Revolucion Russa

Tièra de 1000 articles que totas las Wikipèdias deurián aver.
Aqueste article es redigit en provençau.
Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.

Lo Soviet de Petrograd en 1917.

La Revolucion Russa es l'ensems deis eveniments que se debanèron en 1917 e venguèron la fin de l'Empèri Rus e lo començament de l'Union Sovietica. Causada per la crisi de l'Empèri Rus a la fin dau sègle XIX e l'immobilisme de seis institucions teocraticas en fàcia dei desiranças de la populacion, se debanèt en divèrseis etapas.

Lei premierei veguèron la revirada deis assais de reformas e l'aparicion d'una oposicion politica armada en lucha còntra lo govèrn. Se desvolopèt una agitacion permanenta que causèt una premiera revòuta còntra lo regim en 1905 permetent l'establiment d'una monarquiá constitucionala. Pasmens, aqueu sistèma mau capitèt e lei difficultats russas durant la Premiera Guèrra Mondiala entraïnèron un procès revolucionari novèu en 1917. Aqueu darrier reversèt lo govèrn dau tsar en febrier de 1917. Un Govèrn Provisori li succediguèt mai sa volontat de contuniar la guèrra se turtèt a la populacion qu'exigiguèt la fin dei combats. Ansin, en octòbre, lei Bolchevics de Lenin capitèron de prendre lo poder.

Aquò marquèt lo començament d'una guèrra civila lònga entre lei Bolchevics e leis autrei faccions e movements politics aguent emergits durant lo periòde. Pas capables de s'organizar, aquelei darriers foguèron replegats entre 1918 e 1919 e batuts au començament deis ans 1920 permetent la consolidacion dau govèrn dei Bolchevics que proclamèron la fondacion de l'Union Sovietica lo 30 de decembre de 1922. Aquel eveniment es generalament considerat coma la fin de la Revolucion en despiech de la persisténcia de combats en Extrèm-Orient.

La fin de l'Empèri Rus e sei causas[modificar | Modificar lo còdi]

Article detalhat: Empèri Rus.

Lo blocatge dau regim imperiau[modificar | Modificar lo còdi]

La Guèrra de Crimèa (1853-1856), qu'opausèt l'Empèri Rus ai fòrças britanicas e francesas, foguèt revelatora dei dificultats de Russia, de son declin relatiu e de son retard economic e tecnologic. Ansin, la segonda mitat dau sègle XIX veguèt divèrseis assais de reformas e de temptativas de modernizacion que, finalament, mau capitèron en rason de l'evolucion rapida de la societat e de l'immobilisme e dau conservatisme de la màger part deis elèits politics.

L'evolucion de la societat russa[modificar | Modificar lo còdi]

La segonda mitat dau sègle XIX veguèt de transformacions importantas dins la societat russa ai nivèus demografics e economics qu'entraïnèron una desirança de cambiaments dins lo sistèma politic dau país. La premiera transformacion regardèt la demografia de l'Empèri qu'aumentèt fòrtament de 1869 a 1913 per passar de 80 milionsa 170 milions d'abitants. D'efèct, la populacion rurala aumentèt de 65% entre 1861 e 1890 enterin que la populacion urbana evolucionèt de 11 a 17%. Aquò causèt una baissa de la superficia cultivada per cada familha entraïnant de riscs acreissuts de famina en cas de recòlta marrida o un endeutament superior. Ansin, en 1900, quatre milions de païsans avián perdut sei tèrras per formar un grop d'obriers agricòlas que venguèt una fònt d'agitacion sociala[1] e doas economias ruralas diferentas se formèron pauc a pauc :

  • una agricultura de tipe capitalista que se desvolopèt principalament en Ucraïna a l'entorn de tecnicas modèrnas (utilizacion d'engrais, de maquinas, etc.).
  • una agricultura de païsans paures que devián vendre una partida de sa recòlta per pagar seis impòsts.

De son caire, l'estructura de la populacion urbana se transformèt en causa de son aumentacion e de l'aparicion d'un proletariat novèu format per leis obriers dei premiereis industrias russas capitalistas. Aqueu proletariat demorèt limitat (3 milions de personas) mai èra fòrça concentrat dins solament quauquei vilas (Moscòu, Sant Petersborg, Varsòvia, etc). Lei condicions de vidas i foguèron malaisadas, lei salaris bas e leis emendas disciplinàrias importantas.

