Lion
|
Lion
Lyon | ||
|---|---|---|
 | ||
| Nòstra-Dòna de Fourvière, Plaça de Terreaux (Font Bartholdi e Ostal de la comuna), sarras del Pargue de la Tête d'Or, Plaça nautica dins lo quartièr de Confluéncia sus la Saòna, Carrièra Saint Jean (Lion Vièlh), Ribas de Ròse e Pont Lafayette, panorama urban sul quartièr d'afar de la Part-Dieu lo jorn de la fèsta dels lums (Plaça Bellecour al primièr plan). | ||
| ||
| ||
| Geografia fisica | ||
| ||
| Coordenadas | 45° 45′ 35″ N, 4° 50′ 32″ E | |
| Geografia politica | ||
| Region istorica | Lionés | |
| Estat |  França | |
| Region 84 |
Auvèrnhe Ròse Aups (capluòc) | |
| Departament 69 |
Ròse (prefectura) | |
| Arrondiment 69000 |
Lion | |
| Canton | cap | |
| Cònsol | Grégory Doucet (2020–2026) | |
| Geografia umana | ||
| Populacion (2017) |
516 092 ab. | |
| Autras informacions | ||
| Gentilici | (oc) lionés -a (fr) Lyonnais -e | |
| Còde postal | 69001 a 69009 | |
| Còde INSEE | 69381 a 69389 | |
Lion (prononciat /lju/; en francés Lyon [ljɔ̃], en arpitan: Liyon [ʎɔ̃]) es una vila de França, a l'èst, e es lo capluòc de la region d'Auvèrnhe Ròse Aups, de la Metropòli de Lion e del departament de Ròse. Es la tresena vila de França amb 513 275 abitants. L'aglomeracion de Lion, poblada de 1 354 476 abitants, es la segonda de França. Es traversada per Ròse e Sòna.
Sos abitants son apelats amb lo gentilici lionés -esa. Lion a una situacion de caireforc geografic, al nòrd del corredor rodanenc que corrís de Lion a Marselha. Situada entre lo Massís Central a l'oèst e los Alps a l'èst, la vila de Lion ocupa una posicion estrategica dins la circulacion nòrd-sud en Euròpa. Anciana capitala de las Gàllias del temps de l'Empèri roman, Lion es lo sèti d'un arquevescat que lo sieu titulari portava lo títol de primat de las Gàllias. Lion venguèt una vila de comerci e una plaça financièra de primièr òrdre a la Renaissença. Sa prosperitat economica foguèt portada successivament per la sedariá, puèi per l'aparicion de las industrias especialament textilas, quimicas, e pus recentament, per l'industria de l'imatge.
Lion, istoricament vila industriala, aculhiguèt al sud de la vila nombrosas industrias petroquimicas long de Ròse, nomenat lo corredor de la quimia. Après la partença e la barradura de las indústrias textilas, Lion s'es progressivament recentrada sus los sectors d'activitat de tecnicas de punta, talas que la farmacia e las biotecnologias. Lion es tanben la segonda vila estudianta de França, amb quatre universitats e plusors grandas escòlas. Enfin, la vila a conservat un patrimòni arquitectural important anant de l'epòca romana al sègle XX en passar per la Renaissença e, per exemple, los quartièrs del Lion Vièlh, de la còla de Fourvière, de la peninsula e de las pendas de la Croix-Rousse son marcats sus la lista del patrimòni mondial de l'UNESCO.
Geografia
[modificar | Modificar lo còdi]
Istòria
[modificar | Modificar lo còdi]Lo luòc de Lion es estat ocupat dempuèi la preïstòria e la primièra vila data de la Roma anciana. Una citacion de l'istorian ca:Fernand Braudel presenta plan la riquesa e la complexitat de l'istòria de Lion: « Lo destin de Lion es pas mai simple qu'aquel del flume. Tota vila, sens dobte, es un èsser complicat, Lion mai qu'una autra, frapa l'istorian per la siá riquesa, las siás bruscas transformacions, las siás originalitats, quitament las siás estranhesas. Es pas la meteissa vila d'un sègle dins lo sègle seguent e, mai obligada que dispausada del sieu plen grat, passa sens fin d'una originalitat a una autra. Es, ela sola, un malaisit problèma per l'istorian de França, benlèu lo problèma clau, segurament l'indicator clau »[1].
Toponimia
[modificar | Modificar lo còdi]La forma Lion pòt venir, puslèu que del latin Lugdunum, d'una forma iper-corregida *Lugudunum, segon Dauzat.[2]
Administracion
[modificar | Modificar lo còdi]Demografia
[modificar | Modificar lo còdi]Luòcs e monuments
[modificar | Modificar lo còdi]Personalitats ligadas amb la comuna
[modificar | Modificar lo còdi]
- Clemença de Borges, poetessa nascuda a Lion.
Veire tanben
[modificar | Modificar lo còdi]Ligams extèrnes
[modificar | Modificar lo còdi]Nòtas
[modificar | Modificar lo còdi]- ↑ ca:Fernand Braudel, L'identitat de la França, tome 1, Espaci e istòria, pagina260, 1986.
- ↑ DAUZAT, Albert. Les noms de lieux: origine et évolution; villes et villages - pays - cours d'eau - montagnes - lieux-dits. Delagrave, 1926.
