Portal:Vriulon
Portau deu vriulon
Lo violon (aperat tanben vriulon) qu'ei un instrument de còrdas hregadas dab quate còrdas e jogat dab un arquet. Uei lo dia, qu'ei lo membre lo mei petit e lo mei agut de la familha deus instruments de còrdas hregadas descendenta de la lira da braccio qui compta tanben lo vriulon alto, lo violoncèl e, en partida, la contrabassa (puishqu'aquesta darrèra b'ei tanben tanhenta de la familha de la viòla de gamba ; marginaument aquesta familha qu'a conegut autes còps un violino piccolo, un vriulon tenòr, un violoncèl piccolo e qu'existeish quitament ua octobassa.
Lo mot violon que vien de l'italian "violino" qui vòu díser petita "viòla" (qu'ei a díser, petit vriulon alto). Lo musician qui ne jòga qu'ei lo violonista (violonaire/vriulonaire dens la musica populara) e l'artisan qui'u fabrica e l'adoba qu'ei lo laütièr qui èra a l'origina lo fabricant de laüts. Lo laütièr que tribalha sovent dab un arquetièr qui s'ocupa deus arquets. L'arquet qu'ei hèit generaument de husta (pernamboc, o amoreta peus miélhers) mes uei lo dia a còps de fibra de carbòni) e de crins de chivau hregats contra ua colofònia (hèita de resina de pin) entà qui s'arrapian a la còrda en, atau, la bèth har vibrar. Tan vau díser que shens colofònia la crin non produseish pas nada vibracion e nat son.
Las còrdas deu vriulon que son acordadas en quinta deu biais seguent (de la mei grava a la mei aguda) : sòl, re, la, mi (lo vriulon alto e lo violoncèl - au contra de la contrabassa - que son acordats tanben en quinta, mes dab las nòtas la, re, sol, do -ua quinta en devath deu vriulon per l'alto, qui partaja atau tres còrdas acordas perièr dab lo vriulon, e ua octava en devath de l'alto entau violoncèl -).
Uei lo dia las còrdas que son hèitas d' acèr mes a l'epòca barròca e classica qu'èran hèita de tripas d'aulhas (e non pas jamei de gat, com ua vielha legenda mentidora ac ditz).
Lutz sus...
Antonio Lucio Vivaldi, compositor barròc, violonista, mèste de vriulon e cap d'orquèstra vadut a Venècia lo 4 de març de 1678 e mort a Viena lo 28 de julhet de 1741. La fama colossau de las soas Quate Sasons (qui son en vertat los 4 purmèrs concertos deu son opus titolat Il cimento dell'armonia e dell'inventione) qu'econen ua òbra rica (500 concertos haut o baish, detzeas d'operas, òras de musica religiosa) variada e innovanta (d'ua influéncia màger suber l'istòria de la musica en generau e deu concerto e deu vriulon en particular).
Vriulons famós
- Stradivarius : Lo Toscan - Messia - Daufin - Hellier - Baillot - Gibson ex-Huberman - Soil - Leclair - Alard - baron Knoop - Lady Blunt - Ole Bull - Greffuhle - Jules Falk - Lipinski - Ròda - Comte Cozio di Salabue
- Guarnerius del Gesù : Il Cannone - Guarneri Vieuxtemps - Lord Wilton
Laüteria
- Laüteria:
- Partidas deu vriulon : Voluta • Cavilha • Pontet • Amna • Barra d'armonia • Hilet • Tienedor
- Utís deu laütièr : Rabòt • Punta d'amna • Cisèu • Góbia • Compàs d'espessor • Hèr de plegar
- Escòla alemanda e Mittenwald:
- Escòla francesa e Mirecourt:
- Nicolas Lupot • Jean-Baptiste Vuillaume • Jean Bauer • Étienne Vatelot
- Laütièr occitan : Maurice Rougier
- Arquets e arqueteria:
Teoria e pedagogia
- Teoricians:
- Marco Uccellini : 6au posicion, scordatura
- Joan Josèp Cassanea de Mondonvila: las nòtas armonicas
- Niccolò Paganini: Pizzicatos de la man esquèrra
- Pedagògs:
Institucion
- Institucion Academica : Juilliard School - Conservatòri Nacionau Superior de Musica e de Dança de París - Accademia Nazionale di Santa Cecilia - Royal Academy of Music - Accademia Filarmonica - Mozarteum
- Musèu : Museo del violino - Museo Nazionale degli Strumenti Musicali - Museo degli strumenti musicali (Milan) - Museo degli strumenti musicali dell'Accademia Nazionale di Santa Cecilia - National Music Museum - Musèu de la Musica - Metropolitan Museum of Art - Ashmolean Museum - Musikinstrumenten-Museum de Berlin