Au nivèu economic, Russia conoguèt un desvolopament fòrt a partir deis ans 1880. Aqueu darrier foguèt principalament dirigit per d'iniciativas de l'Estat que remplacèt una borgesiá tròp febla e limitada. La prioritat foguèt donc donada ais industrias de talha importanta e ais infrastructuras ferroviàrias. Obtenguèt rapidament de resultats estent que la produccion globala de l'industria russa capitèt de passar aquela de l'industria francesa tre lo començament dau sègle XX. Pasmens, la produccion de bens de consomacion foguèt negligida e abandonada a l'artesanat locau. L'ensemble de seis evolucions suscitèt una desirança e de besonhs de reformas que venguèron una tematica majora de la politica russa de la segonda mitat dau sègle XIX e durant lei premiereis annadas dau sègle XX. Pasmens, lei govèrns successius foguèron pas capables d'i donar una respònsa apropriada.

L'immobilisme dau govèrn[modificar | Modificar lo còdi]

Retrach dau tsar Alexandre II (1856-1881).

Fàcia ai transformacions de la societat, leis assais de reformas dau govèrn rus demorèron limitats en causa de l'aparicion de movements armats còntra lo tsar e de l'idèa qu'avián aquelei darriers de lor poder. Pasmens, lei premiereis annadas dau rèine d'Alexandre II (1856-1881) foguèron marcats per d'esfòrç per modernizar lo país après sa desfacha còntra França e lo Reiaume Unit. La mesura pus importanta foguèt l'abolicion dau servatge en 1861. 25 milions de païsans obtenguèron ansin lor libertat mai la lèi li donèt pas de tèrras levat d'un ensemble pichon reservat a la communautat dau vilatge. Ansin, lei païsans rus demorèron sota lo contraròtle de la borgesiá e l'aristocràcia dei proprietaris agricòlas e dei païsans riches (kolaks). Finalament, la reforma causèt una decepcion granda en aumentant lei dificultats de la màger part de la populacion rurala.

D'autrei reformas foguèron realizadas dins l'administracion, l'armada, la justiciá e l'ensenhament fins a l'atemptat mancat de 1866 còntra lo tsar. Leis institucions principalas dau regim (aristocràcia, Glèisa, administracion...) aprofichèron la situacion per encausar la politica de reformas e l'aplantar. La polícia secrèta foguèt cargada de la repression dei movements politics d'oposicion. Aquò foguèt renforçat per la mòrt d'Alexandre en 1881, finalament victima d'un atemptat capitat, e sei successors, Alexandre III (1881-1894) e Nicolau II (1894-1917), se veguèron coma dei rèis de drechs divins titulars d'una mission divina. Pensavan donc aver pas lo drech de la modificar, çò qu'entraïnèt un blocatge de la vida politica fins a 1917.

La rompedura de la societat amb l'Empèri[modificar | Modificar lo còdi]

L'aparicion d'una oposicion politica[modificar | Modificar lo còdi]

Vèrs la fin dau sègle XIX, leis evolucions economicas de Russia e lo blocatge de seis institucions politicas venguèron la fònt de l'aparicion d'una oposicion politica novèla que se reorganizèt e s'estructurèt a l'entorn de tres tendàncias principalas :

  • lei pus nombrós èran lei liberaus que formavan tanben lo grop pus organizat. Recrutant dins una partida de la noblesa e dins lei professions liberalas, seis objectius èran l'instauracion d'una monarquiá constitucionala e la reconaissança de certanei libertats individualas. Formèron un partit clandestin en 1904.
  • lo Partit Obrier Sociau-Democrata de Russia (POSDR) que se formèt en 1898 a l'entorn dei divèrsei grops marxistas rus. Implantat dins lo proletariat urban, se devesiguèt en 1902-1903 entre Bolchevics e Menchevics.
  • lo Partit Socialista-Revolucionari (SR) que se formèt ofiacialament en 1902 per la reünion de grops favorables a un socialisme agricòla. Fòrça engatjat dins la lucha armada e populara dins lei campanhas, aqueu movement mau capitèt d'organizar un partit estructurat au nivèu nacionau.

La reorganizacion d'aquelei partits entraïnèt una recrudescéncia de l'agitacion còntra lo regim amb una aumentacion dei grèvas e deis atemptats, coma per exemple, l'assassinat de ministres per de membres dau Partit Socialista-Revolucionari.

La Revolucion de 1905 e la formacion d'una assemblada legislativa[modificar | Modificar lo còdi]

Retrach dau tsar Nicolas II (1894-1917).
Article detalhat: Revolucion russa de 1905.

