Vejatz lo contengut

Federico Fellini

Tièra de 1000 articles que totas las Wikipèdias deurián aver.
Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.

Federico Fellini
Il dottore Fellini, regista...
Il dottore Fellini, regista...
Il dottore Fellini, regista...
Naissença 20 de genièr de 1920
N. a
Decès 31 d'octobre de 1993
D. a
Causa de decès
Assassinat/ada per
Luòc d'enterrament
Lenga mairala
Fogal ancestral
País de nacionalitat
Paire
Maire
Oncle
Tanta
Grands
Bèlamaire
Bèlpaire
Fraire
Sòrre
Conjunt
Companh/a
Filh/a
Religion
Membre de
Familha nòbla
Membre de
l'equipa esportiva
posicion de jòc
tir (esquèrra/drecha)
grad dan/kyu
Grop etnic
Orientacion sexuala
Profession
Emplegaire
Domeni d'activitat
Escolaritat
Diplòma
Director de tèsi
Estudiant de tèsi
Foncion politica
Residéncia oficiala
Predecessor
Successor
Partit
Tessitura
Label discografic
Lista de cançons
Discografia
Mission de l'astronauta
Distincions e prèmis
Branca militara
Grad militar
Etapa de canonizacion
Familha nòbla
Títol de noblesa
Títol onorific
Comandament
Conflicte
Jorn de la fèsta
Nacionalitat Bandièra d'Itàlia Itàlia
Profession(s) Cineasta (realizator, scenarista)
Filmes notables Lo sheiq blanc

Los vitelloni

La strada

Il bidone

Las nuèches de Cabiria

La dolce vita

8 1/2

Julieta dels esperits

Fellini Satyricon

Los clowns

Roma

Amarcord

Lo Casanova de Federico Fellini

Ensages d'orquèstra

La ciutat de las femnas

E la nau se'n va

Ginger e Fred

Entrevista

La Votz de la luna

Conjunt(a) Giulietta Masina 1943-1993
Sit web [1]
Recompensa(s) Oscar 1957 del melhor filme de lenga estrangièra per La strada
Oscar 1958 del melhor filme de lenga estrangièra per Las Nuèches de Cabiria
Palma d'aur 1960 al Festenal de Canas per La dolce vita
Oscar 1964 del melhor filme de lenga estrangièra per Uèch e mièg
Oscar 1975 del melhor filme de lenga estrangièra per Amarcord
Leon d'aur 1985 per la carrièra a la Mòstra de Venècia
Oscar d'onor 1993 per la carrièra... entre molts e molts autres prèmis e guerdons...

Federico Fellini (nascut a Rimini - Emilia Romanha - en 1920 e defuntat a Roma en 1993) foguèt un cineasta (realizator e scenarista) italian.

Dins l'espaci de gaireben 40 ans e un vintenat (24...) de filmes, d'a Lo sheiq blanc en 1952 fins a La Votz de la luna en 1990, se creèt un mond rèirepersonal mitat sòmi e mitat realitat (e recipròcament...) que ne faguèt lo representant màger e pus universalament conegut e reconegut amai representatiu de la cinematografia italiana.

...
... Rimini...

Joventut e formacion

[modificar | Modificar lo còdi]

Nasquèt a Rimini dins una familha de la pichòta borgesia provinciala que la siá maire n' Ida Barbiani, romana d'a l'Esquilin, teniá l'ostal e lo siu paire n'Urbano fasiá de representant de produches alimentaris per una botica d'a Gambettola, vilòta situada a unes 20 km de Rimini.

Lo jove Federico ne serà mercat per la vida per tres causas màgers: lo pes de la Glèisa Catolica, lo fascisme ambient d'aquela pontannada mas tanben la siá facultat pro personala per se n'enfugir demercé lo sòmi e lo dessenh (caricaturas dels sius professors e camaradas de classa...).

Çò ne mòstra e tre d'ora la siá atraccion de cap a l'imaginacion... coma la bastison als quatre cantons de sa cambra d'una istòrias dessenhadas inspiradas pel Little Nemo d'en Windsor McKay... que lai ja se mesclavan imaginari de l'istòria contada e realisme somiarèl del siu luòc concret de vida (Rimini en aquesta escasença...), melhoras emparas possiblas contra la mediocritat de la societat que lai viviá.

E es aquela atraccion de cap a çò imaginari que lo farà d'en primièr dessenhaire de tria (serà davant cineasta lo siu primièr mestièr vertadièr) de fumetti (id est bendas dessenhadas) o vinhetas (umoristicas per la màger part) qu'Itàlia n'es e n'èra una productritz de tria.

De jornals locals coma La Domenica del Corriere o lo setmanièr politicosatiric Il 420 ne publicaràn d'unas de las siás entre 1938 e 1939.

Lo despart per Roma

[modificar | Modificar lo còdi]

Montèt a Roma amb la mamà (qu'ela aviá ambedós sos parents dins la capitala...), son fraire Riccardo amai sa sorretona Maddalena, que lai se va inscriure a la Facultat de Drech. Puslèu qu'avocat (ne passèt pas jamai un examen) es jornalista que pensava far. Tre 1939 comença de collaborar al Marc'Aurelio, principala revista satirica italiana (dins los limits de çò satiric de l'Itàlia mussoliniana) ont pro lèu lai entamenarà las siás Storielle di Federico.Ja vengut famós en pel mondet roman, ne participarà aviat a d'unes filmes que ne crearà los gags o n'escriurà de dialògs pel comic Aldo Fabrizzi e los sius espectacles d'empont.

en Fellini e la ràdio

[modificar | Modificar lo còdi]
L'ostal d'a "Via Margutta" que lai vivèron en Federico e na Giulietta bona part de la lor vida de parelh durant......

