Vejatz lo contengut

Lausèrta

Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.
Vilatge d'Occitània
Lausèrta
Lauzerte
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
Vista de Lausèrta
Armas
Geografia fisica
geolocalizacion
Coordenadas 44° 15′ 24″ N, 1° 08′ 18″ E
Superfícia 44,56 km²
Altituds
 · Maximala
 · Mejana
 · Minimala
 
270 m
221 m
98 m
Geografia politica
País Carcin Armas de Carcin
Parçan Carcin Blanc
Estat Bandièra de França França
Region
76
Occitània
Departament
82
Tarn e Garona Armas deu Departament de Tarn e Garona
Arrondiment
821
Los Sarrasins
Canton
8209
País de Sèrras Carcin Sud (caplòc del Canton de Lausèrta abans 2015)
Intercom
248200149
CC del País de Sèrras en Carcin (residéncia)
Cònsol François-Thierry Le Moing
(2020-2026)
Geografia umana
Populacion
Populacion totala
(2018)
1 447 ab.
Evolucion de la populacion
Evolucion de la populacion

1 464 ab.
Densitat 33,19 ab./km²
Autras informacions
Gentilici Lauzertins, Lauzertines (en francés)
Còde postal 82110
Còde INSEE 82094
Glèisa de Sent Bertomieu

Lausèrta[1],[2],[3],[4] (Lauzerte en francés) es una comuna carcinòla situada dins lo departament de Tarn e Garona e la region d'Occitània, ancianament de Miègjorn-Pirenèus.

Comunas a l'entorn.


Perimètre del territòri

[modificar | Modificar lo còdi]

Dauzat dona coma explicacion lo nom de l'esparset dins lo Tarn, trobat dins lo Tresor [5]; lo mot existís a l'entorn de la vila jos la fòrma lausèrda. Burgan e Lafon considèran a bon dret qu'una nocion tan banala es de pauc d'interès. Fornisson las fòrmas ancianas e fan la lista de las ipotèsis, totas de valor toponimica insufisenta o pauc probablas per una rason o per una autra.

Las fòrmas ancianas son Lacerta, en 1102, trastot del pla del puoig de Lauzerta, cap a 1194, castèl de Lauzerta, en 1241, universitatis Losertae, en 1243, Lauzerta, en 1249 e en 1257, ballivia de Lauserta, en 1259, Laucerta, en 1267, ... Laucerta... Loserta... Lauserta... Lauzertam, en 1269, Lauserta en 1270, datum Lauserte, en 1275, Lauserta, en 1286, gleia de Lauzerta... Lacerta, en 1296, Lauserte, en 1326, loci Lauserte, en 1397, Lauserta, cap a 1400, Beata Maria Valliam Lacertae, en 1580, Beatae Mariae Vallium Lauzertae, en 1640, Lauzerte, sus la mapa de Cassini a la fin del sègle XVIII, Belicerte, Bilacerte, sense data.

Las autras explicacions valon pas mai que la de Dauzat o son dobtosas : lucerna, « lampa pichona o lusèrna », d'Ernèst Negre, mas las fòrmas ancianas ne deurián trobar de traças, lo mot laus utilizat en Carcin dins lo sens de « lòt de tèrra », etc. Pus seriosament, lo sens de vila cèrta, donc segura, s'apièja per exemple sus de mencions coma Bellicerte, Belicerte que Lagrèze-Fossat, l'erudit de Moissac declara conéisser, dins de documents que, malurosament, se pòdon pas trobar. (Be)licerta seriá tombat dins l'atraccion de lausèrta, planta ferratgièra. Lo Lacerta present dins certanas atestacions inspira d'autras temptativas. Lo sens de lacerta es « lusèrt, lusèrp, lausèrt, etc », que venon de lacertus. Siá la fòrma de la tuca de Lausèrta fa pensar al cap d'un lusèrt, siá lo cors del riu local, Lendou (en francés) motiva la comparason. Burgan e Lafon remarcan ambe rason que la fòrma locala del nom de l'animal es [ly'zɛr] o [ly'zɛrp], e pas [law'zɛr], mas dins lo passat cu sap ? [6] Los toponimistas acostumats a manejar las fòrmas ancianas sabon pr'aquò que los escribas, quand comprenon pas lo sens d'un nom, mai que mai quand se tracta d'un nom gallés o en general prelatin, ensajan de lo plegar a un mot del latin que coneisson, quin que siá... Probable qu'es atal que cal interpretar aquel Lacerta, vengut miraculosament Lauzerta qualque temps après.

Qualques observacions objectivas son necessàrias. Primièrament, totas las proposicions citadas dison pas ren de l'aspècte relativament excepcional e impressionant de la posicion de la vila. Secondament, mai que la primièra sillaba, es la fin del nom que sembla pas cap de toponimes coneguts. Auriam *Lausèrca, per exemple, lo cas d'Usercha, ucericā, poiriá guidar lo toponimista. Tresenament, la semblança, benlèu d'azard, entre Lausèrta e Montlausun, ancian nom de Montliausut, a 7 km, a pas atrait l'atencion. Dins los diferents Lausun, l'explicacion tradicionala per un nom d'òme *Laucos (+ dūnon), present quand an besonh d'el e absent de tots los autres compausats toponimics, manca de versemblança. La per leucos, « clar, lusent » [7] manca de sosten dins las fòrmas ancianas (benlèu perqué leu- pretonic es susceptible de s'alterar). Çaquelà, parlar de Lausèrta ([lew-] > [law-] coma d'una vila, d'una tuca clara, benlèu pr'amor de la color de la ròca mai que de las construccions per l'epòca gallesa, es una interpretacion que ne val una autra, mès que pel moment permet pas d'explicar la curiosa finala, sufixe o encara milhor nom (puslèu qu'un autre adjectiu).

