La Sanha
![]() |
Vila d'Occitània | ![]() |
La Sanha | ||
---|---|---|
Lo pòrt de la Sèina. | ||
| ||
| ||
Geografia fisica | ||
| ||
Coordenadas | 43° 06′ 00″ N, 5° 53′ 00″ E | |
Superfícia | 22,17 km² | |
Altituds · Maximala · Mejana · Minimala |
352 m 10 m 0 m | |
Geografia politica | ||
País | Provença ![]() | |
Estat | ![]() | |
Region 93 |
Provença-Aups-Còsta d'Azur | |
Departament 83 |
Var ![]() | |
Arrondiment 832 |
Tolon | |
Canton 8398 |
Burèu centralizator deis Cantons de La Sèina-1 e La Sèina-2 (Sant Mandrier e La Sèina avans 2015) | |
Intercom 248300543 |
Metropòli de Tolon Provença Mediterranèa | |
Cònsol | Nathalie Bicais (2020-2026) | |
Geografia umana | ||
Populacion Populacion totala (2018) |
62 888 ab. 63 654 ab. | |
Densitat | 2 910,37 ab./km² | |
Autras informacions | ||
Gentilici | seinenc, seinenca | |
Còde postal | 83500 | |
Còde INSEE | 83126 |

La Sanha (forma arcaïzanta) o la Sèina, la Sènha [1] (['sɛjno]: forma locala) (La Seyne en francés) es una comuna provençala situada dins lo departament de Var e la region de Provença-Aups-Còsta d'Azur.
La Sèina de Mar es la segonda comuna de Var e de l'aglomeracion de Tolon.
La vila s'es desvolopada principalament gràcias ai construccions navalas, fins a lor tancadura en 1989. Lo site es en reconversion: lo pargue de la Navala s'es creat en 2006, un teatre, un pòrt de plasença e una sala d'exposicion son encara en construccion.
Geografia[modificar | modificar la font]
Istòria[modificar | modificar la font]
De l'Antiquitat au sègle XIX[modificar | modificar la font]
Segon lei recèrcas arqueologicas menadas dins la region de Tolon durant lo sègle XX, lo territòri de la Sanha dèu èsser poblat per de comunautats umanas dempuei au mens la fin dau darrier periòde glaciari. Pasmens, fins a la fin de l'Edat Mejana, la Sanha foguèt un endrech isolat onte se formèt un pichon vilatge que fasiá partida dau territòri de Sièis Forns. Leis informacions sus l'istòria dau luòc son donc raras avans lo sègle XVII.
Lo desvolopament de la Sanha comencèt durant lo sègle XVII amb la volontat, iniciada per lei còmtes de Provença, de crear un important pòrt militar a Tolon. En causa de sa posicion permetent de protegir l'accès a la Rada, lo territòri de la Sanha foguèt l'objècte de trabalhs importants ordonats per Richelieu e Loís XIV. Tre 1634, comencèt la construccion d'un ensemble de fòrts que foguèt regularament completat durant lei periòdes seguents. Puei, en 1652, un mòle foguèt bastit per aumentar la capacitat dau pòrt de la Sanha. Cinc ans pus tard, aquò permetèt au vilatge de venir una vila independenta, dotada d'un consolat, lo 2 de julhet de 1657 après una decision dau rèi[2].
En 1711, foguèt fondat lo premier chantier navau de la vila. Aquò marquèt una evolucion importanta car entraïnèt la formacion d'un nuclèu industriau, nuclèu que venguèt la basa de son desvolopament futur.
Lo periòde industriau[modificar | modificar la font]
Lo periòde dei Fabregas e Chantiers de Mediterranèa[modificar | modificar la font]

En 1835, la vocacion industriala de la Sanha conoissèt una transformacion amb la fondacion d'un chantier navau de construccion de naviris metallics. L'arribada precòça dau camin de fèrre, en 1859, renforcèt aquela evolucion en permetent l'acaminament de tòlas e de pèças fabricadas en Lorena o au Creusot. Tre 1848, l'activitat dei chantiers emplegava 1 300 personas. Conoissèt una extension novèla dins leis ans 1850 amb l'installacion dei Fabregas e Chantiers de Mediterranèa (que venguèt la Societat Novèla dei Fabregas e Chantiers de Mediterranèa en 1856).
Durant la segonda mitat dau sègle XIX e la premiera mitat dau sègle XX, la construccion navala assegurèt la prosperitat de la vila. En particular, gràcias a la crompa d'un segond chantier au Havre, lei Fabregas e Chantiers de Mediterranèa venguèron un actor major de la fabricacion de naviris civius e militars. En 1884, son ansin citats coma lo pus important chantier navau de França dins un rapòrt de la marina amb mai de 2 300 trabalhaires e 10 calas de construccion. Durant l'entre doas guèrras, la companhiá diversiquèt seis activitats dins l'armament amb la concepcion e la produccion de carris de combat per l'armada francesa.
