Mal uèlh

Nazars, amulets utilizat per esconjurar lo mal uèlh.

Lo mal uèlh es una malediccion que se crei èsser getada per un agach malvolent, sovent lança a una persona n'es pas conscienta. Fòrça culturas creson que recebre lo mal uèlh causa malastre o prejudici. De talisman son creats per s'aparar contra lo mal uèlh.

L'idèa exprimida per aqueste tèrme s'entend de biais diferent segon las culturas segon las mesuras de proteccion contra el. Lo concèpte e son sens varia fòrça segon las diferentas culturas, subretot en Asia Occidentala. L'idèa apareis mai d'un còp dins la literatura rabinica. Es una cresença que s'espandiguèt fòrça sus gaireben tot lo bacin Mediterranèu e las tribús e cultura d'Asia. D'amulets en forma d'uèlh nomenadas nazars, que son utilizadas per remandar lo mal uèlh, son comuns en Armenia, Albania, Argeria, Tunisia, Liban, Turquia, Egipte, Iran, Iraq, Paquistan, Israèl, Morròc, sud d'Espanha, Itàlia, Grècia, lo Levant, Afganistan, Curdistan, Siria, e Mexic, e venguèron una causida populare de sovenirs pels toristas.

Istòria

La cresença dins lo mal uèlh ven de l'antiquitat classica. Es sitat per Esiòde, Callimac, Platon, Diodòr de Sicília, Teocrit, Plutarc, Eliodòr, Plini lo Vièlh o Aule Gelli. Peter Walcot dins Envy and the Greeks (1978) lista mai d'un centenat d'òbras d'aquestes e d'autres autors mencionant lo mal uèlh.

Antiquitat Classica

Mosaïc Roman d'Antiòca mostrant un esemble de dispositius del mal uèlh

Los autors classics ensejant de donar d'explicacions pel mal uèlh. L'explicacion scientifica de Plutarc indica que los uèlhs son la primièra, senon l'unica, font dels rais mortals qu'èran supausats dardar en poison del prigond de la persona possedent lo mal uèlh. Plutarc tractèt lo fenomèn del mal uèlh coma quicòm que pareis inexplicable qu'es fon de poder e causa d'incredulitat.

La cresença dins lo mal uèlh pendent l'antiquitat varia segon los diferents luòcs e periòds. Lo mal uèlh èra pas crentat amb la mèsma intensitat dins cada caire de l'Empèri Roma. Endacòm de personas sentisson mai consciéncia lo dangièr del mal uèlh. A l'Epòca Romana, pas sonque los individús èra considerats de possedir lo poder del mal uèlh mas tanben de tribús entièras, subretot per aquestes del Pont e Escitia, se cresiá que transmetián lo mal uèlh. L'amulet fallic que se nomena fascinum en latin, del the verb fascinare, "enfachinar", èra utilizat contra lo mal uèlh.

L'espandiment de la cresença al mal uèlh al Pròche Orient seriá per d'unes realizat per l'Empèri d'Alexandre lo Grand, que lo semenèt aquesta idèa grèga per son Empèri.

Pel mond

Arbre de nazars en Capadòcia, Tuquia.

La cresença al mal uèlh es fòrta en Asia Occidentala, America Latina, Africa de l'Èst e de l'Oèst, America Centrala, l'Asia Centrala, e Euròpa, subretot dins la region mediterranèa; tanben s'espandiguèt also per d'autres airals, coma l'Euròpa del Nòrd, subretot las regions Celticas, e las Americas, menada pels colonc europèu e lo migrants en Asia de l'oèst.