- Salas de concèrt : Opera Nacionau de París - Teatro Colón - La Fenice - La Scala - Lincoln Center - Kennedy Center
- Mecènas : Nippon Music Foundation - Stradivari Society
- Violins of hope (vriulons de l'Olocaust)
Las categorias
Violonistas famós
- Epòca barròca : Carlo Farina - Marco Uccellini - Heinrich Ignaz Biber - Arcangelo Corelli - Thomas Baltzar - Tomaso Albinoni - Antonio Vivaldi - Johann Sebastian Bach - Carlo Tessarini - Evaristo Felice Dall'Abaco - Giovanni Battista Somis - Francesco Geminiani - Pietro Locatelli - Francesco Manfredini - Giuseppe Tartini - Giuseppe Torelli - Joan Josèp Cassanea de Mondonvila - Jean-Marie Leclair - Jean-Pierre Guignon
- Epòca classica : Jan Křtitel Jiří Neruda - Joseph Haydn - Gaetano Pugnani - Leopold Mozart - Wolfgang Amadeus Mozart - Pietro Nardini - Alessandro Rolla - Anton Stamitz - Giovanni Battista Viotti - Joan Claudi Trial - Chevalier de Saint-Georges - Pèire Ròda - Rodolphe Kreutzer - Pierre Baillot
- Sègle XIX : Charles Philippe Lafont - Niccolò Paganini - Karol Józef Lipiński - Chrétien Urhan - Ole Bull - Jean-Delphin Alard - Jacme Fereòl Masàs - Camillo Sivori - Pablo Sarasate - Eugène Ysaÿe - Henri Vieuxtemps -
- Sègle XX : Fritz Kreisler - George Enescu - Alfredo Campoli - Bronisław Huberman - Jacques Thibaud - Joseph Szigeti - Arthur Grumiaux - David Oistrakh - Gioconda de Vito - Ivry Gitlis - Christian Ferras - Nathan Milstein - Yehudi Menuhin - Leonid Kogan - Uto Ughi - Patrice Fontanarosa - Salvatore Accardo - Pinchas Zukerman - Alberto Lysy - Isaac Stern - Itzhak Perlman - Pierre Amoyal - Augustin Dumay - Anne-Sophie Mutter - Viktoria Mullova - Giuliano Carmignola - Fabio Biondi - Nigel Kennedy - Laurent Korcia - Joshua Bell - Guido Rimonda - Lu Siqing - Shlomo Mintz - Isabelle van Keulen
- Sègle XXI : Midori Gotō - Maxim Venguerov - Stefan Milenković - Hilary Hahn - Sarah Chang - Julia Fischer - Xavier Inchausti
- Folclòre : Sixto Palavecino - Néstor Garnica
- Jazz : Stéphane Grapelli - Didier Lockwood
- Tango : Julio de Caro - Antonio Agri
- Ròm : Grigoraş Dinicu
Violoncèl e violoncelistas
- Violoncèls famós:
- Stradivarius: Barjansky - Duport - Servais - Davidov - Bonjour - Piatti - Generau Kyd - De Munk - Feuermann
- Sordats de 14 - 18 : lo Pelut
- Violoncelistas:
- Repertòri:
- Hestejada de Prada - Concors de Casals - Concors de Rostropovitch
Repertòri
- Òbras barròcas
- Marco Uccellini : La Bergamasca
- Arcangelo Corelli : La Folia, concertos per vriulon, concertos grossos.
- Antonio Vivaldi : concertos e sonatas - Concerto alla Rustica - Concerto per il eco in lontano - La caccia - Las Quate Sasons (extrèitas de Il cimento dell'armonia e dell'inventione) - La Stravaganza - La cetra.
- Johann Sebastian Bach : concertos per vriulon en la menor e en mi major, concerto per dus vriulons - Partita per vriulon No. 3
- Giuseppe Tartini : Lo Trilh deu Cohet
- Òbras classicas
- Luigi Boccherini : menuet deu quintet No. 5, Op. 11
- Wolfgang Amadeus Mozart : concertos per vriulon No 1, No 2, No 3, No 4, No 5.
- Ludwig van Beethoven : concerto per vriulon en Re M
- Òbras romanticas
- Niccolò Paganini : 24 capricis
- Felix Mendelssohn : concerto per vriulon
- Johannes Brahms : concerto per vriulon
- Piotr Ilich Chaikovskii : concerto per vriulon
- Sègle XX
Familha deu vriulon
- Los instruments de la familha deu vriulon
- Familha tanhentas:
- Vriulon norvegian: lo Hardingfele
- Viòla d'amor
- Pocheta
- Contrabassa
- octobassa
- Familha de la viòla de gamba
- Caracteristicas generaus : arquet, pontet, barra d'armonia, amna, colofònia
- Ajòus : Rebec • Lira da braccio • viela
- Familha deu vriulon : vriulon • vriulon piccolo • vriulon alto • vriulon tenor • violoncèl • violoncèl piccolo
•Vriulon barròc •Pochette •Vriulon de Stroh •Norvègia : Hardingfele •Vriulon de Stroh
- Viola pomposa
- Arpeggione
- Familha de la viòla de gamba
- Contrabassa • octobassa
- Bariton
- Trompeta marina
- Sonsaina