Mitralhièra

Fotografia de soudats estatsunidencs tirant amb una mitralhièra durant la Premiera Guèrra Mondiala.

Fotografia de soudats estatsunidencs tirant amb una mitralhièra durant un entraïnant en 2012.

Una mitralhiera (var. mitralhièra, mitralhèira, mitralhèra; mitralhadera, mitralhadoira), es una arma de fuòc automatica utilizant de municions d'un calibre inferior a 15 mm. L'objectiu d'aquela arma es d'obtenir una poissança de fuòc, una portada e una cadéncia de tir superioras ais armas d'infantariá individuala.

Se l'idèa de crear una tala arma apareguèt tre la fin de l'Edat Mejana, lei premierei mitralhièras vertadieras apareguèron dins lo corrent de la segonda mitat dau sègle XIX. La Premiera Guèrra Mondiala entraïnèt la generalizacion de l'arma e lo desvolopament de modèls leugiers destinats a l'ataca (fusius mitralhaires) e pesants destinats a la defensa ò a l'armament de veïculs (terrèstres, aerians ò maritims). Puei, dins leis annadas 1930 e 1940, leis Alemands combinèron aquelei dos tipes d'armas per crear una arma polivalenta largament utilizada durant la Segonda Guèrra Mondiala.

Dempuei 1945, lei mitralhièras an gardat tota son importància e lo concèpte de mitralhièra polivalenta es vengut la nòrma au sen de l'infantariá. Lei mitralhièras egalament totjorn utilizadas coma armament principau ò segondari sus lei veïculs blindats, sus certanei naviris, sus certaneis aeronaus a au sen de certaneis unitats antiaerianas.

Istòria

Premiereis idèas e emergéncia dau concèpte

Representacion dau Defence Gun de James Puckle.

Tre l'aparicion dei premiereis armas de fuòc, d'inventors e d'engenhaires assaièron d'imaginar de sistèmas per aumentar la cadéncia de tir dei projectiles leugiers. Per exemple, l'Italian Leonardo da Vinci (1452-1519) dessenhèt lei plans d'una pèça d'artilhariá equipada de plusors canons parallèls. Pasmens, ges de maquina eficaça foguèt realizada e, en causa dei duradas lòngas qu'èran necessàrias per tornar cargar una arma de fuòc d'aqueu temps, l'utilizacion de projectiles multiples foguèt privilegiada per aumentar la poissança de fuòc.

La premiera arma capabla d'aumentar d'un biais significatiu la cadéncia de tir foguèt construcha en 1718 per l'Anglés James Puckle (1667-1724). Dicha « canon de defensa », èra una arma dotada de barrilhets precargats. Podiá tirar 63 còps en 7 minutas, siá tres còps mai qu'un mosquet dau periòde, e èra destinada a la proteccion dei naviris còntra leis abordatges. Dins aquò, foguèt pas adoptada.

La mitralhièra Gatling

Fotografia d'una mitralhièra Gatling modèl 1876.

Article detalhat: Gatling.

La revirada dau projècte de James Puckle entraïnèt l'abandon de l'idèa fins a 1862 e lo depaus d'un brevet per l'engenhaire estatsunidenc Richard Jordan Gatling (1818-1903). Son arma utilizava un sistèma de 6 a 10 canons rotatius, çò que permetiá de parallèlizar leis operacions de tir e d'aumentar la durada de refrejament dei tubes sensa demenir la cadéncia de tir.

Adoptada per l'armada estatsunidenca en 1865, recebèt mai d'un melhorament coma lo passatge dei cartochas de papier ais estugs metallic. Pasmens, l'arma demorava pesanta e sa talha limitava sa mobilitat sus lo prat batalhier. De mai, èra considerada coma una pèça d'artilhariá e èra donc generalament utilizada a partir de posicions alunchadas de l'infantariá enemiga.

La mitralhièra Reffye

Fotografia d'una mitralhièra Reffye.

Article detalhat: Mitralhièra Reffye.

En Euròpa, lo decenni 1860 veguèt tanben l'aparicion de modèls de mitralhièra. En particular, l'armada francesa modifiguèt una mitralhièra bèlga dicha mitralhièra Montigny per desvolopar la mitralhièra Reffye. Èra equipada de 25 canons de 13 mm cargats d'un còp gràcias a de blòts culassa levadís. Lei cartochas èran mesas a fuòc per formar una mitralhada corta. Aquò permetiá una cadéncia de tir d'un centenau de projectiles per minuta.