La cresença dins lo mal uèlh se trapa dins la doctrina Islamica, basat sus un dich del Profèta Moamet, "L'influéncia del mal uèlh es un fach..." [Sahih Muslim, Libre 26, N° 5427]. De practicas autenticas per esconjurar lo mal uèlh se practican comunament pels Musulmans: puslèu que d'exprimir de biais dirècte una apreciacion, per example, sus la beutat d'un enfant, es de costuma de dire Masha'Allah, per, "Se Dieu vòl", o invocant la benediccion de Dieu sus un objècte o una persona que s'admira. Un nombre de cresenças amb per subjècte lo mal uèlh son tanben presents dins la religion populara, a l'entorn tipicament de l'usatge d'amulets o de talismans coma mejans de proteccion.

Dins la region Egèa e d'autras zonas ont la color clara dels uèlhs es pro rara, les personas amb uèlhs verd e subretot blaus, son sensats portat malastre, de biais intencional o non. Atal, en Grècia e Turquia, los amulets contra lo mal uèlh pren la forma d'uèlhs blaus, e dins una pintura de John Phillip, que, sèm testimònis de tusts cultural viscut per una femna que sopçona l'agach de l'artista de mal uèlh.

Talismans e remèdis de proteccion

La Hamsa, una amulet made per alunhar lo mal uèlh.

Per ensejar d'alunhar la malediccion de mal uèlh s'utiliza fòrça mena de talismans segon las culturas. Una classa d'aquestes, so qualificats "apotropaïc" (del grèc "profilactic" / προφυλακτικός or "preventiu"), significant qu'alunha o torna enrè.

De discs o de boulas, constituits de cercles concentric blaus  (mai sovent, de l'interior cap a l'exterior, blau escur, puèi clar, blanc, e blau sorn) representant un mal uèlh son de talismans apotropics corrent en Asia de l'Oèst, present sus la proa de la nauss mediteranèa e eendacòm mai; dins de versions de cultura populara, los uèlhs fixes son supausats rebatre l'agach maliciós cap al masc.

lo nazar (del Turc : Modèl:Lang-tr o nazarlık), aqueste talisman es mai frequent en Turquia, que s'encontra dins los ostals e los veïcls o portat en forma de perlas.

Un uèlh blau o verd green pòt taben se trobar dins de formas de la mai d'hamsa, un talisman e forma de man apotropaïca s'encontre en Asia de l'oèst. lo mot hamsa significa "cinq" en referéncia al dets de la man. Dins la cultura josieva, l'hamsa se nomena Man de Miriam; e dins unas culturas Musulmana, la Man de Fatima. Pasmens se condemnar coma supersticion ples doctrinaris Musulmans, es gaireben exclusivament pels Musulmans del Pròche Orient e de Mediterranèa que la cresença de l'agach envejós compòrta un poder destructiu o lo talismanic empoderat del nazar per s'aparar contre eles. Per aquestes que so pas d'aquesta religion o region, lo nazar es una decoracion atractiva.

Una varietat de motifs per enconjurar lo mal uèlh son sovent tescut dins los tapisses tribals kilim. De tals motius inclusisson un crotz (Turc: Haç) per despertir lo mal uèlh en quatre, un cròc (Turc: Çengel) per destrire lo mal uèlh, o un uèlh uman (Turc: Göz) per desviar l'agach malefic. La forma d'un amulet de fortuna (Turc: Muska; sovent, a triangle encastrant un vèrs sacrat) es tescuda pels kilims per la mèsma rason.

En Islam

Lo mal uèlh, Isabat al-’ayn, es una cresença comuna que los individús an lo poder de far d'agach a de personas, animals o objects per lo far damtge. Es una tradition per fòrça Musulmans que al far un compliment se deu dire "Masha'Allah" (ما شاء الله) ("Se Dieu vòl.") e tanben "TabarakAllah" (تبارك الله) ("Benesit siá Dieu") per alunhar lo mal uèlh. Recitant las Soratas Ikhlas, Al-Falaq e Al-Nas de l'Alcoran, tres còps après Fajr a après Maghrib son tanben de mejans de proteccion personala contra lo mal uèlh. Tanben en Islam, Cheikh Ahmadou Bamba Fondator del Muridisme al Senegal, escriu Qassida (preguièras) nomenat "As Sindidi" ("Lo cap generós"), que prega Dieu contra lo mal uèlh:

Assirians

Un pendilh Uèlh de Rubís d'una anciana civilizacion de Mesopotamia benlèu utilizat coma amulet per aparar contra lo mal uèlh. Adilnor Collection.