Vista generala de Lausèrta.

Las fòrmas ancianas son castrum Bellicadri, en latin, en 1213, de Belcaire, en 1241, castrum Belcaire, en latin, en 1259-1260, castel de Belcayre, en 1271, locis de Biaucaire, en 1382, Belcayre, en 1446, Baucaire, sus la mapa de Cassini a la fin del sègle XVIII. Coma per son equivalent nimesenc lo nom es format de bèl, vengut del latin bellum e de caire, vengut probablament del latin quadrum (encara que d'unes fan intervenir un pre-indoeuropèu *kar-) « cairat ». Caire a en occitan lo sens de « angle, canton, costat, pèira angulara » [8],[9]. Aquel darrèr sens es benlèu en relacion ambe la preséncia d'un ancian castèl.

  • En 1819, Bèlcaire foguèt annexat a Lausèrta [10].

Administracion

[modificar | Modificar lo còdi]
Lista dels cònsols successius
Periòde Identitat Etiqueta Qualitat
2020 2026 François-Thierry Le Moing    
març de 2014 2020 Jean-Claude Giordana divèrs esquèrra  
març de 2008 2014 Bernard Rey PRG  
març de 1989 2008 Alain Chauve PRG  
març de 1977 1989 Marcel Dalquié aparentat PS conselhièr general (1977-1992)
1954 1977 Lucien Pax    
mai de 1945 1954 Paul Leygue radical director de l'espital de Montalban, conselhièr general e president del Conselh General (1945-1952)
  1945      
Totas las donadas son pas encara conegudas.
  • Abans la refòrma cantonala de 2014, aplicada en 2015, la comuna èra caplòc del [[canton de Lausèrta; es ara del canton de Pays de Serres Sud-Quercy (en francés), donc del País de Sèrras Carcin Sud.
modificar « persona »
 v · d · m 
Evolucion demografica
Populacion comunala actuala (2013): 1479, totala: 1511

1793 1800 1806 1821 1831 1836 1841 1846 1851
2 883 3 608 3 566 3 488 3 685 3 508 3 444 3 513 3 428

1856 1861 1866 1872 1876 1881 1886 1891 1896
3 147 3 096 2 960 2 895 2 852 2 660 2 547 2 377 2 273

1901 1906 1911 1921 1926 1931 1936 1946 1954
2 104 1 971 1 975 1 707 1 854 1 850 1 852 1 886 1 856

1962 1968 1975 1982 1990 1999 2006 2007 2008
1 816
1 802
1 654
1 635
1 529
1 487
1 501
1 503
1 505
1 536
2009 2010
1 518
1 549
1 506
1 537
Fonts
Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE
Evolucion de la populacion 1962-2008
Evolucion de la populacion 1962-2008


Demografia Bèlcaire

[modificar | Modificar lo còdi]
modificar « persona »
 v · d · m 
Evolucion demografica
Populacion comunala actuala (2013): , totala:

1793 1800 1806 1821 1831 1836 1841 1846 1851
406 468 482 - -

1962 1968 1975 1982 1990 1999 2006 2007 2008




Cercar
Cercar
Cercar
Cercar
Cercar
2009 2010
Cercar
Cercar
Fonts
Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE
Evolucion de la populacion 1962-2008
Evolucion de la populacion 1962-2008


  • Per de rasons practicas, lo n° INSEE es estat cambiat

Lòcs e monuments

[modificar | Modificar lo còdi]

Personalitats ligadas ambe la comuna

[modificar | Modificar lo còdi]

Ligams extèrnes

[modificar | Modificar lo còdi]
  1. Pojada, Patrici. Repertòri toponimic de las comunas de la region Miègjorn-Pirenèus. Nouvelles Éditions Loubatières, 2009. ISBN 978-2-86266-573-3. 
  2. «Toponimia occitana».
  3. Congrès permanent de la lenga occitana. «Top'Òc: Diccionari toponimic occitan».
  4. Institut d'Estudis Occitans. «BdTopoc–Geoccitania».
  5. Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 391
  6. Paul Burgan, André Lafon, Toponymie du Tarn-et-Garonne, Association Antonin Perbosc, 2006, p. 163-164
  7. Xavier Delamarre, Dictionnaire de la Langue gauloise, ed. Errance, 2na edicion, 2008, p. 199
  8. Paul Burgan, André Lafon, Toponymie du Tarn-et-Garonne, Association Antonin Perbosc, 2006, p. 165
  9. Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 61
  10. http://cassini.ehess.fr/cassini/fr/html/fiche.php?select_resultat=18947
Patrimòni Mondial de l'UNESCO
Patrimòni Mondial de l'UNESCO
Etapa precedenta

Montcuc
Romavatge de Sant Jacme de Compostèla

Via Podiensis
Etapa seguenta

Moissac (Carcin)