Aquesta pagina e sas sospaginas mesadièras son consacradas a l’organizacion e a la mantenença del quadre Lutz sus... de la pagina d’acuèlh.
Aquesta es emplena per l'apèl de {{Wikipèdia:AcuèlhLutzSus/{{CURRENTDAY}} de {{CURRENTMONTHNAME}}}} (çò que significa que son contengut es lo del Wikipèdia:AcuèlhLutzSus/jorn, ont jorn es lo jorn e lo mes del jorn corrent (ora UTC)). La frequéncia de renovelament dels quadres es quotidiana.
Los articles presentats dins los diferents quadres son unicament los promouguts als labèls « Articles de qualitat » e « Bon article ».
Evitatz de metre mai de 500 caractèrs/100 mots dins los quadres per fin de manténer l'equilibri de las colomnas sus la pagina d'acuèlh ont aquestes quadres son transcluses.
Calendièr per octobre de 2013
Articles « Lutz sus... » ja pareguts sus l’acuèlh del mes d'octobre de 2013 :
Lo provençau es lo dialècte occitan parlat en Provença fòra la zòna aupenca que parla vivaroaupenc. Lo niçard es un sosdialècte provençau parlat a Niça.
Lo telefòn es un instrument que permet de tenir de convèrsas a de distàncias lòngas. Avans lei telefòns èran sempre ligats a de cables per lei quaus circulava lo sòn convertit en impulsions electricas. Lei darriers modèls foncionan per ondas hertzianas, de tau biais que son sovent portatils dins l'usatge domestic (telefòn sens fiu) o dins quin endrech que siá (vejatz telefòn mobil). Tanben n'i a que ja permeton de transmetre d'imatges.
L'escultura es una de las Bèlas Arts; es una activitat artistica que consistís a crear e realizar de formas en relèu. Es l'art de modelar o talhar, soudar o assemblar amb tèrra, pèira, fusta o d'autres materials. L'escultura es l'òbra produsida per l'escultor. Lo tèrme d'escultura ven etimologicament del latin « sculpere » que vòl dire « talhar » o « tirar tròces d'una pèira ».
Louis Hector Berlioz (La Côte-Saint-André, l'11 de deceme de 1803- París, lo 8 de març de 1869) que ho un compositor francés d'estil Romantic, mei que mei conegut per la soa Sinfonia fantastica de 1830 e la Gran Messa deus Morts (Requiem) de 1837. Que compausè tanben los opèras Los Troians e Benvenuto Cellini. Qu'èra egaument un gran aimador de literatura, critic, e escrivan. A despart deu son estil, qu'ei la soa quita personalitat e la soa vita qui son a còps considerats com «romantics».
Las cerealas (del nom de la divessa romana de la grana; Cerès) son de plantas que se n'utiliza la grana per la consomacion, que botanicament se nomena cariopsi, e conten d'amidon que se pòt transformar en farina, basa de divèrsas preparacions alimentàrias (pan, pastas, pastís, etc.) e son la matèria primièra per la fabricacion de begudas alcolicas (bièrra, whisky, sake); tanben lo gèrme se pòt utilizar dins lo regimens e per alimentacion animala, se'n trai d'òli, especialament del milh.
Segon sa constitucion, l'OMS a per objectiu de menar totes los pòbles del monde al nivèl de santat pus elevat possible, la santat essent definida dins aquel meteis document coma un « estat de complet benèsser fisic, mental e social e consistissent pas solament en una abséncia de malautiá o d'infirmitat ».
Nadau o, deu son purmèr nom, Los de Nadau, qu'ei un grop Bearnés de musica hèra famós fondat en 1973 qui a produsit nau àlbums (dont quate disques compactes) e jogat dus còps a l'Olympia a París. La soa cançon L'immortèla qu'ei la mei famosa de las soas e qu'ei cantada en mantuas aucasion en Bearn. A travèrs deus ans, Nadau qu'a jogat un ròtle màger dens los combats tà sostiéner la lenga occitana en Bearn, per las soas escòlas calandretas e peu bearnés a la ràdio.
Lo veire es un material solid amòrf, produch en general quand un material viscós convenent es solidificat rapidament, de tal biais qu'a pas temps de formar una estructura regulara cristallina. Un exemple d'aqueste fenomèn se pòt observar quand se vèrsa de sucre de taula fondut sus una superfícia freja. La resulta n'es la formacion d'un solid amòrf amb una fracturacion de tipe concoïde, que l'estructura cristallina i es absenta al contrari del sucre inicial.