Los Assirians creson fòrça al mal uèlh. Pòrtan sovent una pèrla blau/turquesa dins un colar per s'aparar del mal uèi. Tanben, pòdon se pinçar las patèrlas, coma als Armenians. Se dich que las gents amb d'uèlhs verds e blaus son mai portats a un efièch mal uèlh. Un mejan simple e instantanèu de proteccion dins l'Euròpas Crestiana es de far ki signe de crotz amb dos detz en punta, l'indèx e lo det long

En Judaïsme

Lo mal uèlh es mencionat mai d'un còp dins lo classic Pirkei Avot (Etica dels Nòstres Fraires). Al capítol II, cinq discípols del Rabin Johanan ben Zakai avisan cossí per seguir lo bon camin dins la vida e alunhar lo mal. Rabbi Eliezer dich qu'un mal uèlh es pièger qu'un mal amic, un mal vesin,  un mal còr. Lo Judaism crei qu'un "bon uèlh" designa una actitud de bona volontat e gentum cap als autres. Qualqu'un qu'a aquesta actitud dins la vida gausirà quand son propdan properarà; desirarà lo ben per totes. Un "mal uèlh" mòstra l'actitud opausada. Un òme amb "un mal uèlh" en mai de sentir pas la jòia mas ara una ànsia veraia quand propspèran los autres, e se gausirà quand los autres sofriràn. Una persona d'aqueste caracter representa un grand dangièr per la puretat morala. Fòrça josieus fevroses evitan de parler de los lors objèctes de valor, bonastre que lor venguèt e, subretot, als enfants. Se un d'aquestes son mencionats, lo locutor e/o destinatari dirà "b'li ayin hara" (Ebrieu), es a dire "sens mal uèlh", o "kein eina hara" (Yiddish; abreujat en "kennahara"), "pas de mal uèlh". Un autre mejan d'esconjurar lo mal uèlh es d'escopir tres còps (o far semblant). Los romans nomenan aquesta costuma "despuere malum," escopir lo mal. Es tanben suggerit dins lo 10n comandament: "Cobejaràs ges l'ostal de ton propdan" es una lei contra getar un mal uèi a una autra persona.

Turquia

Ornements nazar de forma tradctionala

Un nazar tipic es fach man  de veire amb de cercles concetrics o en forma de larma blau escur, blanc, blau clar e negre, a vegada bordejat de jaune/aur.

Coma legat de l'Empire Otoman, es comun en Turquia, Romania, Albania, Bòsnia e Erzegovina, Bulgaria, Grècia, Chipre, Siria, Liban, Palestina, Egipte, Armenia, Iran, Paquistan, Ozbequistan, Afganistan, Iraq e Azerbaitjan, ont lo nazar es sovent pendut dins los ostals, burèls, veïculs, vertits dels enfants, o incorporat de joièls e ornaments. Son prepausats en sovenir als toristas.

Etiopia

La cresença dins lo mal uèlh, o buda, es espandida in Etiopia. Buda es mai sovent considerat coma un poder tengut e realizat per aquestes d'un grop social diferent, per example els Beta Israèl or lo metallurgistas. De crestians etiopian pòrtan un amulet or talisman, nomenat kitab, o invocaràn lo nom de Dieu, per alunhar los damtges de buda. A debtera, qu'es un prèire non ordonat o un profan educat, crearà d'amulets or talismans protectors.