Pasmens, coma ais Estats Units, l'arma foguèt considerada coma una pèça d'artilhariá e foguèt rarament utilizada d'un biais eficaç durant la guèrra de 1870-1871. Dins aquò, la batalha de Gravelotte mostrèt sa poissança antipersonala considerabla quand una batariá de sièis mitralhièras Reffye neutralizèt 500 cavaliers prussians en 90 segondas.

L'idèa de raprochar lei mitralhièras dau prat batalhier foguèt aplicada per lo premier còp per lei Britanics a la batalha d'Ulundi en 1879. Dotadas d'armas de modèl Gatling, lei soudats britanics arrestèron aisament lei cargas dei Zolos e destruguèron l'armada enemiga en 30 minutas en despiech d'una clara inferioritat numerica. Lei problemas rescontrats amb l'utilizacion dei cartochas de papier (enraiatges frequents, estocatge malaisat... etc.) generalizèt tanben l'idèa d'adoptar de municions metallicas.

Lei mitralhièras Nordenfeldt e Gardner

Fotografia d'un sistèma Nordenfeldt de quatre tubes.

Dins lo corrent deis annadas, lei mitralhièras foguèron tanben adoptadas per de marinas militaras per protegir certanei naviris còntra lei torpilhaires leugiers. Dos modèls, lei mitralhièras Nordenfeldt e Gardner, s'impausèron. Lo premier utilizava plusors tubes en parallèl e una municion pesanta (25,40 mm). Lo segond utilizava un ò dos canons alimentats per un cargaire verticau e una municion pus leugiera (11,4 mm). Durant d'assais oficiaus davant l'Amirautat britanica, l'arma tirèt 10 000 còps en 27 minutas e 36 segondas. Après aqueu succès, foguèt rapidament adoptada per la flòta e per lei fòrças terrèstras dau Reiaume Unit.

Lei mitralhièras Maxim e Hotchkiss

Mitralhièra Maxim alemanda MG08.

Article detalhat: Mitralhièra Maxim.

A la fin dau sègle XIX, la mitralhièra èra l'objècte de recèrcas importantas en Euròpa, especialament au Reiaume Unit. Plusors modèls apareguèron mai l'arma realizada per l'engenhaire estatsunidenc Hiram Maxim (1840-1916) se destrièt gràcias a son sistèma d'alimentacion. D'efèct, utilizava l'energia dau reculament consecutiu a un tir per ejectar l'estug vuege e plaçar una municion novèla dins la chambra de tir. Premiera arma realament automatica, foguèt crompada per lo Reiaume Unit, Alemanha, Russia e Àustria-Ongria. Demostrèt rapidament son interès durant lei guèrras colonialas onte permetiá a de pichonei fòrças europèas d'anientar rapidament d'armadas indigènas numericament superioras.

Pasmens, l'arma aviá tanben d'adversaris car la fisabilitat de son mecanisme èra febla e car la logistica de l'epòca aviá de dificultats per fornir lei quantitats de municions necessàrias a son utilizacion. Pasmens, aquelei reticéncias dispareguèron pauc a pauc. En particular, Alemanha e Russia concebèron de modèls melhorats que conoguèron un usatge intensiu durant lei doas guèrras mondialas.

Mitralhièra Hotchkiss de 1916.

Article detalhat: Mitralhièra Hotchkiss.

En parallèl dau desvolopament de la mitralhièra Maxim, apareguèt un autre tipe de mitralhièra que s'inspirava d'un sistèma inventat en 1895 per l'Austrian Adolph Von Odkolek (1854-1917). Son brevet foguèt rapidament crompat per la companhiá francesa Hotchkiss. Basat sus un mecanisme d'emprunt de gas, èra de fabricacion aisada (30 pèças solament) e una clau especiala permetiá de cambiar lo canon sus lo prat batalhier. Adoptada per l'armada francesa, conoguèt tanben una utilizacion fòrça importanta durant lei doas guèrras mondialas.