Lo teatre (del grèc θέατρον, «luòc per contemplar») es un art scenic en relacion amb la performança e la representacion d'eveniments, que vòl representar una istòria de ficcion que fa jogar un o mai personatges en un luòc e un temps concrèt e davant un public. S'utilizan d'elements coma los discors e los dialògs, lo gèst, la scenografia, la musica, lo son e l'espectacle. Es tanben lo genre literari que compren las òbras concebudas coma un scenari e per èsser donat davant un public.
Tassili n'Ajjer vòl díder en arab planèr d'arrius. Ei ua cadia de montanhes en eth desèrt argerian. Eth planèr qu'ei plan gran e ei plaçat en eth sud-èst d'Argeria ena termièra damb Libia e Nigèr e aucupa 77.000 Km2. Aguesta region ei coneguda per sòn art preïstoric atau coma per d'autes jaciments arqueologics que son d'eth neolitic quan eth clima ere mens shut.
Eth païsatge alavetz ere més semblant ara savana que non pas ath desèrt. L'art preïstoric que i trapam es pas més ancian que nau o dètz milièrs d'annades més pòts éster tanben més joen. Aguest miralhe frapes de bueus, granes bèsties sauvatges coma es cocodrils e activitats umanes coma adara caçar o dançar. Era UNESCO a dis "qu'era excepcionau densitat des pintures a gravatges an hét deth Tassili n'Ajjer un lòc popular en tot lo monde des de 1933 en qué sigueren descurbertes". Enquia aué s'an trapat 15.000 gravatges.
La sang (o lo sang) es un liquid fluid contengut dins los vaissèls sanguins dels animals de composicion complèxa. Se pòt considerar coma una varietat de teissut connectiu. Es format d'una part liquida e d'una part corpusculara, constituida de cellulas o de fragments de cellulas. La partida liquida se ditz plasma e es compausada en bèla part d'aiga; s'i tròban dedins de nombrosas familhas de proteïnas, que la mai representada es l'albumina, que desvolopan de foncions plan variadas: l'omeostasi osmotica, lo transpòrt de las substàncias, la regulacion de la coagulacion e d'autras; existisson a mai de dissolucions d'ormonas, electrolits e de gas.
Los bananièrs forman lo genreMusa. Son de plantasmonocotiledonas vivaças de la familha de las Musaceae que lo fruch mai sovent es la bananas. Lo bananièr, al contrari de las apréncias, es pas un arbre mas una planta erbacèa. Se dich abitalamant que seriá « la mai granda èrbe del mond ». Lo genre compren prèp de seissenta espècias, dins la zonas tropicalas, que fòrças son cultivadas per la produccion de bananas. Qualques espècias an un interès ornamental e son cultivadas en sèrras dins los païses temperats. Lo mot de « bananièr » pòt tamben èsser utilizat per d'espècias que son pas del genre Musa. Las espècias del genre Ensete coma la « banana » falsa (Ensete ventricosum) son restacat al grop jol tèrme de « bananièrs ».
La làmia o lo verdon o lo peis-can (var. peis-chan, peish-can) (superòrdreSelachimorpha) es lo nom d'un ensems de peisses dotats d'una esqueleta completament cartilaginosa e d'un còs streamlined. Pòdon alenar gràcias a entre cinc e sèt gaunhas. Las làmias possedisson una pellicula de denticles dermals que protegís sa pèl dels aleps e dels parasits e que renfòrça son idrodinamicitat.
L'illa del Cap Hòrn(...) es la tèrra pus al sud de l'archipèla de la Tèrra del Fuòc al sud de Chile. Lo Cap Hòrn es abitualament considerat per èsser lo punt mai al sud de l'America del Sud, e marca la termièra nòrd del pas de Drake. Pendent fòrça annadas servissiá de bòrna sus la rota dels clippers, que las naus de comèrci i carrejavan de mercandisas a l'entorn del monde.
Lo galhac es un vin d'apellacion d'origina contrarotlada. Sa zòna de produccion se situa sus las doas ribas de Tarn, dins la partida nòrd oèst del departament francés de Tarn, al nòrd-èst de Tolosa.
Lo tèrme de matematicas (var. matematiques) vèn dau grèc τα μαθηματικά ta mathêmatika (de μάθημα mathêma«sciéncia, coneissença, aprendissatge» e de μαθηματικός mathematikos«atalentat d'aprendre»). Lei « matematicas » (o la « matematica » dins un registre pus especializat) son generalament consideradas coma la disciplina qu'estúdia lei problèmas pertocant lei nombres, lei figuras de l'espaci, leis estructuras e lei metòdes generaus que permeton de tractar aquelei problèmas.