Paquistan

Al Paquistan, lo mal uèlh es nomenat Nazar (نظر). Las gents mai sovent recors al darrièrs tres capítols coma Ikhlas, Al-Falaq e Al-Nas. "Masha'Allah" (ما شاء الله ) ("Se Dieu vòl.") es comunament dich per alunhar lo mal uèlh. La persepcion del mal uèlh varia segon lo nivèl d'educacion. Creson unes qu'utilizar la color negra apara del ma uèlh. D'autres utilizan "taawiz" per alunhar lo mal uèlh. Los proprietaires de camions e de veïculs de transpòrt plaçan mai sovent un pelhòt negre sul paratrucs per evitar lo mal uèlh.

Grècia

Lo mal uèlh, nomenat μάτι (mati), "uèlh", un dispositiu visual apotropaïc, es conegut en Grècia dempuèi lo sègle 6 AbC, qu'apareguèt dins la vaissèla per beure. En Grècia, lo mal uèlh es lançat amb lo procediment del xematiasma (ξεμάτιασμα), que lo "garisseire" recita en siléncia una pregària secreta passada per un parent d'edat del sèxe opausat, mai sovent un grand. De talas pregàrias son reveladas solament per d'escasenças espaecificas, segon la costuma aquestes que las revelan sens destriament pèrdon lo poder d'alunhar lo mal uèlh. Segon la region las versions la pregària en question, es mai sovent: "Santa Verge, Nòstra Dòna, se [aquí ven lo nom de la victima] patís del mal uèlh, desluira lo/ela d'aqueste." Lo Mal repetat tres còps. Segon la tradicion, se qualqu'un es tocat pel mal uèlh, ambedos, la victima e lo "garisseire" començan a badalhar fòrça. Puèi lo "garisseire" realiza lo signe de crotz tres còps, e emet un son d'escopit dins l'aire per tres còps. Un ritual fòrça similar es present dins la Bulgaria vesina.

Un autre "test" per verificar se lo mal uèlh foguèt lançat es aqueste de l'òli: jos de condicions normala, l'òli d'oliva flota sus l'aiga, qu'es mens densa que l'aiga. Lo tèst de l'òli es realizat plaçant una gota d'òli d'oliva dins un veire d'aiga, melhor d'aiga senhada. Se la gota flota, lo tèst es acabat e i a pas de mal uèlh getat. Se la gota s'enfonza, es segur que lo mal es alara lançat. Una autra forma de tèst es de plaçar doas gotas d'òli d'oliva dins un veire d'aiga. se las gotas demoran separadas, lo tèst conclutz qu'i a pas de mal uèlh, mas se fusionan, i es. I a tanben un tresen: dins una sieta plena d'aiga lo "garisseire" plaça tres o nòu gotas d'òli. Se las gotas d'òli venon mai largas e possiblamentse dissòlvon dins l'aiga i a lo mal uèlh. Se las gotas demoran separadas de l'aiga formant un cercla pichon i es pas. Las primièras gotas son mai importantas e lo number de gotas que se dissòlv dins l'aiga indica la fòrça del mal uèlh.

I a una autra forma de "tèst" que lo "garisseira" prepara de dòlsas perçadas d'espinglas. Puèi enluca una candèla e trapa una dòlsa espinglada amb de cisèls. Puèi l'utiliza per far lo signe de crotz sul malaut She then uses it to do the sign of the cross over the afflicted pendent que se demanda a l'adolentit de pensar a aqueste que poirà aver getat lo mal uèlh. Puèi la garisseire plaça las dòlsas sus la flama. Se brutla en siléncia, i a pas de mal uèlh present; pasmens, se la dòlça peta o brutla amb de bruch, aquò significa que la persona a que pensa a l'adolentit es aquesta que lancèt lo mal uèlh. Quand la dòlça peta, lo mal uèlh desluira l'adolentit. Las dòlças que brutlan amb de bruch son consideradas coma essent λόγια - mots - bocada bruta que s'e'n deuriá mesfiar.  La dòlças brutladas son atudadas dins un veire d'aiga e son interradas pel jardin amb las espinglas que lo tot es considerat coma contaminat. Lo grècs tanben devian lo mal uèlh disent φτου να μη σε ματιάξω! which translates to "Que que siá, m'agaches pas!" Al contrari d'una cresença populara, lo mal uèlh es pas necessàriament geta per quaqu'un que vos vol damatge, mas aquò ven l'admiracion. Qu'es tecnicament possible de se donar lo mal uèlh, es conselhat d'èsser umil.

