Sarlat e La Canedat
|
Vila d'Occitània | 
|
|
Sarlat e La Canedat | ||
|---|---|---|
 | ||
| Vila vièlha de Sarlat | ||
| ||
| ||
| Geografia fisica | ||
| ||
| Coordenadas | 44° 53′ 34″ N, 1° 12′ 55″ E | |
| Superfícia | 47,13 km² | |
| Altituds · Maximala · Mejana · Minimala |
319 m 129 m 102 m | |
| Geografia politica | ||
| País | Perigòrd  | |
| Parçan | Peiregòrd Negre (Sarladés) | |
| Estat |  França | |
| Region 75 |
Novèla Aquitània | |
| Departament 24 |
Dordonha | |
| Arrondiment 244 |
Sarlat e La Canedat (capluòc) | |
| Canton 2436 |
Sarlat e La Canedat (capluòc puèi burèu centralizator) | |
| Intercom 242400968 |
CC de Sarlat-Perigòrd Negre (residéncia) | |
| Cònsol | Jean-Jacques de Peretti (2020-2026) | |
| Geografia umana | ||
| Populacion Populacion totala (2018) |
8 793 ab.  9 201 ab. | |
| Densitat | 199,75 ab./km² | |
| Autras informacions | ||
| Gentilici | Sarladés | |
| Còde postal | 24200 | |
| Còde INSEE | 24520 | |
.svg)
Sarlat e La Canedat [ʂɒr'la] [lɒkɒne'da] (Sarlat-la-Canéda en francés) es una comuna occitana, que se tròba en Perigòrd (departament de Dordonha e region de Nòva Aquitània. Las doas comunas de Sarlat e de La Canedat fusioneron en març de 1965.
Geografia[modificar | modificar la font]
La vila se tròba dins lo Peiregòrd Negre.
Toponimia[modificar | modificar la font]
Sarlat[modificar | modificar la font]
La prononciacion es [ʂɒr’la] [1]. Las fòrmas ancianas son monasterium Sancti Salvadori quod vocatur Sarlatum, en latin, en 817 (monastèri), Villa Sarlatae e Sarlats en 1130, Sarlat en 1318 [2]. Los autors explican Sarlat d'un biais diferent, mas totjorn emb l'element sèrra/sèrre.
- Dauzat e Rostaing evòcan un prelatin serra, « montanha alongada », emb los sufixes -ul-ate [3].
- lo site de las comunas de Dordonha laissa la causida entre lo preceltic *serrulate (cf. Dauzat e Rostaing), « mont alongat » e lo bas latin *serralatum, « mont larg » [1].
- Chantal Tanet e Tristan Hordé parton del bas latin serrum, « tuca », emb l'adjectiu latin latum, « larg »; serrum derivariá del latin serra, « ressèga », en latin classic, puèi per analogia de fòrma, lo sens venguèt lo de « montanha », çò qu'explica l'occitan sèrre, sèrra, « autura alongada, linha de crestas »; mas l'etimologia del latin serra es malsegura [2].
Temniac[modificar | modificar la font]
Temniac (nom en francés) fuguèt integrat a Sarlat en 1793; èra primitivament un priorat, puèi bastiguèron una glèisa al sègle XII e lo castèl dels avesques. Las fòrmas ancianas son Tempniacum en 1305 e Tempnhacum en 1396; un nom d'òme d'epòca galloromana, malsegur, es associat al sufixe -acum [2], latinizacion del sufixe celtic -acon.
La Canedat[modificar | modificar la font]
La prononciacion es [lɒkɒne’da] [1]. Las fòrmas ancianas son La Canada (o La Cavada) al sègle XIV (Cartulari de l'Òrde de Malta), al moment onte lo priorat veniá d'èsser transferit a l'Òrdre de Sant Joan de Jerusalèm, Caneta al sègle XV [2]. Chantal Tanet e Tristan Hordé pensan al mot occitan canet, « sanha emb de canaveras », del latin cannetum, derivat de canna, mot que ven del grèc [2]; mas Albèrt Dauzat constata que la topografia s'i opausa; una autra possibilitat seriá un transferiment del nom de la vila cretesa de La Canea [4],[2], mas de mistèris demòran dins la fonetica del nom.