Aquelei progrès entraïnèron tanben l'aparicion de reflexions sus l'utilizacion dei mitralhièras au sen de l'infantariá. Ansin, au començament dau sègle XX, de companhiás especializadas foguèron creadas au sen dei regiments. Remplacèron una partida dei companhiás d'artilhariá regimentàrias. Pasmens, en causa de l'encombrament important deis armas, lei mitralhièras èran encara consideradas coma d'armas defensivas car podián pas seguir un assaut. L'armada bèlga trobèt en 1914 una solucion parciala a aqueu problema en encrocant de mitralhièras a de carretas.

La generalizacion dei mitralhièras en 1914-1918 transformèt la natura de la guèrra. D'efèct, en causa de sa poissança de fuòc, èra quasi impossible de desplaçar a descubèrt dins una zòna defenduda per una tala arma. Ansin, utilizada amb lei rets de barbelats, la mitralhièra foguèt largament a l'origina de la guèrra dei trencadas.

Lo fusiu mitralhaire ò mitralhièra leugiera

Fotografia d'un Degtiarev DP 28 sovietic.

Vèrs la fin de la Premiera Guèrra Mondiala, la necessitat per l'infantariá d'èsser acompanhada per de mitralhièras entraïnèt l'aparicion dau fusiu mitralhaire (ò mitralhièra leugiera). Aqueleis armas èran leugieras e aisadas d'installar gràcias a una cabra d'encombramnet feble. En revènge, utilizavan sovent de cargaires, e non de bendas, çò que limitava la cadéncia de tir. Èran sovent de derivats d'armas existentas e la fisabilitat dei premiers modèls èra febla. Per exemple, lo Chauchat francés aviá de problemas d'enraiatges frequents e èra mau protegit còntra la fanga.

Après 1918, lo fusiu mitralhaire foguèt l'objècte d'un important esfòrç de recèrca per desvolopar d'armas melhoras e pus fisablas coma lo BREN britanic ò lo Degtiarev DP 28 sovietic. Venguèt alora lo centre dei grops de combat de l'infantariá. Largament utilizat dins lo corrent de la Segonda Guèrra Mondiala, demorèt en servici dins la màger part deis armadas regularas fins ais ans 1980 gràcias a son còst feble. Pasmens, d'ara endavant, es sovent remplaçat per de mitralhièras polivalentas.

Lei mitralhièras pesantas

Fotografia d'una Browning M2.

En fòra de la recèrca regardant lei fusius mitralhaires, certanei nacions s'interessèron au desvolopament de mitralhièras pesantas capablas de tirar de municions pus poderosas qu'aquelei dei fusius d'infantariá. Destinadas ai veïculs, ais avions ò ai posicions defensivas fortificadas, aqueleis armas apareguèron dins lo corrent deis annadas 1920. L'arquetipe n'es la Browning M2 inventat en 1921 per John Moses Browning (1855-1926). Totjorn en servici a l'ora d'ara, aquela mitralhièra utiliza una municion de 12,7 x 99 mm inicialament concebuda per la lucha antiaeriana mai qu'èra tanben capabla de destrurre la totalitat dei blindats de l'epòca.

Durant la Segonda Guèrra Mondiala, leis Aliats faguèron un usatge intensiu dei mitralhièras pesantas. Itàlia, Japon e l'Union Sovietica desvolopèron lei sieunas mitralhièras pesantas, generalament a partir de municions encara pus poderosas coma lo 14,5 x 114 mm sovietic inicialament destinat ai fusius anticarris. Datant de 1944, la KPV sovietica equipa totjorn un nombre fòrça important de veïculs.

Lei mitralhièras polivalentas

Fotografia d'una MG42.

Fotografia d'una FN Minimi, mitralhièra de calibre 5,56 mm OTAN.

Dins lo corrent deis annadas 1930, l'infantariá èra dotada de dos tipes de mitralhièras : lei fusius mitralhaires destinats a acompanhar leis assauts e de mitralhièras mejanas destinadas a la defensa. Lo premier tipe èra aisat de transportar mai sa cadéncia de tir èra limitada per la talha febla dei cargaires. Lo segond tipe aviá una cadéncia de tir importanta mai sa mobilitat èra limitada per son pes e per son encombrament.

