Vejatz lo contengut

Orlhac (Auvèrnhe)

Aqueste article es redigit en lengadocian.
Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.

Vila d'Occitània
Orlhac
Aurillac
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
Lo quartièr de Sant Geraud d'Orlhac.
Armas
Geografia fisica
geolocalizacion
Coordenadas 44° 55′ 34″ N, 2° 26′ 26″ E
Superfícia 28,76 km²
Altituds
 · Maximala
 · Mejana
 · Minimala
 
867 m
620 m
573 m
Geografia politica
País  Auvèrnhe
Parçan Modèl:Castanhau
Estat Bandièra de França França
Region
84
 Auvèrnhe
Departament
15
Cantal Armas del Departament deCantal
(capluòc)
Arrondiment
151
Arrondiment d'Orlhac
(capluòc)
Canton
1598
Orlhac-1, 2, 3
Intercom
241500230
Comunautat d'aglomeracion del bacin d'Orlhac
Cònsol Pierre Mathonier
(2020-2026)
Geografia umana
Populacion
Populacion totala
(2018)
25 531 ab.
Evolucion de la populacion
Evolucion de la populacion

26 822 ab.
Densitat 923,92 ab./km²
Autras informacions
Gentilici orlhagués -esa; gaudòt -a (escais)
Còde postal 15000
Còde INSEE 15014
Chastèu de Sant Estève

Orlhac[1] (Aurillac en francés) es una comuna d'Auvèrnhe (Occitània); es una prefectura del departament del Cantal, dins la region administrativa d'Auvèrnhe-Ròse-Aups (ancianament d'Auvèrnhe).

Orlhac es en Auvèrnhe del ponch de vista istoric e cultural mas lo dialècte local es lo lengadocian.

A 600 mètres d'altitud, Orlhac es situat au pè dels monts de Cantal dins un pichon bacin sedimentari. La vila es bastida sus las ribas de Jordana, afluent de Sera, que raja a proximitat. Es desservida per la rota nacionala 122 e la via de camin de fèrre Fijac-Arvant.

Perimètre del territòri

[modificar | Modificar lo còdi]
Comunas confrontantas de Orlhac
Naucèla Sant Simon
Itrac Orlhac Jòu de Mamon
Arpajon

De formas escrichas ancianas son Aureliacus, en latin, en 984; Aorllhac, al sègle XIII; Orliac, al sègle XIII; Orlhac, en 1280; Aureliecum, latinizacion de 1296; Aurellyacum, latinizacion de 1366; Aurilhac, en 1380; Aurilliacum, latinizacion de 1398; Aorlhat, en 1400; Aurillacus, latinizacion de 1408; Aorlhac, en 1419; Aurelhiacus, en latin, en 1435; Orliac, Orlliac, en 1449; Orilhac, en 1465; Orillac, en 1480,; Aurelliacum, latinizacion de 1481; Orilhat, en 1484; Auriliacum, latinizacion de 1529; Aurelhacus, latinizacion de 1535; Orilhat, en 1536; Aureilhiac, Orlhiac, en 1544; Horilac, en 1548; Ourilhac, en 1554; Aurilhiac, en 1566; Aourlhac, Aourlhiac, Aurlhiac, en 1567; etc.

Lo nom d'Orlhac ven del nom latin d'òme Aurelius amb lo sufixe -acum[2],[3], latinizacion del sufixe gallés -āco(n). Orlhac èra donc probablament una anciana granda proprietat antica qu'aviá per mèstre un Aurelius. Lo nom passèt logicament per una estapa Aurlhac, grafiada tanben Aorlhac, Aourlhac (e variantas semblablas, que temptan de representar un diftong a la primièra sillaba) a l'Edat Mejana. Un diftong se sèrva mal en posicion pretonica darrièr lo grop consonantic -rlh-, aquí perqué lo nom passèt a [ur'ʎat], benlèu après la transicion *[ɔwr'ʎat]. Aquò's pas segur, d'efièch, que las atestacions del sègle XIII, Orliac e Orlhac, representen ja la prononciacion modèrna de la primièra sillaba: son benlèu degudas a la dificultat dels escribas per grafiar un diftong coma [ɔw-] o quitament [aw-]. Coma pertot entre Agenés e Auvèrnhe, la terminason -ac s'afebliguèt en [ˈat], mas aquò apareguèt sonque en 1400 perque los escribas avián consciéncia qu'aquel -at representava una realizacion d'un -ac pus etimologic.

Lo comte Guiral d'Orlhac fondèt l'abadiá en 894 e la vïla se desvolopèt a son entorn.

Administracion

[modificar | Modificar lo còdi]
Lista deus cònsols successius
Periòde Identitat Etiqueta Qualitat
10 de genièr 2013 2020 Pierre Mathonier PS  
23 de febrièr 2006 genièr 2013 Alain Calmette PS  
març de 2001 2006 René Souchon PS  
de junh 1995 2001 Yvon Bec MDC  
març de 1977 1995 René Souchon PS  
  1977      
Totas las donadas son pas encara conegudas.
  • Orlhac es capluòc de 3 cantons. N'èra de 4 abans la reforma cantonala de 2014, aplicada en 2015.
modificar « persona »
 v · d · m 
Evolucion demografica
Populacion comunala actuala (2013): 26572, totala: 28285

1793 1800 1806 1821 1831 1836 1841 1846 1851
10 470 10 357 10 523 9 190 9 766 10 889 9 753 9 609 10 917

1856 1861 1866 1872 1876 1881 1886 1891 1896
9 846 9 831 10 998 11 098 11 211 13 727 14 613 15 824 16 886

1901 1906 1911 1921 1926 1931 1936 1946 1954
17 459 17 772 18 036 16 389 17 153 17 643 19 041 22 174 22 224

1962 1968 1975 1982 1990 1999 2006 2007 2008
24 563
28 226
30 863
30 963
30 773
30 551
29 477
28 943
28 641
30 397
2009 2010
28 207
29 924
27 924
29 677
Fonts
Base Cassini de l'EHESS (recercar) - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE
Evolucion de la populacion 1962-2008
Evolucion de la populacion 1962-2008


Escut d'Orlhac

Blasonament: «De golas ambe tres concas d'argent amb lo cap d'azur cargat de tres floralís d'aur».

Luòcs e monuments

[modificar | Modificar lo còdi]

Personalitats ligadas amb la comuna

[modificar | Modificar lo còdi]

Vejatz tanben

[modificar | Modificar lo còdi]

Ligams extèrnes

[modificar | Modificar lo còdi]

Nòtas e referéncias

[modificar | Modificar lo còdi]
  1. Una forma tipica de l'occitan medieval, entretant, es Aorlhac.
  2. Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 37, a Aureil
  3. Bénédicte Boyrie-Fénié, Jean-Jacques Fénié, Toponymie des Pays Occitans, edicions Sud-Ouest, 2007, p. 121