La Revolucion mancada de 1905 marquèt la rompedura dau liame tradicionau entre lo tsar e la populacion. D'efèct, aquela annada foguèt marcada per una crisi importanta dau regim qu'èra afeblit au nivèu economic per la crisi mondiala de 1900-1904 e au nivèu militar per la desfacha còntra lei Japonés. Una recòlta marrida en 1904-1905 entraïnèt alora una explosion populara.

Acomencèt lo 22 de genier de 1905 per la repression saunosa d'una manifestacion pacifica portairitz d'una suplica au tsar. Aqueu chaple marquèt la fin dau mite dau tsar paire de son pòple e entraïnèt una propagacion de la revòuta dins lo rèsta dau país. En març, lo premier soviet foguèt creat per leis obriers d'Ivanovo e lo movement ganhèt la flòta militara de la Mar Negra ambé la mutinariá dau cuirassat Potemkine lo 27 de junh. Enfin, divèrsei pòples dei regions frontalieras de l'Empèri coma Polonha acomencèron de manifestar.

Per desamorsar la crisi, lo tsar deguèt aceptar de crear una assemblada legislativa e de reconóisser certanei libertats democraticas. Ajudat per una repression eficaça dei partits d'oposicion politica, aquò permetèt d'entornar lo calme dins l'Empèri au començament de 1906. De mai, lei capacitats dei partits revolucionaris foguèron provisoriament demenidas.

La revirada de la monarquiá constitucionala[modificar | Modificar lo còdi]

Maugrat lei concessions obtengudas per la revòuta de 1905, apareguèt rapidament que lo tsar èra decidit de conservar lo sistèma politic existent de l'autocràcia. Lo mòde d'eleccion foguèt donc creat per donar un avantatge decisiu ai candidats dau govèrn. De mai, l'assemblada foguèt egalament dissoluda quatre còps entre 1906 e 1912. Cada còp, un mòde novèu permetèt la formacion d'una majoritat pus importanta en favor dau tsar.

Lei reformas foguèron donc gaire nombrosas. La principala foguèt l'adopcion d'una lèi agricòla per assaiar de desvolopar una classa mejana de païsans gràcias a l'encoratjament de la proprietat privada, la redistribucion de tèrras e una ajuda per la modernizacion dei tecnicas. Pasmens, lei beneficiaris d'aquela iniciativa foguèron principalament lei païsans ja aisats e leis inegalitats aumentèron causant de rancunas tenaças.

La Premiera Guèrra Mondiala e l'afondrament de l'Empèri[modificar | Modificar lo còdi]

Lei dificultats russas[modificar | Modificar lo còdi]

Coma dins leis autrei país europèus, lo començament de la Premiera Guèrra Mondiala veguèt la formacion d'una Union Sacrada a l'entorn dau tsar. Pasmens, lo mobilizacion puei lei desastres militars desorganizèron lentament l'Empèri. Per exemple, la màger part de l'agricultura manquèt lèu de man d'òbra e l'avitalhament dei vilas foguèt tocat tre la prima de 1915. En 1916, l'incompeténcia de l'administracion e dei generaus entraïnèt lo basculament dins l'oposicion de la Douma onte lei liberaus e lei conservators moderats s'alièron per exigir la formacion d'un govèrn novèu. D'incidents grèus aguèron luòc dins lo país que son cap, isolat dins son quartier generau, aviá perdut la realitat dei causas. Entraïnèron alora plusors revòutas popularas còntra lo regim.

La Revolucion de Febrier[modificar | Modificar lo còdi]

Reünion de soudats rus en Finlandia en març de 1917.
Article detalhat: Revolucion de Febrièr.

La revòuta decisiu còntra lo regim aguèt luòc a la fin dau mes de febrier de 1917. Entraïnèt la fin de la dinastia lo 3 de març e la formacion d'un govèrn provisòri per la Douma amb l'objectiu de contuniar la guèrra. D'efèct, lo 23 de febrier de 1917, una manifestacion pacifica regardant lei problèmas d'avitalhament se transformèt en insureccion. Lo 27 de febrier, la polícia tirèt sur leis insurgents mai l'armada demorèt esitanta. Son passatge dins lo camp de l'insureccion causèt lo basculament dei combats. Lo 28, leis unitats de la Gàrdia permetèron ais abitants de prendre leis armas entrepausadas dins leis arsenaus de la capitala enterin que leis autreis vilas principalas de l'Empèri se revoutèron. Nicolas II deguèt abdicar sota la pression de sa familha qu'assaièt de conservar lo poder fins a la renonciacion dau grand-duc Miquèu. Lo govèrn foguèt assumit per la Douma que formèt un Comitat provisòri lo 28 de febrier. Aqueu govèrn venguèt Govèrn provisòri lo 2 e venguèt l'autoritat principala dau país lo 3.

