Rus

Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.
Tièra de 1000 articles que totas las Wikipèdias deurián aver.
Rus русский язык russkiy yazyk

Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
Parlat en Russia, Ancianas republicas sovieticas, Israèl, Mongolia, Vietnam e Svalbard.
Regions Euròpa, Asia.
Parlat per per primièra lenga 145 milions; per segonda lenga 110 milions de personas
Classament pel nombre de locutors 8ena
Tipologia SVO [1]

Accentuala

Familha lingüistica grop indoeuropèu

 Baltoeslau
  eslau
   eslau oriental
    rus

Grop lengas eslavas
Estatut oficial
Lenga oficiala de Russia, Bielorussia, Cazacstan, Quirguizstan, Tatgiquistan, Nacions Unidas, Crimèa, Abcazia, Ossètia del sud, Transnistria, Gagauzia.
Acadèmia Росси́йская Акаде́мия Нау́к
ISO 639-1 ru (en)
ISO 639-2 rus (en)
ISO 639-3 rus (en)
ISO 639-6 rus (en)
Parent sven (en)
Tipe L (lenga viva)
Mòstra
Article primièr de la Declaracion dels Dreches de l'Òme

Статья 1

Все люди рождаются свободными и равными в своем достоинстве и правах. Они наделены разумом и совестью и должны поступать в отношении друг друга в духе братства.

Lo monde russofòn

Lo rus o lenga russa (nom autoctòn: русский язык russkiy yazyk, [ˈruskʲɪj jɪˈzɨk]) es la lenga parlada sus la zòna mai larga en Eurasia, e la pus parlada de las lengas eslavas.

Lo rus es una lenga indoeuropèa. Al dintre de la familha de las lengas eslavas, es una de las tres lengas vivas del grop eslau oriental amb l'ucraïnian (inclusent lo rutèn modèrne) e lo bielorús.

Las primièras atestacions de Slavonic oriental son del sègle X. Lo rus a servat la màger part de l'estructura sintetico-inflexionala e de las rasics del vocabulari de la lenga anciana mai se integrèt un fais de vocabulari internacional dins los domenis de la politica, de la sciéncia e de la tecnologia.

Foguèt una lenga de granda importància internacionala al sègle XX e es una de las lengas oficialas de las Nacions Unidas.

Prononciacion e alfabet[modificar | modificar la font]

L'Alfabet

Lo rus es una lenga non tonala ; l'accent dels mots es variable (se pòt desplaçar d'una forma a l'autra). Las vocalas non accentuadas son brèvas e reduchas (la sillaba non accentuada precedent l'accent es mens reducha que las autras).

Lo rus s'escriu amb una version de l'alfabet cirillic comportant 33 letras.

Lo tablèu seguent presenta las majusculas e lor equivalent :

Majuscula Minuscula Nom Transliteracion Prononciacion
(AFI)
Prononciacion
(occitan)
А а a a [a] a
Б б be b [b] ~ [bʲ] b
В в ve v [v] ~ [vʲ] v (fr)
Г г ge g [g] ~ [gʲ] g dur
Д д de d [d] ~ [dʲ] d
Е е je e, è, ye [ʲɛ]
Ё ё jo o, yo [ʲo] yo
Ж ж že ž, j, zh [ʒ] j
З з ze z [z] ~ [zʲ] z
И и i i [i] i
Й й i s kratkoj
и с краткой
j, y, ĭ [j] y
К к ka k [k] ~ [kʲ] k
Л л el l [ɫ] ~ [ʎ] l
М м em m [m] ~ [mʲ] m
Н н en n [n] ~ [nʲ] n
О о o o [o] o
П п pe p [p] ~ [pʲ] p
Р р er r [r] ~ [rʲ] r
С с es s [s] ~ [sʲ] s dur
Т т te t [t] ~ [tʲ] t
У у u u [u] o
Ф ф ef f [f] ~ [fʲ] f
Х х ha h, kh [x] ~ [xʲ] kh arabi, jota
Ц ц ce c, ts͡ [ʦ] ts
Ч ч če č, tch [ʧʲ] tch
Ш ш ša š, ch [ʃ] ch
Щ щ šča ŝ, šč, chtch [ʃʲʧʲ] chtch
Ъ ъ tvjordyj znak
твёрдый знак
”, " - [palat.] muet
Ы ы y
(jery, еры)
y [ɨ] i tendu
Ь ь mjahkij znak
мягкий знак
’, ' + [palat.] y
Э э è oborotnoje
э оборотное
è, ė, e [ɛ] è
Ю ю ju û, you, iu, iu͡ [ʲu] io
Я я ja â, ya, ia, ia͡ [ʲa] ia