Vin

Tièra de 1000 articles que totas las Wikipèdias deurián aver.

Aqueste article es pas acabat. Es en fasa d'escritura o de reestructuracion importanta. Son estat actual es provisòri, e se deu prene amb prudéncia. Una version melhorada es en preparacion e deuriá èsser disponibla dins pauc de temps. Per ne seguir l'avançament o i participar, consultatz la pagina de discussion.

Lei tipes de vins

Lei vins blancs

Article detalhat : Vin blanc.

Lo vin blanc es obtengut a partir dau most de rasin de popa non colorada e de pellicula blanca ò negra. N'existís una gròssa diversitat qu'es la consequéncia de vitatges, de mòdes de vinificacion e de taus de sucre residuau variats. Au mens sièis familhas principalas son estadas identificadas. La premiera es aquela dei vins blancs « leugiers e eissuchs » que son de beure rapidament après sa fabricacion (Brageirac, Galhac, muscadet...). An pas – ò pauc – de sucres residuaus e un còrs simple. Es necessari de lei beure fregs. Lei blancs contenent mai d'extrachs son generalament vielhits en barrica ò en botelha e certanei pòdon èsser conservats durant quauqueis annadas avans sa dubertura. Fòrman lei categorias dei blancs « eissuchs e amples » e « eissuchs e concentrats » (chablis, riesling, Vouvray...).

Lei vins contenent encara de taus importants de sucre son gropats au sen dei « mieg secs » e dei « doç » ò « liquorós ». Lo premier ensems assembla de vins normalament mes en botelha avans que la totalitat dei sucres siegan transformats en alcòl. Aquò permet de produrre de vins leugiers e, generalament, pauc alcolizats coma lo lambrusco italian. Pasmens, se tròban tanben de blancs mieg secs amb un gras alcoòlic important coma lo juranson e lo recioto di Soave. Lo segond grop regarda blancs pus sucrats. Es sovent necessari de lei consumar lentament car an un aròma complèx. Lo pus conegut es probablament lo sautèrnas.

Enfin, entre aquelei dos ensems principaus, se situa la familha dei blancs « aromatics » que son de vins , secs ò mieg secs, eissits de vitatges donats que permèton l'elaboracion d'aròmas particulars. Lei gewürztraminer ne'n son d'exemples caracteristics.

• 

  Muscadet, exemple de blanc leugier e eissuch

• 

  Riesling d'Alsàcia, exemple de blanc eissuch e ample

• 

  Gewürztraminer, exemple de blanc aromatic

• 

  Botelha de Còstas de Brageirac, exemple de blanc mieg sec

• 

  Botelhas de sautèrnas, exemple de blanc liquorós

Lei vins roges

Article detalhat : Vin roge.

Un vin roge es obtengut a partir de most de rasins negres en preséncia de la pellicula, dei granas e, de còps, de la gaspa. La màger part d'aquelei vins son eissuchs e varian principalament en foncion de sa densitat aromatica e de son astringéncia. Son tanben concebuts per aver generalament una durada de vida superiora ai vins blancs. Relativament important, aquela caracteristica permet de destriar dos ensems principaus de vins roges.

Dins lo premier, se tròban lei roges que son de beure rapidament. Lei vins « rosats », sovent eissits de mesclas entre blancs e roges, presentan pauc de diferéncias. An sovent un gost doç e sec. Es necessari de lei consumar fregs. Lei roges « leugiers » son de vins que contènon pauc de tanins e qu'an un gost fruchat (gamet...). Lei roges « mejanament corsats » fòrman la màger part dei vins roges comercializats (Beaujolais, Menerbés, màger part dau vinhareda de Bordèu...). Certanei son susceptibles de vielhir mai, d'un biais generau, aquò es pas necessari au desvolopament de seis aròmas.

Lo segond ensems gropa lei roges qu'an una concentracion de tanins importanta. S'i destria lei roges « concentrats » qu'an un aròma tanic intensa e, sovent, un gost fruchat (Castèunòu de Papa, Borgonha Grand Crus...). Lei vins « de garda » son classats dins una categoria en despart car lo desvolopament complèt de seis aròmas necessita plusors annadas d'envielhiment. Son principalament eissits dei regions viticòlas classicas (Bordèu, Borgonha...) e son constituïts dei crus pus prestigiós (crus classats de Bordèu...).

Enfin, existís de roges « especiaus » que fòrman una pichona familha compausada de vins intrant pas dins lei dos grops precedents. S'agís generalament de vins roges sucrats que son pròches dei vins doç mai que son de classar entre lei vins roges en causa de sa tecnica de fabricacion. Aquelei vins se tròban dins de regions mediterranèas (Sagrantino di Montefalco, Vin Santo, Priorato...)

• 

  Bandòu rosat

• 

  Beaujolais, exemple de roge « mejanament corsat »

• 

  Dos grands crus bordalés, exemples de vins « de garda »

Lei vins escumós

Article detalhat : Vin escumós.

Un vin escumós se caracteriza per una concentracion de dioxid de carbòni CO₂ sufisenta per entraïnar l'aparicion de bofigas de gas. N'existís tres categorias principalas que son lei vins « leugiers fruchats », lei « fins intens » e lei « leugiers aromatics ». Dins la premiera, se tròban de vins elaborats a partir de vitatges neutres que son de beure joves (clareta de Diá...). La segonda es formada de vins amb un aròma fin e una bòna longor en boca. Lo pus famós es lo champanha qu'es largament imitat dins lo rèsta dau mond. Enfin, la màger part dei vins leugiers aromatics son de vins italians a basa de muscat (Moscato d'Asti, lambrusco...) que son destinats a acompanhar de dessèrts.

• 

  Champanha, vin pus famós de la categoria dei vins escumós

Lei vins doç

Article detalhat : Vin doç.

Lei vins doç naturaus son de vins mutats obtenguts per mutatge durant la fermentacion alcoolica. Es a dire que lo most es estat addicionat d'etanòl per arrestar sa fermentacion afin de conservar sei sucres residuaus e son gost fruchat tot en aumentant lo gras d'alcòl. L'alcòl d'un vin doç naturau provèn donc de la sieuna fermentacion e de l'ajust realizat pendent lo mutatge.

Fabricacion

Lei vitatges

Article detalhat : Vitatge.

Bibliografia

• (oc) (fr) Felip Cosinièr, La lenga de la vinha e del vin, Descobèrtas, 1995, 143 paginas (ISBN 2-85910-196-9)