Durant la Segonda Guèrra Mondiala, leis installacions portuàrias foguèron atacadas per leis Aliats. Lo 29 d'abriu de 1944, un bombardament aerian causèt quauquei degalhs sensa empachar l'utilizacion dei chantiers. Pasmens, lo 17 de julhet de la meteissa annada, una segonda operacion, menada amb de minas marinas, entraïnèt de destruccions pus importantas. Dins aquò, lei chantiers foguèron lèu restaurats après lo conflicte. En 1949, agantèron una superficia de 25 ectaras. De mai, leis installacions foguèron modernizadas. Pasmens, après 1959, l'entrepresa foguèt tocada per la crisi de la construccion navala francesa. Puei, fèt falhida en 1966.
[modificar | modificar la font]
La liquidacion dei Fabregas e Chantiers de Mediterranèa entraïnèt la represa dei chantiers per lei Construccions Navalas e Industrialas de Mediterranèa (CNIM). Aquò permetèt una brèva renaissença dau sector e, en 1973, 5 000 personas trabalhavan per l'establiment. Pasmens, la crisi petroliera causèt lo declin definitiu de l'activitat que foguèt pas empachat per lei temptativas governamentalas de fusionar lei diferents chantiers navaus francés entre elei. Dins un contèxte sociau fòrça dificil marcat per de mobilizacions obrieras importantas, la CNIM arrestèt seis activitats navalas lo 28 de febrier de 1989. Un quart de la populacion trabalhava encara per lei chantiers. Sa disparicion foguèt donc una catastròfa per la vila.
La sarradura dei chantiers entraïnèt un declin major de l'activitat industriala de la Sanha. Dins aquò, la CNIM dispareguèt pas totalament dau païsatge de la vila. La companhiá aviá diversificat seis activitats. Uei, es subretot implantada dins d'autrei regions o país. Pasmens, a gardat una installacion a proximitat dau pòrt. Quauqueis establiments industriaus an egalament subreviscut mai aquela resisténcia foguèt pas sufisenta per conservar la natura industriala de la ciutat. Tre 1984, lo Partit Comunista Francés perdiguèt lo contraròtle de la comuna que passèt a drecha (levat d'una efemèra reconquista comunista en 1995-2001).
Lo desvolopament dau torisme[modificar | modificar la font]
La fondator dau sector toristic de la Sanha es l'òme d'afaires Michel Pacha (1819-1907). Oficier de la Marina Reiala vengut capitani de la marina marchanda, realizèt mai d'un viatge en Mar Mediterranèa. Participèt a de missions de transpòrt durant la Guèrra de Crimèa e aprofichèt l'ocasion per presentar un projècte de melhorament dei condicions de navegacion dins la mar.
Administracion[modificar | modificar la font]
Demografia[modificar | modificar la font]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1793 | 1800 | 1806 | 1821 | 1831 | 1836 | 1841 | 1846 | 1851 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
3 980 | 4 895 | 4 826 | 5 605 | 6 732 | 6 344 | 7 099 | 6 497 | 7 401
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1856 | 1861 | 1866 | 1872 | 1876 | 1881 | 1886 | 1891 | 1896 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
8 709 | 11 700 | 11 192 | 10 123 | 10 655 | 12 072 | 13 166 | 14 332 | 16 341
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1901 | 1906 | 1911 | 1921 | 1926 | 1931 | 1936 | 1946 | 1954 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
21 002 | 19 747 | 22 093 | 23 168 | 24 678 | 26 817 | 27 073 | 26 172 | 26 672
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1962 | 1968 | 1975 | 1982 | 1990 | 1999 | 2006 | 2007 | 2008 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
33 570 |
43 783 |
51 155 |
57 659 |
59 968 |
60 188 |
56 768 |
58 252 |
59 999 60 806 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2009 | 2010 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
61 514 62 285 |
62 082 62 883 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
![]() | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Fonts | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Base Cassini de l'EHESS (recercar) - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE |
- En 2018 la populacion èra de 62888 abitants.
Luòcs e monuments[modificar | modificar la font]
Patrimòni[modificar | modificar la font]
Lo pònt levadís de La Sanha de Mar, inaugurat en 1917 es ara vengut una atraccion toristica.
Personalitats liadas ambé la comuna[modificar | modificar la font]
Vèire tanben[modificar | modificar la font]
Liames extèrnes[modificar | modificar la font]
Nòtas[modificar | modificar la font]
- ↑ TDF, Frederic Mistral, édition CPM 1979, vol. 2 p. 870: Sèino, Sègno
- ↑ Aperavans, la Sanha fasiá partida de la comuna de Sièis Forns.