La revirada dau Govèrn Provisòri[modificar | Modificar lo còdi]

La revirada de la contuniacion de la guèrra[modificar | Modificar lo còdi]

Alexandre Kerenski que foguèt un dei membres principaus dau Govèrn Provisori.

Après la Revolucion de Febrièr, dos poders diriguèron Russia. Lo principau foguèt lo Govèrn Provisori qu'èra format per la Douma. Lo segond foguèt lo Comitat executiu dau Soviet de Petrograd. Òr, lei dos èran opausats sus l'estrategia de seguir. Fòrça legalista, lo Govèrn Provisori refusèt de realizar la màger part dei reformas esperadas per pas usurpar lei prerogativas de l'assemblada constituenta que deviá èsser elegida a la fin de la guèrra. En revenge, voliá contuniar la guèrra amb leis Aliats. Ansin, lo Govèrn Provisori mau capitèt de dirigir Russia car foguèt rapidament desbordat per lei manifestacions violentas ostilas a sei projèctes.

Lo 5 de mai, lo prince Lvov deguèt modificar son govèrn quand son Ministre de la Guèrra annoncièt que Russia respectariá seis engatjaments internacionaus e contuniariá lei combats. Una aliança formada dei liberaus, dei SR e dei Mencheviks prenguèt adonc lo poder a decidiguèt de preparar una ofensiva majora còntra leis Alemands que s'acabèt per un desastre militar (ofensiva de Julhet). Enterin, la situacion sociala e l'agitacion dei pòbles frontaliers s'agravèron. Entraïnèron la fin dau govèrn Lvov que foguèt remplaçat per Alexandre Kerenski.

Kerenski decidiguèt de luchar còntra lei Bolchevics qu'avián agut un ròtle primordiau durant lei manifestacions dau mes de julhet de 1917. Pasmens, aquela politica poguèt pas empachar la radicalizacion de la populacion au profiech dei Bolchevics. De mai, permetèt ai movements conservators de s'organizar a l'entorn dau generau Kornilov. Entre lo 8 e 10 de setembre, aqueu darrier assaièt de reversar lo Govèrn Provisòri per acabar la revolucion amb lo sostèn de l'armada. Per se defendre, Kerenski deguèt s'aliar amb lei milícias obrieras enquadradas per lei Bolchevics qu'aprofichèron la situacion per obtenir la liberacion de sei presoniers. L'ofensiva de Kornilov foguèt rebutada a partir de la mitat de setembre de 1917. Sei fòrças se retirèron vèrs lo sud laissant lei Bolchevics venceires e lo govèrn de Kerenski fòrça afeblit e descreditat.

La Revolucion d'Octòbre[modificar | Modificar lo còdi]

Reünion dau Partit Bolchevic.
Article detalhat: Revolucion d'Octòbre.

L'afebliment de Kerenski e la desfacha deis elements conservators gropats a l'entorn dau generau Kornilov donèt l'occasion de reversar lo govèrn centrau tre la mitat de setembre de 1917. Pasmens, la presa dau poder necessitèt d'esperar sièis setmanas de negociacions au Congrès Panrus dei Soviets onte lei Bolchevics avián la majoritat (390 elegits sus 670) per legitimar lo còp d'Estat. D'efèct, Lenin deguèt faciar l'oposion de Zinoviev e de Kamenev e obtenguèt solament lo vòte necessari lo 23 d'octòbre. Enterin, Trotski aviá organizat un Comitat Revolucionari e reüniguèt de tropas. Ansin, lo 25 d'octòbre de 1917, 25 000 Bolchevics prenguèron pacificament lei ponchs estrategics de la capitala. Quauquei tirs dau crosaire Aurora còntra lei posicions dei tropas dau Govèrn Provisòri entraïnèron la fugida d'aqueu darrier. L'endeman, lei deputats non bolchevics dau Congrès dei Soviets se retirèron per protestar, çò que permetèt a Lenin d'obtenir l'aprovacion unanima de sa presa dau poder.

La Guèrra Civila Russa[modificar | Modificar lo còdi]

Article detalhat: Guèrra Civila Russa.

