Alairac (Carcassés)

Aqueste article es redigit en lengadocian.
Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.

Vilatge d'Occitània
Lairac
Alairac
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
La circulada de Lairac.
Armas
Geografia fisica
geolocalizacion
Coordenadas 43° 11′ 06″ N, 2° 14′ 29″ E
Superfícia 16,37 km²
Altituds
 · Maximala
 · Mejana
 · Minimala
 
422 m
220 m
158 m
Geografia politica
País  Lengadòc
Contrada Carcassés
Estat Bandièra de França França
Region
76
Occitània
Departament
11
Aude Escut del Departament d'Aude
Arrondiment
111
Carcassona
Canton
1104
Carcassona-3 (Montreal abans 2015)
Intercom
200035715
Carcassona Agló
Cònsol Marc Adivèze
(2020-2026)
Geografia umana
Populacion
Populacion totala
(2018)
1 320 ab.
Evolucion de la populacion
Evolucion de la populacion

1 353 ab.
Densitat 80,76 ab./km²
Autras informacions
Gentilici Alairacoises, Alairacois en francés
Còde postal 11290
Còde INSEE 11005

Alairac o puslèu Lairac (Alairac en francés) es una comuna lengadociana de Carcassés situada dins lo departament d'Aude e la region d'Occitània, ancianament de Lengadòc-Rosselhon.

Geografia[modificar | Modificar lo còdi]

Comuna de l'airal urban de Carcassona bastida sus un puèg al pè del massís de la Malapera, Alairac es una circulada. Domina la plana ont corrís le canal de las Doas Mars e lo panorama es limitat al nòrd per la Montanha Negra, al centre i a Ciutat e mai al sud, la Malapera.

Comunas a l'entorn.

Toponimia[modificar | Modificar lo còdi]

Las fòrmas ancianas son : Alairacum en 1095, Ecclesia Sancti Germani de Allairac en 1115, Allairacum en 1229, Alerachum, Alairacum en 1247, Alayrachum en 1309, Alaracum en 1366, Alayrac en 1340-41, Leyrac en 1591, Lairac al sègle XVII, Alairac en 1781. La prononciacion occitana es Lairác [1], dins la grafia de l'abat Antòni Savartés, donc [laj'ɾak].
L'origina es la meteissa que la d'Alairàs (ambe un autre sufixe), vilatge del departament del Naut Léger, Alairac (Auvèrnhe), Alairac (Droma), Alairac, comuna de Vindrac e Alairac e un vilatjòt de la comuna de Sautairargues, citat en 804 jol nom de villa Alairanicos. L'etimologia seriá, segon Dauzat, lo nom d'òme latin Alarius o Hilarius ambe'l sufixe -acum[2], latinizacion del sufixe gallic -ācon; i a una autra possibilitat, allariācon, del nom gallic Allarios (e Xavier Delamarre precisa que Allarius es pas un nom latin, çò que concernís probablament tanben Alarius prepausat per Dauzat) [3]. Se tractariá doncas de la proprietat antica d'un òme del nom d'Allarios, Alarius o Hilarius. Lo nom a conegut una aferèsi, coma Lairac en Agenés (confusion de A- inicial ambe la preposicion).

Istòria[modificar | Modificar lo còdi]

Los primièrs escriches sul castèl son de 1063, aparteniá alara al comte de Fois, Rogièr Ièr de Fois . Amb los ans, cambièt mai d'un còp de proprietari entre lo comte de Fois e lo vescomtat de Carcassona de l'ostal Trencavel.

Pendent la Crosada dels Albigeses, cap a la fèsta de Pascas de 1210 benlèu, Simon de Montfort assetjèt lo castèl d'Alairac pendent onze jorns aprèp que los abitants, per pas se rendre, fugiguèron de nuèit. En 1309, lo darrièr perfèit catar conegut, Guilhèm de Belibasta, fugiguèt cap a Catalonha amb Felip d'Alairac. Aquel, al retorn al país, plan segur foguèt pres e brutlat.

Sul bruch de l'arribada de las grandas companhiá dels Rotièrs, en 1366, los oficièrs de la senescauciá de Carcassona ordonèront als abitants del castèl d'Alairac de fortificar e de destruire los borgs. Coma s'executava pas l'òrdre, lo vescomte de colèra brutlèt lo castèl. Mai tard, lo comte d'Armanhac donèt la tèrra d'Alairac al marqués de Mirapeis (1404). La senhoriá foguèt venduda al començament del sègle XVIII, a un borgés de Carcassona fins a 1789.

Vilaseca-Bassa, parròquia despareguda a la fin de l'Edat Mejana, èra un vilatge que son nom se vei encara sus la mapa de Cassini al nòrd de Lairac [4], remplaçat auèi per Les Rougeats (nom d'un propietari del sègle XVIII). Un còp la parròquia sense curat, la glèisa desrocada en 1716, l'anciana parròquia se recampèt ambe la de Lairac e a la Revolucion venguèt pas comuna. L'ancian terrador de la parròquia despareguda s'alonga del sud-oèst al nòrd-èst en limit del territòri d'Arzens sus una superficia de 525 ha [5],[6].

Administracion[modificar | Modificar lo còdi]

Lista deus cònsols successius
Periòde Identitat Etiqueta Qualitat
28 de mai de 2020 (2026) Marc Adivèze   PS filh del precedent
5 de març de 1971 2020 Roger Adivèze PS retirat foncion publica
5 de mai de 1953 1971 Antonin Carrié    
  1953      
Totas las donadas son pas encara conegudas.

Demografia[modificar | Modificar lo còdi]

modificar « persona »
 v · d · m 
Evolucion demografica
Populacion comunala actuala (2013): 1322, totala: 1355

1793 1800 1806 1821 1831 1836 1841 1846 1851
614 - -

1856 1861 1866 1872 1876 1881 1886 1891 1896
- - - - 530 - - - -

1901 1906 1911 1921 1926 1931 1936 1946 1954
- - 507 - - - - - -

1962 1968 1975 1982 1990 1999 2006 2007 2008
391



Cercar
708
1 107
1 193
1 246
1 264
2009 2010
1 263
1 295
1 279
1 312
Fonts
Base Cassini de l'EHESS (recercar) - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE
Evolucion de la populacion 1962-2008
Evolucion de la populacion 1962-2008


  • En 2018 la populacion èra de 1320 abitants e la densitat èra de 80,64 ab/km².

Lòcs e monuments[modificar | Modificar lo còdi]

Personalitats ligadas a la comuna[modificar | Modificar lo còdi]

Véser tanben[modificar | Modificar lo còdi]

Ligams extèrnes[modificar | Modificar lo còdi]

Nòtas[modificar | Modificar lo còdi]

  1. Abbé Sabarthès, Dictionnaire topographique du département de l'Aude, 1912, p. 5, legir en linha https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k110095d/f97.item.texteImage
  2. Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 8
  3. Xavier Delamarre, Noms de lieux celtiques de l'Europe ancienne, ed. Errance, 2012, p. 47 e 284
  4. https://www.geoportail.gouv.fr/donnees/carte-de-cassini
  5. https://www.geoportail.gouv.fr/carte
  6. https://www.persee.fr/doc/amime_0758-7708_1988_num_6_1_1169