L'armada alemanda adoptèt en 1934 una arma revolucionària qu'es a l'origina dei mitralhièras contemporanèas. Dicha MG34, aviá un sistèma d'alimentacion amb de bendas de balas permetent una cadéncia de tir auta, un sistèma aisat de cambiament dau canon per resòuvre la question de son refrejament e un encombrament a pena superior a un fusiu mitralhaire. Remplacèt rapidament lei fusius mitralhaires au sen dei grops de combat e la MG42, mens onerosa e pus rustica, perfeccionèt lo concèpte uech ans pus tard.

Après la guèrra, totei leis armadas s'equipèron d'armas similaras coma l'AA-52 francesa, la M60 estatsunidenca ò la PK sovietica. La màger part d'aqueleis armas son totjorn en servici e lei mitralhièras an pauc cambiat dempuei leis annadas 1950. Sei caracteristicas comunas son la possibilitat de cambiar rapidament lo canon, una alimentacion amb de bendas de cartochas e un pichon grop de servents (2 a 5 òmes). L'evolucion principala foguèt la reduccion dei calibres amb, per exemple, lo passatge dau 7,62 mm au 5,56 mm dins lei país de l'OTAN per aumentar lei capacitats de transpòrt de municions sus lo prat batalhier.

Principis de foncionament

Automatizacion dau tir

Generalitats

Se lo sistèma de canons parallèls imaginats per Richard Jordan Gatling es totjorn utilizat sus quauquei modèls dichs miniguns, la màger part dei mitralhièras contemporanèas foncionan segon lo principi generau inventat per Hiram Maxim : utilizar l'energia producha per lo tir de la municion precedenta per tornar aprovesir l'arma e tirar tornarmai. Aquela energia es generalament eissida dei gas de combustion de la carga propulsiva.

Lo principi generau es d'utilizar la pression dei gas per remandar la culassa en arrier e ejectar la dolha tot en comprimissent un ressòrt. Dich recuperator, aqueu darrier permet d'entornar la culassa en posicion de tir e de possar una municion novèla dins la chambra. Aquela cartocha es alora percutida e lo cicle contunia. Pasmens, en causa de la poissança de la municion utilizada, aqueu principi dèu èsser l'objècte de precaucions quand es aplicat a una mitralhièra. En particular, lei culassas non caladas dei pistolets mitralhaires son inutilizablas. Au contrari, lo canon e la culassa devon demorar solidaris e estancs fins a l'obtencion d'una demenicion sufisenta de la pression dei gas. Ansin, la preséncia de sistèmas de verrolhatge e de desverrolhatge es necessària, çò que complica la concepcion de l'arma.

L'emprunt de gas

L'emprunt de gas es lo sistèma d'automatizacion pus frequent. Necessita de recuperar una partida dei gas de la carga propulsiva gràcias a una lutz situada dins la longor dau canon. Per solatjar lo mecanisme, la lutz es plaçada a un endrech relativament avançat, çò que permet de recuperar de gas amb una pression pas tròp importanta. La pression permet generalament de possar un piston qu'entraïna lo desverrolhatge de la culassa.

Lo blocatge de la culassa es assegurat per de sistèmas variats. Pasmens, lei culassas pivotantas son relativament utilizadas. Per exemple, equipan lei mitralhièras Kalachnikov d'origina sovietica. Dins aqueu tipe de sistèma, la culassa pivota permetent l'engatjament de tenons dins la carcassa de l'armada que van mantenir la culassa en plaça per lo tir.

Lo reculament cort dau canon

Lo reculament cort dau canon es un autre sistèma relativament utilizat per assegurar l'automatizacion dau tir. Dins un premier temps, la culassa e lo canon, solidaris, fan arrier ensems. Puei, la culessa contunia son reculament soleta. Aqueu movement permet lo cargament d'una municion novèla. Aqueu sistèma foguèt utilizat per la MG34.

De sistèmas amb un reculament solidari lòng dan canon e de la culassa foguèron tanben experimentats e, de còps, adoptats coma sus lo Chauchat. Pasmens, aquò necessita de resòuvre de dificultats mecanicas importantas e aqueleis armas son sovent gaire fisablas.

L'amplificacion d'inercia

L'amplificacion d'inercia es lo sistèma pus recent e pus rar. Equipa per exemple l'AA-52 francesa. La culassa i es compausada de doas partidas separadas per un aigre, una tèsta qu'obtura lo canon e un còrs massís. La tèsta recula mai, en causa dei rapòrts de longor de l'aigre e de la massa dau còrs, la dubertura es alora fòrça lenta. Aquò permet de combinar la simplificitat dei culassas non caladas e d'obtenir la fisabilitat dei culassas caladas.