Los Paires de la Glèisa acceptan la cresença populara del mal uèlh, mas l'atribuisson al Diable e a l'Enveja. Dins la teologia gèga lo mal uèlh o vascania (βασκανία) es considerat noisible per aquestes l'enveja fa patir los autres tanben l'adolentit. La Glèisa grèga an una pregària contra vascania dins lo Megan Ieron Sinecdemon (Μέγαν Ιερόν Συνέκδημον) libre de las pregàrias.

Itàlia

Amulets del mal uèlh d'Itàlia coma las cornicello, cimaruta, and lunula (1895).

The cornicello, "bana pichona", o cornetto, es un amulet long, en forma de bana leugièrament arcada. Los Cornicelli son sovent escultats de coralh roge o realizat d'aur o d'argent. Lo tipe de bana que son censat imitar es una bana de moton non corbada o de craba goat.

Una idea es que de suggestions calhòla coma de simbòls sexuals desvia la masca de l'esfòrç mental necessari per enfachilhar. Una autra es que l'efièch de l'uèlh es de secar los liquids, la secada del fallus (provecant l'impoténcia del mascle) seriá defugida cerca lo refigi dins l'umiditat del sèxe femne. Dels romans antics e los descendents culturals dels pòbles Mediterranèus, aquestes qu'èran pas fortificat per l'embelinament fallic fan usatge de gestes sexuals per alunhar l'agach. Unes d'aquestes gestes son per exemple la mano cornuta (man bana) e la mano in fica (man cona); un ponh amb lo poce passant enter l'indèx e lo det long, representant lo fallus dins lo vagin. En mai dels talismans fallics d'estatuas de mans d'aquestes gestes, o cobèrtas de simbòls magicals, èra portats pels Romans. En America latina, las esculturas representant lo ponh amb lo poce quilhat entre l'indèx e lo det long contunha de portar bonastre.

La man cona e la man bana untilizat en itàlia contra lo mal uèlh.

Lo portaire del mal uèlh, il jettatore, es descrich coma avent una aparéncia faciala marcanta, ussas arcadas amb un agach regde que lança sos uèlhs negres. A sovent la reputacion d'èsser implicats a l'anagat dins de poders escurs e es l'objècte petòfias sus sas practicas magicas e enebidas. Los òmes astrats avent un fòrt marnetisme paersonal ganhan lèu en notorietat coma jettatori. Lo papa Piu IX crentava lo mal uèlh, e i atribuís una mena d'istòrias de malastre que se debanèt a Roma pendent la darrièra decennia del sègle XIX. De personatges celèbres, dempuèi los poetas cap als bandits, atribuisson lor capacitat al poder de los uèlhs.

Espanha e America latina

Lo mal uèlh o 'Mal de Ojo' es prigondament present dins las culturas popularas en Espanha que son tanben a la bansa de las supersticions en America latina.

Al Mexic e America centrala, los enfants son considerat coma essent a risc subretot per lo mal uèlh e son dotats de braçalets amulet  per proteccion, tipicament una forma d'uèlh pench sus l'amulet. Una autra mesura preventiva a l'agachaire se recomanda toca de tocar los mainats; de la mèsma mena, una persona portant de vestits que poiriá provocar l'enveja se fa la suggestion de tocar l'autre per desviar l'enveja.

