Vitròla (dau Martegue)
|
Vila d'Occitània | 
|
|
Vitròla
Vitrolles | ||
|---|---|---|
.jpg) | ||
| La Torre Sarrasina de Vitròla. | ||
| ||
| ||
| Geografia fisica | ||
| ||
| Coordenadas | 43° 27′ 36″ N, 5° 14′ 55″ E | |
| Superfícia | 36,58 km² | |
| Altituds · Maximala · Mejana · Minimala |
255 m 120 m 0 m | |
| Geografia politica | ||
| País |  Provença | |
| Parçan | País d'Ais  | |
| Estat |  França | |
| Region 93 |
Provença-Aups-Còsta d'Azur | |
| Departament 13 |
Bocas de Ròse  | |
| Arrondiment 134 |
Istre | |
| Canton 1353 |
Vitròla (capluòc) | |
| Intercom 241300276 |
Comunitat d'Aglomeracion dau País d'Ais | |
| Cònsol | Loïc Gachon (2014-2020) | |
| Geografia umana | ||
| Populacion Populacion totala (2018) |
33 101 ab.  33 462 ab. | |
| Densitat | 942,95 ab./km² | |
| Autras informacions | ||
| Gentilici | vitrolenc, vitrolenca | |
| Còde postal | 13127 | |
| Còde INSEE | 13117 | |
| [http://www.vitrolles13.fr www.vitrolles13.fr | ||
.svg)
Vitròla, de còps Vitròla dau Martegue (en francés Vitrolles, e ancianament Vitrolles-lès-Martigue en 1801) es una comuna provençala situada dins lo departament dei Bocas de Ròse e la region de Provença-Aups-Còsta d'Azur.
Toponimia
[modificar | Modificar lo còdi]La mencion escricha pus anciana dau luòc, castrum quod vocatur Vitrolla, apareissèt en 994 dins un cartulari de l'abadiá Sant Victor de Marselha. Sa racina etimologic sembla de venir dau latin vitrolea que significava « veiriera ». Fins a la Revolucion, lo vilatge èra dich Vitròla dau Martegue. En 1802, l'apelacion Vitrolles venguèt la nòrma en francés, mai foguèt remplaçada dins lo corrent de la premiera mitat dau sègle XX per la forma Vitrolles le Roucas (de còps escrich Vitrolles lou Roucas). Lo nom francés actuau, tornarmai Vitrolles, data de 1962.
Geografia
[modificar | Modificar lo còdi]Vitròla dau Martegue se situa a l'èst de la mar de Bèrra dins una region palunosa e sus lo pendís occidentau de la cadena de Vitròla. L'endrech es somés a un clima mediterranèu amb d'estius cauds e eissuchs, d'ivèrn doç e de precipitacions chavanosas. Es ben connectat ai rets de transpòrt amb la preséncia de l'aeropòrt de Marselha Marinhana, de la gara d'Ais de Provença TGV, de l'autorota A7 e de la rota nacionala RN113. La linha ferroviària convencionala París-Marselha passa tanben sus lo territòri de la comuna. Lo bastit es un constituït d'ensembles arquitecturaus destinats a lotjar una populacion importanta. L'excepcion principala es lo còr istoric situat a l'entorn dau Rocàs.
Istòria
[modificar | Modificar lo còdi]
Lo Rocàs de Vitròla es restat dempuei lo periòde protoistoric car sa topografia ofrís una sosta segura còntra de grops ostils. Lo site dau Grifon èra egalament lo luòc de formacion d'una aglomeracion protoistoric qu'evolucièt en oppidum fortificat entre lei sègles III e II avC[4]. Puei, durant lo periòde roman, una villa romana se desvolopèt sus aqueu site. Pasmens, après l'afondrament de l'Empèri Roman d'Occident, lo Rocàs venguèt tornarmai lo centre de la demografia locala.