Alimentacion de l'arma

Mitralhièra amb una benda de municions e la caissa destinada ai transpòrt dei cartochas.

Uei, dos sistèmas d'alimentacion son utilizadas per lei mitralhièras. Lo pus frequent e lo pus eficaç es una alimentacion amb de bendas de municions generalament transportadas dins de caissas. Lei bendas modèrnas son metallicas e formadas d'anèus que se destacan e son ejectats coma l'estug per pas blocar lo tir. Aperavans, èran sovent fachas de teissut. En l'abséncia de caissas, un òme, dich lo « proveseire », es cargat de guidar lei bendas vèrs l'arma e de lei portar. Lo proveseire es sovent egalament cargat dau transpòrt dei canons de recambi e dins mai d'una armada, cada soudat dau grop de combat centrat sus la mitralhièra, assegura lo transpòrt d'una partida dei municions ò dei pèças necessàrias a son foncionament.

Lei cargaires son jutjats mens eficaç que lei bendas car permèton de portar mens de cartochas. Pasmens, son totjorn utilizats sus certanei mitralhièras leugieras ò sus lei fusius mitralhaires. Certaneis armadas an desvolopat de cargaires circulars ò semicirculars permetent d'aumentar la capacitat mai son sovent d'un usatge pauc practic (pes important, bruch, encombrament... etc.).

A temps passat, de nacions coma Japon adoptèron de sistèmas de cargament « per gravitat ». Lei municions èran trachas per un proveseire dins un embut situat sus lo dessüs de l'arma. Aquelei sistèmas son desenant abandonats car limitavan la cadéncia de tir e car èran pas fisables.

Apuntatge e mira

Fotografia d'una AA-52 installada sus un carri Leclerc.

Fotografia d'una torrela equipada de quatre mitralhièras sus un bombardier Lancaster.

Leis organes d'apuntatge e de mira utilizats per una mitralhièra despendon de son utilizacion. Son relativament simples sus un fusiu mitralhaire amb una cabra replegabla, una auça e un guidon. Certanei mitralhièras leugieras son equipadas de lunetas que permèton d'avistar d'objectius luechencs (mai pas d'assegurar un tir de precision). Lo tir necessita generalament un supòrt estable e lo tir d'espatla ò d'anca es normalament proscrit en causa dau reculament de l'arma.

Lei trespès donan una bòna estabilitat a l'arma mai limitan sa mobilitat. Son donc subretot utilizats per un usatge defensiu ò per assegurar de tirs de sostèn. Amb l'ajuda d'un observator, pòdon tanben permetre de realizar de tirs indirèctes sus d'objectius alunchats e esconduts ò d'utilizar l'arma dins un ròtle antiaerian. Lei Sovietics utilizavan de trespès equipats de ròdas e, sovent, d'un bloquier. Fòrça pesant, aquelei trespès permetián un desplaçament pus aisat de la mitralhièra. Pasmens, perdiguèron son interès amb la mecanizacion de l'infantariá e dispareguèron.

D'efèct, mai d'un veïcul, d'un naviri ò d'una aeronau son equipats de mitralhièras que tiran a partir d'un ponch fixe. Sus lei naviris, un afust simple coma un pau metallic es utilizat per mantenir l'arma a autor de tir. En casamata ò sus lei carris de combat, d'afusts de rotulas permèton d'orientar verticalament e orizontalament l'arma per curbir una zòna larga e per protegir lo servent. S'utiliza tanben de pichonei torrelas que permèton lo desplaçament circular de la mitralhièra. Lei pus modèrnas son motorizadas e telecomandadas per donar una proteccion melhora au tiraire.

Lei torrelas son egalament utilizadas sus d'avions, especialament per protegir lei bombardiers còntra lei caçaires. Son dotadas de plusors mitralhièras (doas ò quatre) parallèlas. Coma per lei veïculs, aquelei torrelas son uei motorizadas e telecomandadas. Enfin, sus mai d'un avion ò d'un elicoptèr (e sus certanei veïculs blindats terrèstres), lei mitralhièras son fixas e lo tir necessita d'orientar l'ensems dau veïculs vèrs la buta.