Lo garisseire tradicional dins lo Mexic rural es lo curandero que rodeleja un uòu de pola crud sul còrs de la victima per qu'absorbe lo poder de l'enfacinaire del mail uèlh. A la fin l'uòu es trencat e versat dins un veire e plaçat sota lo lièch del pacient près de la tèsta. A vegada se verifica que l'uòu apareis gaireben cuèch. Aquò se passa quand lo pacient es tocat pel mal uèlh. A vegasa lo mal uèlh es transportat cap l'uòu e al moment reviscola lo pacient. Dins la tradicion ispanica dels sude dels EUA endacòm al Mexic, l'uòu se pòt passar sul pacient fasent de formas de crotz sus tot lo còrs, en recitan lo Nòstre Paire. L'uòu es puèi plaçat dins un veire sota lo lièch del pacient près de la tèsta coma precedentament l'uòu pòt paréisser cuèch.

Dins de partidas d'America del Sud lo fach ojear, agachar amb lo mal uèlh, es un acte involuntar. A vegada se pòt ojear de nenons, animals e objèctes inanimats simplament los acachar e mirar. Pòt produire de malautiás, malaise o fins a la mòrt dels nenons o animals e avaria als objèctes inanimats coma veïculs o ostals. La cresença que lo mal uèlh involuntar se dona per las gens d'agach pesuc, le majan que cal per se'n aparar es de ligar un riban roge a l'animal, nenon o objècte, per atirar lo sòrt sul riban puslèu que per l'objècte que se vòl aparar.

Brasil

Los Brasilians sovent associan lo mal-olhado, mau-olhado or olho gordo (uèlh gròs) a l'enveja o la gelosia sus las plantas domestica e l'òrt, cabeladura atractiva e damatge lo succès economic e de còr e l'armonia en familha.

Al contrari de fòrça culturas lo mal uèlh es pas de riscar pels nenons. Los "Pagans" o nenon sens baptisme son puslèu considerat coma un risc per las mascas. Es benlèu un rebat de la cresença galiciana de las meigas o portugusa de las magas. Aquestas magas foguèron interpretadas coma de mites, mai sovent sornes, que destorba los enfants la nuèch e lèvan lo energia. Per aquò, los brasilians cretians plaçan d'amulets en forma de crotz, sota e desús los lièchs ont dormisson los mainats.

Encara, los enfants mai vielhs, subretot mascles, que seguisson los ideals culturals de se compartar coma cal, mas que, de biais inexplicable, venon d'adolescents o d'adults problematics, se dich que son victimas del mal uèlh venent de parents que lo comportament dels sieus èra pasadmirable.

Los Amulets qu'aparan del mal uèlh tend èsser mai sovent resistents, de planta un pauc o plan toxicas e escuras dins de luòcs especifics e estrategics del jardin e de l'ostal. Coma la comigo-ninguém-pode ("amb-ièu-pas-degun-pòt"), Dieffenbachia (cana d'ase), espada-de-são-jorge ("Espasa de Sant Jòrdi), Sansevieria trifasciata (langa de sògra) e guiné ("Guinèa"), Petiveria alliacea. Per aquestes que mancan d'espaci se pòt far sanitós  de luòcs especifics, pleantan ensemble dins un pòt sete ervas ("set bonas èrbas"), amb arruda (ruta graveolens), pimenteira (Capsicum annuum), manjericão (balicòt) e alecrim (romanin). D'autre amulets populars contra lo mal uèlh son: l'usatge de miralhs, sus la parida exteriora de la pòrta, o a l'interior en facia de la pòrta màger; una figurina d'elefant amb son l'esquina virada cap a la pòrta; e sal gròs, plaçat en luòcs especific de l'ostal.

Mexic

Lo mal uèlh pòt arribas sens la dimencion de l'enveja,  es una varianta d'aqueste sentiment sosjacent d'inseguretat e de vulnerabilitat relatiu a de fòrças poderosas e ostilas del mitan. Dins son estudi de las actituds medicals dins la val de Santa Clara en Califòrnia, Margaret Clark conclutz: "Dins lo parlar popular Sal si Puedes, lo pacient es vist coma una victima passiva e inocenta de las fòrça malvolentas dins son environament. Aquestas fòrças pòdon èsser de mascs, malesperits, las consequéncias de la pauretat, o un bactèri qu'envasís lo còrs. Lo un boc emissari pòt èsser assistent social que, de biais involontari, 'geta lo mal uèlh' ... Los concèptes populars Mexicans al subjècte de las malautiás son basats en partida de la nocion que las gents pòdon èsser victimas del comportament negligent o malvolent dels autres".