Durant l'Edat Mejana, Vitròla demorèt un vilatge fortificat situat a l'entorn dau Rocàs. Lo nom de la Torre Sarrasina indica lo caractèr de refugi de l'endrech. Passèt entre lei mans de plusors ostaus de l'aristocracia provençala. A la fin dau sègle XIII, lo fèu foguèt recuperat per lo poder comtau. En 1793, lo vilatge èra una pichona aglomeracion de 1 045 abitants. Sa populacion oscillèt entre 800 e 1 250 estatjants fins a la Segonda Guèrra Mondiala. Son desvolopament comencèt amb l'industrializacion de la region. D'efiech, dins lo quadre de la creacion de la zòna industriala de Fòs, Vitròla venguèt chausida per venir una dei vilas novèlas destinadas a lotjar la man d'òbra necessària au projècte. La populacion passèt ansin de 5 050 abitants en 1968 a 35 397 en 1990. Pasmens, aquela evolucion transformèt la vila en ciutat-dormitòri.
De 1997 a 2002, la vila foguèt conoissuda per l'eleccion de Bruno e de Catherine Mégret coma cònsols. Vitròla fasiá alora partida dei quatre comunas geridas per lo Frònt Nacionau. Leis escandòls liats ai mandats de Jean-Jacques Anglade (1983-1997, PS) favorizèron aquelei succès. Aqueu periòde veguèt plusors crisis illustradas per lo remplaçament dau drapèu provençau roge e aur per lo drapèu reiau dei còmtes de Provença, per divèrsei cambiaments de noms de carriera e per una lucha còntra leis associacions consideradas coma ostilas a la comuna[5]. Dempuei 2002, Vitròla es tornarmai dirigit per de cònsols socialistas, mai la drecha extrèma contunia d'i realizar de resultats importants.
Patrimòni culturau
[modificar | Modificar lo còdi]Lo patrimòni culturau de Vitròla es principalament constituït de son patrimòni arquitecturau. Aquò s'explica per lo desvolopament de la vila qu'èra encara un pichon vilatge en 1946. De mai, aquò explica la concentracion d'aqueu patrimòni dins lei quartiers istorics de la comuna. Lo monument pus famós es probablament la Torre Sarrasina qu'es classat ai Monuments istorics. Sa data de construccion es desconoissuda, mai lei tecnicas utilizadas indican lo periòde dau sègle XI. Fasiá partida d'un edifici fortificat pus important que se situa a la cima dau Rocàs. Foguèt utilizada coma luòc de garnison fins au sègle XVII e, coma preson, fins a 1850. A temps passat, èra pus auta, mai lei partidas superioras an dispareissut.
Lo rèsta dau patrimòni arquitecturau ancian de la vila es mai que mai compausat de glèisas e de vestigis dei fortificacions que protegissián lo vilatge. Pasmens, lei burèus construchs entre 1970 e 1976 per l'Establiment Public d'Amainatjament dei Ribas de l'Estanh de Bèrra (EPAREB) son sovent citats coma un exemple de remarca d'arquitectura recenta.
Annèxas
[modificar | Modificar lo còdi]Liames intèrnes
[modificar | Modificar lo còdi]Personalitats liadas amb la comuna
[modificar | Modificar lo còdi]Bibliografia
[modificar | Modificar lo còdi]Nòtas e referéncias
[modificar | Modificar lo còdi]- ↑ (fr) Basa de donada LdH/EHESS/Cassini, intrada « Vitrolles », consultada lo 25 de març de 2024, [1].
- ↑ (fr) Insee, Populations légales 2016, « Commune de Vitrolles (13117) », consultat lo 25 de març de 2024, [2].
- ↑ (fr) Insee, Populations légales 2021, « Commune de Vitrolles (13117) », consultat lo 25 de març de 2024, [3].
- ↑ (fr) Florence Verdin, « Diagnostic archéologique sur le site du Griffon (Vitrolles, B.-du-Rh.) », Documents d'Archéologie Méridionale, 1999, vol. 22, pp. 279-289.
- ↑ (fr) L'Express, « Le combat citoyen du Sous-Marin », 5 de març de 1998.
.svg){kind=small}