Entraïnament dau tir

Browning M2 e son sistèma d'entraïnament « parpalhon ».

Divèrsei sistèmas d'entraïnament dau tir existisson. Lo pus corrent es la destenda mecanica, generalament associada amb una ponhada pistolet. Certaneis armas son equipadas de sistèmas « parpalhon » : lo tiraire dèu dirigir l'arma vèrs sa buta amb doas ponhadas plaçadas a l'arrier e tirar en quichant sus un boton amb son poce. De mitralhièras son equipadas de selectors de tir permetent lo tir automatic ò lo tir semiautomatic.

Per lei mitralhièras que son alunchadas dau tiraire (dins leis avions per exemple) ò que son installats sus de blindats, lo tir es assegurat per de sistèmas mecanics ò electrics. Frequents dins leis annadas 1930, lei sistèmas mecanicas son uei abandonats car son lents e mens fisables.

Cadéncia de tir

La cadéncia de tir « teorica » d'una mitralhièra es generalament inferiora a aquela deis autreis armas automaticas. Pasmens, dins lei fachs, sa cadéncia de tir « practica » es sovent superiora car l'arma a un provesiment pus aisat e un refrejament pus eficaç. A l'ora d'ara, lo recòrd d'endurança de tir es tengut per una mitralhièra de refrejament liquid Vickers que tirèt mai de cinc jorns en s'arrestant solament per introdurre de cargaires novèus dins l'arma.

Liames intèrnes

• Arma de fuòc.
• Canon automatic.
• Minigun.

Liames extèrnes

• (en) The Vickers Machine Gun, site internet sus lei mitralhièras Vickers : [1].

Lista de mitralhièras per país

• Alemanha : MG08, LMG15, MG30, MG13, MG17, MG34, MG42, MG3, HK 11, HK 13, HK 21, HK 23, HK MG36 e HK MG43.
• Àustria (e Àustria-Ongria) : Salvator-Dormus M1893, Schwarzlose MG M.07/12, Skoda M1909 e AUG HBAR
• Belgica : FN Minimi, FN FALO, FN MAG e FN BRG15.
• China : Tipe 77, W85, Tipe 67, QJY-88, Tipe 80 e QBB-95.
• Corèa dau Sud : Daewoo K3.
• Danemarc : Mitralhièra Madsen, Weibel M/1932, Mitralhièra Madsen-Saetter
• Estats Units d'America : Browning BAR M1918, Browning 1917, Browning 1919, M60, M249 SAW, M240, Mk. 48 model 0, Browning M2 e XM312.
• Espanha : CETME Ameli.
• Finlàndia : Valmet KvKK 62 e PK M26.
• França : Sant-Estève modèl 1907, Hotchkiss Mle 1914, Hotchkiss 1922/1926/1934, Chauchat, Mac 24/29, Mitralhièra Reibel, Arma Automatica Modèl 1952 e Arma automatiqua Modèl F1.
• Grècia : Mitralhièra EPK.
• Iogoslavia : Zastava M77.
• Israèl : Negev.
• Itàlia : Breda M1930, Breda M1937 e Breda M1938.
• Japon : Tipe 11, Tipe 96, Tipe 97, Tipe 99, Tipe 1, Tipe 3, Tipe 92 e Sumitomo Type 62.
• Mexic : Mendoza RM2 e Mendoza C-1934.
• Reiaume Unit : Mitralhièra pesanta Vickers, BREN, L4, L7 e L86A1.
• Republica Chèca (e Checoslovaquia) : ZB-26, ZB-30, vz. 52, vz. 52/57 e vz. 59.
• Russia (e Union Sovietica) : Degtiarev DP 28, Degtiarev DT, Degtiarev DP DPM, RP-46, Degtiarev RPD, Kalachnikov RPK, Kalachnikov RPK-74, Goriounov SG-43, Goriounov SGM, Kalàshnikov PK, Kalàshnikov PKS, Kalàshnikov PKM, Kalàshnikov PKMS, Petcheneg, DShK 12.7, DShKM 12.7, KPV 12.7, NVS 12.7 Utes e Kord 12.7.
• Singapor : STK Ultimax 100 e CIS .50.
• Soïssa : Furrer M25, MG 51 e SIG MG 710-3.
• Sud-Africa : LIW MG4, Vektor SS-77 e Vektor Mini-SS.