Un autre aspècte del sindròma del mal uèlh dins Ixtepeji es un destorbi de l'equilibri caud-freg de la victima. Segon la cresença populara, lo ma efièch d'una ataca es degut a la fòrça "cauda" de l'agressor dintrant delo còrs del nenom e avaria lo balanç. Currier mostrèt cossí lo sistèma caud-freg mexican es un hot-cold system is un cresença inconscienta dins un modèl de modèl de relacions socialas ont las ànsias socialas son projectadas.Segon Currier, "la natura de la societat païsana de la societat mexicana es coma que cada individú deu de contunh ensejar de manténer lo balanç entre las doas fòrça socialas opausadas: la tendéncia cap a l'intimitat e cap a la retirada. [Es alara prepausat] que la preocupacion de contunh per realizar lo balanç entre 'caud' e 'freg' es una mena de reconstituir, en tèrmes simbolics, una activitat fondamentala dins las relacions socialas."

Índia

Dins los Estats del nòrd de l'Índia, coma Uttar Pradesh, Rajasthan, Haryana, Uttarakhand e Himachal Pradesh, lo mal uèlh se nomena "Drishti" o Buri Nazar. Un braçalet amulet, tatoatge o autre subjècte (Nazar battu), o un esloga, se pòt utilizar per alunhar lo mal uèlh. De proprietaris de camions escrivon l'eslogan per alunhar lo mal uèlh: "buri nazar wale tera muh kala" ("Ò uèi del mal, que sorna venga ta cara").

En general en Índia, venent dels mites istoricas, los nenosn e recent nascut and newborn infants aran lors uèlhs maquilhats. Se farà denegre, que segon las cresenças indianas, lo negre alunha lo mal uèlh o l'aura malfasenta. Dins l'Andhra Pradesh e Telangana, la gents nomenan aquò 'Disti' o 'Drusti'. Per levar Disti las gents seguisson diferets metòdes basats sus las diferetas cultura o zonas. Los elements utilizats per levar lo Disti son la pèira de sal, pigments roges o pelhòts onchats. En mai de personas amb aquestes elements fan lo torn de la persona tocada per Disti e lo brutlan après.

Noms segon las lengas

• In Albanés es "syri i keq" (Estandard e Tosk), o "syni keq" (Gheg). E tanben "mësysh" abitualament utilizat per "getar un mal uèlh".
• En Alemand, se nomana "böser Blick", literalament "mal agach".
• En Arabi, ʿayn al-ḥasūd, عين الحسودModèl:Rtl-lang, "l'uèlh de l'enveja". ʿAyn ḥārrah (عين حارّة) es taben utilizat, literalament "uèlh caud".
• En Armèni, char atchk (չար աչքն) "uèlh del diable" o "mal uèlh".
  
