Cremona
| Cremona | |||
Cremona  | |||
| |||
 | |||
| Administracion | |||
|---|---|---|---|
| Estat |  Itàlia | ||
| Region |  Lombardia | ||
| Província | Cremona | ||
| Geografia | |||
 | |||
| Superfícia | 70 km² | ||
| Altitud | 47 m | ||
| Demografia | |||
| Populacion | 71 533 (-) | ||
| Densitat | 992 ab./km² | ||
| Comunas limitròfas | Bonemerse, Castelvetro Piacentino, Gerre de' Caprioli, Malagnino, Persico Dosimo, Spinadesco, Stagno Lombardo, Castelverde, Gadesco-Pieve Delmona, Monticelli d'Ongina, Sesto ed Uniti e Polesine Parmense | ||
| Autras informacions | |||
| Còdi ISTAT | 019036 | ||
| Còdi postal | 26100 | ||
| Prefixe telefonic | 0372 | ||
| Gentilici | cremonesi | ||
| Fèsta patronala | 13 de novembre | ||
| Site web | comune.cremona.it | ||
Cremona ei ua ciutat italiana de Lombardia, capitala de la Província de Cremona. Qu'ei famosa peus son laütièrs e per la soa escòla de laüteria.
Istòria[modificar | modificar la font]
Antiquitat[modificar | modificar la font]
Cremona que ho en purmèr lo territòri deus Crenomani, un pòble de Gàllia. Un castrum roman que i ho apitat en 218 A.C. sus l'arribèra deu Pò. Que vadó lèu ua de las màgers ciutats deu nòrd d'Italia sus la Via Postumiala, rota religant Gènoa e Aquileia. Virgili qu'i estudié. Las òsts de l'emperaire Vespasian que la destrusín en 69 après la batalha de Bedriacum. A maugrat qui Vespasian e comencé a la tornar bastir, la ciutat qu'entré dens un periòde de silenci istoric.
Lo haut atge mejan[modificar | modificar la font]
Au sègle VIau, a l'arribada deu Burgondes, la ciutat qu'era devath l'autoritat de l'Exarcat de Ravena (dependant de Constantinòple). En 603, lo rei Agilulf la conquisté e destrusé. Lo territòri ho partatjat enter los ducats de Breissa e Bergam. Lo poder de l'evesque que pravé; qu'aquisí la màger autoritat dens la vila e que vadó vassau deu Sant Emperi Roman Germanic après la conquèsta de Carlesmanhe. Cremona que vadó hèra prospèra a l'entorn de l'an mil. Los evesques Lambert e Ubaldo que creén conflictes dab lo pòble a perpaus de la possession deu monastèri Sant Lorenzo. L'emperaire Conrad II qu'entré en 1037 dens la ciutat per pacificar lo conflicte e que i installé lo Papa Beneset IX.
La Comuna[modificar | modificar la font]
Devath Enric IV Cremona que refusé de pagar las taxes domandadas per l'Emperi e l'avesque. Segon la legenda, lo gran gonfaloniere (lo conso) Giovanni Baldesio de Cremona que hasó càder l'emperaire deu son chivau en duel. La ciutat qu'era alavetz libra deu son pagament annau qui ho dat en cabau a Berta, la nòvia de Giovanni. A despart d'aquesta legenda que sabem qu'en 1093 ua certa Matilde di Canossa que mie ua aligança contra l'Empèri dab Lodi, Milan, Cremona e Piacenza. Fin finala lo conflicte que s'acabé dab un jurament de hideutat de l'emperaire au Papa e d'ua donacion de territòri qui constitué la debuta de la comuna libra. A partir d'aquesta data, la ciutat que luté dab los sons vesins entà ganhar mei de terra e de poder. Que i avó tanben divisions internes enter la partida de la ciutat vodada aus ghibellini (qui sostienèvan l'emperaire), la vielha ciutat, e l'auta, la navera ciutat, aus guelfi (qui sostienèvan lo Papa). Lo conflicte qu'arribé quitament a la creacion de dus palais comunaus dab la construccion deu Palazzo Cittanova. Ua aligança militara dab l'emperaire que balhé a Cremona lo dret d'aver lo soa moneda e que permetó de véncer Milan en har l'aquesida de naveths territòris, l'aire Porta Romana in Milano, en 1162. Totun, en 1167, Cremona, dab d'autas comunas italianas, que tronè contra l'Empèri en hasent partida de la Liga Lombarda qui batén las òsts de l'emperaire lo 29 de mai de 1176 a Legnano. Aquesta union que duré pauc de temps e aquestas ciutats que tornén pelejà's a Castelleone on los de Cremona batèn la Liga Milanesa compausada de las comunas de Lodi, Piacenza, Crema, Novara, Como e dab los ostien deus Breissans.