Comença en 1941 de trabalhar per l' Ente Italiano Audizioni Radiofoniche / EIAR que li alandarà las pòrtas encara barradas del mond de l'espectacle roman.Lai presentèt entre 1942 e 1943 una seria de radioscènas, n'èssent la mai famosa las 24 emissions titoladas Cico e Pallina. Lai rescontrarà na Giulietta Masina que fasiá ela de Pallina e li ne farà descubrir, amai d'amor (se maridèron tre 1943 e demorèron amassa fins a la mòrt d'en Federico, malgrat pericles e estrabuncs, coma dins totes los parelhs del mond...), los camins de Cinecittà e del mitan un chic barrat del cinèma italian.

Scenarista de cinèma...

[modificar | Modificar lo còdi]

Aprèp d'unes scenaris escriches per n' Aldo Fabbrizzi (Avanti c'è posto...) e d'unes autres realizators, lo rescontre mai important foguèt lo d'en Roberto Rossellini que collaborèt lo jove Fellini al scenari de Roma città aperta e Paisà, que per aiceste filme quitament ne foguèt el l'assistent del realizator.

Una realizacion partejada

[modificar | Modificar lo còdi]

En 1950 e doncas als sius 30 ans, corealizarà amb n' Alberto Lattuada lo filme Luci del Varietà qu'ambedós cineastas capitèron de trabalhar en osmòsi, segon molts testimònis del rodatge, coma pas gaire sovent se n'escai dins lo 7en art.

Lo Sheiq blanc

[modificar | Modificar lo còdi]

Comença alavetz amb Lo sceicco bianco los sius vertadièrs debuts dins la realizacion amb d'unes tèmas que ja lo's teniá endintre la siá clòsca amai los sius apetisses d'artista, çò es a saber la dualitat espectacle e realitat, vida vera e vida somiada e ca etc. Los sius filmes, a partir d'alara, son coma lo polsar de la siá vida d'òme e d'artista, que per el nada diferéncia fasiá ni faguèt.

Un total de 24 filmes se ne compausa l'òbra siá ( en comptar quitament los tres filmes corts que faguèt per d'unes filmes collectius...) e demest eles un bon quinzenat de caps d'òbra, n'èssent los autres e tot parièr tras qu'importants pel coneissement e l'estudi de l'univèrs tan personal e particular amai unic fellinian.

Los Caps d'òbra

[modificar | Modificar lo còdi]
... L'entrada de Cinecittà...
... Lo "Teatro 5" a Cinecittà, lo preferit del cineasta......

Lo Sheiq blanc 1952

[modificar | Modificar lo còdi]

Los Vitelloni 1953

[modificar | Modificar lo còdi]

La Strada 1954

[modificar | Modificar lo còdi]

Las Nuèches de Cabiria 1957

[modificar | Modificar lo còdi]

La dolce vita 1960

[modificar | Modificar lo còdi]

Fellini Satyricon 1969

[modificar | Modificar lo còdi]

Los clowns 1970

[modificar | Modificar lo còdi]

Fellini Roma 1972

[modificar | Modificar lo còdi]

Amarcord 1973

[modificar | Modificar lo còdi]

E la nau se'n va 1983

[modificar | Modificar lo còdi]

Ginger e Fred 1987

[modificar | Modificar lo còdi]

Entrevista 1987

[modificar | Modificar lo còdi]

La Votz de la luna 1990

[modificar | Modificar lo còdi]
...
...
  • ...

... Grande Ufficiale dell'Ordine al merito della Repubblica Italiana (18 d'agost de 1964... )

  • ...

... Cavaliere di gran croce dell'Ordine al merito della Repubblica Italiana (27 d'abril de 1987 )

Prèmis e guerdons

[modificar | Modificar lo còdi]
Fichièr:La Dolce Vita di Federico Fellini.jpg
...Aficha originala de " La dolce vita " - 1960......
... Lausa a " Via Veneto ", vertadièra "actritz", ver "empont" de " La dolce vita "......
... en Federico Fellini devèrs las annadas 1970......
Fichièr:Museo nazionale del Cinema - atrium (Turin).jpg
... " Ginger e Fred " al " Museo nazionale del Cinema " de Turin......

Documents audiovisuals

[modificar | Modificar lo còdi]
... ... en Federico Fellini: " Soi un grand messorguièr " ......

òbras d'en Federico Fellini

[modificar | Modificar lo còdi]

òbras a l'entorn de l'artista e de l'òbra

[modificar | Modificar lo còdi]

Vejatz tanben

[modificar | Modificar lo còdi]

Ligams extèrnes

[modificar | Modificar lo còdi]
...

Ligams videografics

[modificar | Modificar lo còdi]
... L'aeropòrt internacional Federico Fellini de Rimini......
    • sus YouTube... mai de 5240 documents subre en Federico Fellini en picar coma clau Federico Fellini

Nòtas e referéncias

[modificar | Modificar lo còdi]

<references>

  1. idem Nastro d'argento... decernit dempuèi 1954 pel Sindacato Nazionale Giornalisti Cinema Italiani...
  2. Prèmi decernit per la critica cinematografica danesa dempuèi 1948...
  3. o New York Film Critics Circle Award... prèmi decernit per la premsa cinematografica de la Nòva York dempuèi 1935...
  4. Decernits per l' Accademia del Cinema Italiano o mai exactament l' Ente David di Donatello...
  5. ... decernit per la Directors Guild of America...
  6. decernit per la British Academy of Film and Television Arts...