• En Azèrii, "Göz dəyməsi" – quicòm coma "tustat per un uèlh"
• En Canarés, se nomena "drishti".
• En Chinés se nomena 邪惡之眼 (Hant) / 邪恶之眼 (Hans) (xié è zhī yǎn,)
• En Galician, es nomena "meigallo", de meiga, "masca" (e benlèu -allo, diminutivu o aumentatiu; o contraccion amb ollo, "uèlh"; o allo, "alh").
• En Grèc, to matiasma (μάτιασμα) o mati (μάτι) fasent referéncia a l'accion de getar lo mal uèlh (mati es lo mot Grèc per uèlh); tanben: vascania (βασκανία, lo mot crèc per maganha)
• En Ebrieu, ʿáyin hā-ráʿ (עַיִן הָרַעModèl:Rtl-lang, "uèlh del daible")
• En Espanhòl, mal de ojo, se referís pas a l'uèlh real mas a lo de que es supausat venir. Getar un mal uèlh es echar mal de ojo, i.e. "getar lo mal per l'uèlh".
• En Indostani e d'autres lengatge del Sudasia, (Indi: nazar (नज़र); nazar lagna (नज़र लगना)) significa èsser tocat pel mal uèlh. (Pasmens , mai sovent i a pas de connotacion malefica generally has no evil connotations que l'uèlh d'una maire pòt tanben causar de damtges.) En Ordo: nazar" (نظر)"Chashm-é bad"( چشمِ بد) ; nazar lagna.
• En Irlandés, lo tèrme drochshúil es utilizat per 'mal uèlh', de 'droch' (mal, paure, diable, malautiá) e 'súil (uèlh).
• En Italian, i a lo mot malocchio
• En Japanés es "邪視" ("jashi").
• In Ke/Tz Luo, it is called "Sihoho/Juog wang'".
• In Macedonian it is known as урокливо око.
• In Malayalam it is known as kannu veykkuka – to cast an evil eye while "kannu peduka" means to be on the receiving end of the malefic influence. "kannu dosham" refers to a bad effect caused by an evil eye.
• In Neapolitan it is known as "'o mma'uocchje" which translates literally into "the evil/bad/maleficent eye", which afflicts people, especially women and children who are supposedly the most vulnerable, with multiple issues and problems, stemming from pre-natal issues, miscarriages, early childhood death or sickness or death of a mother during birth, as well as afflicting women with infertility, sexual problems, early widowhood, etc., while afflicted men suffer from cancer, l
• aziness, greed, gluttony, and other diseases, disabilities and ailments.
• En Neerlandés se nomena "het boze oog", literalament "l'uèlh maliciós" o "l'uèlh de la colèra"
• En Ongrés, gonosz szem vòl dire "mal uèlh", mas l'accion es szemmelverés (lit. "tust amb l'uèlh")
• En Persian es conegut coma "چشم‌ زخم"Modèl:Rtl-lang (agach injuriós) o "چشم شور"Modèl:Rtl-lang (omen eye) "Cheshmeh Hasood", significan uèlh gelós, o "Cheshme Nazar" mal uèlh.
• En Polonés es conegut coma "złe oko" o "złe spojrzenie".
• En Pashto es"بدو سترګو وهل"(bado stargo wahal) e tanben "نظر وهل"(Nazar wahal)
• En Portugués, se nomena "mau olhado", o "olho gordo" (lit. "uèlh gròs"). La primièra expression es utilizada al Portugal e lo segond al Brasil.
• En Romanés, es conegut coma "deochi", significan "un-uèlh".
• En Rus, "дурной глаз" (durnoy glaz) e  "сглаз" (sglaz)  "de l'uèlh".
• En Sanscrit, an ancient Indoarian, es "drishti dosha" (दृष्टि दोष) significant malfasença causada pel mal uèlh.
• En Sèrbocroat, se nomena Urokljivo oko (Cyr. Урокљиво око). lo primièr mot es un adjectiu de urok/урок, que significa enfacinar, e lo segond uèlh.
• En Somali, se nomena "il", o "Ilaaco" o "Qumayo" (lo primièr mot significa "uèlh" e los dos autres uèlh d'enveja)
• En Tamil, "கண் படுதல்" (kan padudhal) signican "getar un uèlh" (amb intencion de far prejudici). "கண்ணூறு" (kannooru) "mal de l'uèlh"
• En Turc kem göz e lo mejan de se n'aparar "nazar boncuğu".

Vejatz tanben

John Phillip, The Evil Eye (1859), autoretrach de l'artista fasent l'esquiça d'una gitana espanhòla que pensa qu'el li geta lo mal uèlh.

• Amulet
• Gelosiá
• Uèlh de la Providéncia
• Medusa e Gorgona
• Nazar