D’origina preceltica, lo nom de Sarlat remembra la configuracion dels luòcs onte la vila fuguèt bastida. Lo prumièr element es lo preceltic °serr-, volent dire « mont, linha de crestas », tornat prene en bas-latin puèi que donèt l’occitan serra (cf. Sarlanda, Sèrras e Montguiard mai tots los luòcsdichs « (La) Serra »). Lo segond element, pus escur, seriá un determinant preceltic o bas-latin, volent dire «alongat» o «larg». L’origina del nom de La Canedat es mens segura. L'ipotèsi de l’occitan caneda («luòc plantat de canas, molhièra») es sedusenta, mas correspond pas brica a la topografia (lo vilatge es bastit sus un costal sec e sablonós). Dels autors que i a pensèron que lo toponim veniá de la vila cretesa de La Canea, lo ligam podent èsser un mostièr estacat a un òrdre de Creta.
Istòria[modificar | modificar la font]
Aquesta seccion es voida, pas pro detalhada o incompleta. Vòstra ajuda es benvenguda !Administracion[modificar | modificar la font]
Demografia[modificar | modificar la font]
Comuna sola :
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1793 | 1800 | 1806 | 1821 | 1831 | 1836 | 1841 | 1846 | 1851 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 5 941 | - | -
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 1856 | 1861 | 1866 | 1872 | 1876 | 1881 | 1886 | 1891 | 1896 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| - | - | - | - | 6 554 | - | - | - | -
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 1901 | 1906 | 1911 | 1921 | 1926 | 1931 | 1936 | 1946 | 1954 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| - | - | 6 481 | - | - | - | 7 579 | - | 7 727
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 1962 | 1968 | 1975 | 1982 | 1990 | 1999 | 2006 | 2007 | 2008 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 7 911 |
8 801 |
Cercar |
9 707 |
9 432 |
9 381 |
9 331 9 871 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 2009 | 2010 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 9 541 10 082 |
9 739 10 279 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Fonts | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Base Cassini de l'EHESS (recercar) - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Airal urban : (17 comunas)
Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1968 | 1975 | 1982 | 1990 | 1999 | 2009 | 2014 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 15 016 | 16 085 | 16 835 | 18 047 | 18 302 | 19 531 | 19 425 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Luècs e monuments[modificar | modificar la font]
La vila es classada vila d'art e d'istòria. Es coneguda per aver la pus granda densitat de monuments istorics classats o inscrichs dins lo monde.
- Lantèrna dels mòrts (sègle XII) de gaireben 10 m de naut
- Glèisa de Senta Maria, convertida en mercat crubert e espaci cultural per l'architecte Joan Nouvel
- Catedrala de Sent Sacerdós (sègle XII al sègle XIV)
- Capèla dels Recolets, çò-dicha dels penitents blancs (sègle XVII)
- Jardin dels arcosòlis (sègle XIV al sègle XVI)
- Tor del Borrèl e vestigis parcials dels ancians barris
- Ancian avescat qu'aciala l'Ofici de Torisme e de las salas d'exposicion
Personalitats ligadas emb la comuna[modificar | modificar la font]
- Aimeric de Sarlat, trobador (fin del sègle XII o debuta del XIII)
- Gabrièl de Tarde (1843-1904), sociològ, psicològ e criminològ.
- Estève de La Boetiá
- André Malraux
- François Fournier-Sarlovèze
- Henry Sanfourche
- Solange Sanfourche es una resistenta francesa de la Segonda Guèrra Mondiala
- Lucien Lacaze
- Marc Delbruèlh (sègle XX), felibre.
Veire tanben[modificar | modificar la font]
Bessonatge[modificar | modificar la font]
- Sarlat es bessonada coma Ashland (Oregon, Estats Units d'America)
Ligams externes[modificar | modificar la font]
- Wikimedia Commons
- www.sarlat.fr/ Site oficial de la vila de Sarlat
- Ofici de torisme
- Informacions toristicas sus Sarlat e lo Perigòrd Negre
- Portal dels comercis de Sarlat
- Festival dels juecs del teatre
Nòtas[modificar | modificar la font]
- ↑ 1,0 1,1 et 1,2 https://web.archive.org/web/20160811041008/http://communes-oc.cg24.fr/cantons/sarlat-la-caneda/SARLAT-LA-CANEDA.htm
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 et 2,5 Chantal Tanet et Tristan Hordé, Dictionnaire des Noms de Lieux du Périgord, ed. Fanlac, segonda edicion, 2000, p. 387-389
- ↑ Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 655, a Serra-
- ↑ Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 141
.svg){kind=small}
