a -lh- (l palatalizada); exemples : MULIERE > molhèr, FILIA > filha, TALIARE > talhar, ALLIU > alh [aʎ], vengut sovent [al] : la finala s'escriu donc -alha segon las règlas de la grafia classica. Chal donc escriure Santa Aulalha per la prononciacion notada [santo augàlio] e Santa Alària per la prononciacion notada [santo agàrio]. Es permés de pensar que la finala de Aulalha, sense la dissimilacion pro generala en occitan, s'explica per una influéncia sabenta e qu'una fòrma anciana èra *Aulària; la dualitat de las prononciacions s'explica melhor atal. Segon Cristian Omelhièr, Santa Alària es la prononciacion locala actuala [3], mas benlèu que chal compréner Senta Alària ?
Veire tanben Senta Aulària.
Istòria
[modificar | modificar lo còdi]Administracion
[modificar | modificar lo còdi]- Davant la refòrma cantonala de 2014, aplicada en 2015, la comuna èra del canton de Pleus; es ara del canton de Mauriac.
Demografia
[modificar | modificar lo còdi]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1793 | 1800 | 1806 | 1821 | 1831 | 1836 | 1841 | 1846 | 1851 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 878 | 837 | 915 | 947 | 867 | 881 | 780 | 880 | 928
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 1856 | 1861 | 1866 | 1872 | 1876 | 1881 | 1886 | 1891 | 1896 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 848 | 902 | 819 | 925 | 946 | 878 | 928 | 942 | 834
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 1901 | 1906 | 1911 | 1921 | 1926 | 1931 | 1936 | 1946 | 1954 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 800 | 832 | 705 | 589 | 632 | 647 | 556 | 515 | 452
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 1962 | 1968 | 1975 | 1982 | 1990 | 1999 | 2006 | 2007 | 2008 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 433 |
400 |
315 |
273 |
225 |
216 |
207 |
206 |
204 209 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 2009 | 2010 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 205 211 |
204 211 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
![]() | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Fonts | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Luòcs e monuments
[modificar | modificar lo còdi]Personalitats ligadas amb la comuna
[modificar | modificar lo còdi]Véser tanben
[modificar | modificar lo còdi]Ligams extèrnes
[modificar | modificar lo còdi]Nòtas e referéncias
[modificar | modificar lo còdi]Nòtas
[modificar | modificar lo còdi]Referéncias
[modificar | modificar lo còdi]- ↑ Seccion departamentala de l'IEO usa aquesta forma
- ↑ Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 586, a St-Araille
- ↑ IEO Cantal, Communes Cantal.xls.pdf