Albi, Lengadòc.Albi es una vila d'Occitània en Lengadòc. Es la prefectura de Tarn dins la region de Miègjorn-Pirenèus e sèti de l'arquevescat. Los sieus abitants son nomenats los Albigeses e Albigesas. Albi es escaissada la « Vila Roja » pr'amor la color de las bricas de sa catedrala e de son centre istoric.
Nicolau Maquiavèl, en italianNiccolò Machiavelli, (Florença, lo 3 de mai de 1469 — Florença, lo 21 de junh de 1527) foguèt un istorian, poèta, diplomata e musicianitalian de la Renaissença. Es reconegut coma fondador del pensament e de la sciéncia politica modèrna, perque escriguèt sus l'Estat e lo govèrn coma son vertadièrament e non pas coma deurián èsser. Los estudis recents de l'autor e de son òbra mòstran que son pensament foguèt mal interpretat istoricament. Dempuèi las primièras criticas postumas per un cardinal anglés, las opinions, mai d'un còp contradictòrias, se multiplican, tan que l'adjectiu maquiavelic, creat amb lo seu nom, significa «engana, astúcia».
Albi, Lengadòc.Albi es una vila d'Occitània en Lengadòc. Es la prefectura de Tarn dins la region de Miègjorn-Pirenèus e sèti de l'arquevescat. Los sieus abitants son nomenats los Albigeses e Albigesas. Albi es escaissada la « Vila Roja » pr'amor la color de las bricas de sa catedrala e de son centre istoric.
Una bastida es lo nom que designa tres a cinc cents vilas nòvas fondadas en Occitània entre 1222 e 1373, despartidas sus 14 departaments actuals. Entre la Crosada dels albigeses e la Guèrra de Cent Ans, aquestas fondacions respondèron a d'unas caracteristicas comunas d'òrdre economic, politic e arquitectural, correspondent a un vam urban excepcional en Euròpa a aquesta epòca. Se pòt citar entre las mai conegudas o caracteristicas las bastidas de Montflanquin, Mont Pasièr, Granada, Miranda o ben encara Liborna e la vila bassa de Carcassona.
Iurii Alekseievich Gagarin (9 de març de 1934 - 27 de març de 1968), nascut a Gzhatsk, Russia, foguèt un cosmonautasovietic. Lo 12 d'abril de 1961, a bòrd de la nau Vostok 1, Gagarin venguèt lo primièr èsser uman a viatjar dins l'espaci.
Una bastida es lo nom que designa tres a cinc cents vilas nòvas fondadas en Occitània entre 1222 e 1373, despartidas sus 14 departaments actuals. Entre la Crosada dels albigeses e la Guèrra de Cent Ans, aquestas fondacions respondèron a d'unas caracteristicas comunas d'òrdre economic, politic e arquitectural, correspondent a un vam urban excepcional en Euròpa a aquesta epòca. Se pòt citar entre las mai conegudas o caracteristicas las bastidas de Montflanquin, Mont Pasièr, Granada, Miranda o ben encara Liborna e la vila bassa de Carcassona.
Un atòm (deu grècἄτομος, «intrencable», eth medish compausat deu prefixeα- - "in-" e τέμνω - «copar, trencar» -) qu'ei l'unitat de composicion elementària de la matèria e de las moleculas quimicas que consèrva las proprietats quimicas de l'element. Los atòms que son compausats de fermions : neutrons, protons e electrons ligats per bosons, que son las particulas elementàrias.
Una bastida es lo nom que designa tres a cinc cents vilas nòvas fondadas en Occitània entre 1222 e 1373, despartidas sus 14 departaments actuals. Entre la Crosada dels albigeses e la Guèrra de Cent Ans, aquestas fondacions respondèron a d'unas caracteristicas comunas d'òrdre economic, politic e arquitectural, correspondent a un vam urban excepcional en Euròpa a aquesta epòca. Se pòt citar entre las mai conegudas o caracteristicas las bastidas de Montflanquin, Mont Pasièr, Granada, Miranda o ben encara Liborna e la vila bassa de Carcassona.
Mart fa partida de çò que se sona planetas telluricas (es a dire de natura rocosa, coma la Tèrra) e es la primièra de las planetas exterioras a l'orbita terrèstra. A dos satellits naturals o lunas, Fòbos e Deimos, de talha plan pichona e de forma irregulara.
.jpg)