Lo programa comunista[modificar | Modificar lo còdi]

Lo programa dei Bolchevics permetèt d'explechar lei contradiccions de la politica dau Govèrn Provisori. Sei principis generaus èran de demandar la patz, de donar lei tèrras ai soviets de païsans, de donar lo contraròtle de l'industria ai soviets d'obriers e de nacionalizar lei bancas. La màger part d'aqueu programa foguèt realizada après la Revolucion d'Octòbre :

  • lo decrèt sus la patz foguèt adoptat lo 25 d'octòbre de 1917. Prepausèt una patz sensa annexion e reparacion. Son objectiu èra de preparar la revolucion mondiala gràcias a la fin de la guèrra entre lei poissanças imperialistas.
  • lo decrèt sus la tèrra enebiguèt la granda proprietat agricòla que lei domenis foguèron nacionalizats sensa indemnisacion. En revènge, lei païsans koulaks, a condicion que cultivèsson sei tèrras, foguèron esparnhats.
  • lo contraròtle obrier deis industrias foguèt establit lo 1èr de novembre. De soviets, amb de majoritats favorablas ai Bolchevics, foguèron creats dins cada fabrica per assegurar lor direccion.
  • lo decrèt sus lei Nacionalitats establiguèt l'egalitat dei pòbles de l'Empèri. Pasmens, se turtèt ai desiranças d'independéncia d'unei populacions vivent dins lei regions frontalieras, coma Polonha, onte de guèrras acomencèron rapidament entre lei Bolchevics e leis independentistas.

Aquelei mesuras foguèron completadas en decembre per la nacionalizacion dei bancas, l'afiermacion de l'egalitat dei sèxes ò l'adopcion dau maridatge e dau divòrci civiu. Aquò permetèt d'establir de liames solids entre lei Bolchevics e la màger part de la populacion. En revènge, decidiguèt leis autrei faccions de la vida politica russa de preparar la guèrra còntra lo govèrn novèu.

La desfacha dei Blancs e de seis aliats[modificar | Modificar lo còdi]

Esquèma generau de la Guèrra Civila Russa dins lei regions occidentalas de Russia.


La guèrra civila acomencèt oficialament lo 19 de genier de 1918 quand lei Bolchevics dispersèron l'assemblada constituenta elegida durant lei darriers jorns dau govèrn Kerenski. Comprenent rapidament que podián pas contuniar la guèrra exteriora enterin que la lucha interiora per lo poder, lei Bolchevics decidiguèron donc de conclure la patz amb leis Empèris Centraus e de crear una armada novèla per la guèrra civila. De mai, mobilizèron l'economia dei territòris sota lor contraròtle per assegurar l'avitalhament dei vilas e dei tropas.

D'efèct, maugrat lei succès comunistas dins lei vilas principalas de Russia dins lo corrent de la Revolucion d'Octòbre, la màger part dau país demorava en 1918 sota lo contraròtle de seis adversaris. Aquelei darriers, que foguèron dichs « Blancs », assaièron de reprendre lo poder ai Bolchevis que formèron lo camp dei « Roges ». Aquela guèrra civila s'acabèt en 1923 per la victòria dei Roges qu'aprofichèron l'abséncia d'unitat dei Blancs[2].

Pasmens, lei premiers mes dei combats foguèron malaisats per lo govèrn bolchevic. D'efèct, au començament de la Guèrra Civila, lei Bolchevics devián luchar còntra uneis enemics mai ò mens aliats entre elei :

  • lei fòrças russas blancas qu'èran principalament formadas per leis unitats militaras opausadas ai comunistas (Mencheviks, partisans dau tsar...).
  • lei fòrças dei minoritats de l'Empèri Rus que luchavan per obtenir lor independéncia.
  • lei fòrças d'aventuriers coma lo baron Ungern-Sternberg.
  • lei tropas mandadas per lei poissanças majoras (Reiaume Unit, França, Japon...) e leis Estats vesins (Polonha...) de Russia per ajudar lei Blancs[3].

Ansin, dins lo nòrd, lei Britanics sostenguèron lo govèrn de Russia dau Nòrd a Arkhangelsk e Mormansk obligant lei Roges de transferir la capitala russa a Moscòu. En Siberia, lei Japonés e leis Estatsunidencs prenguèron lo contraròtle de la província maritima e contunièron d'avançar de lòng dau Transiberian. Pasmens, en realitat, leis Estats Units èran mai preocupats per lei progrès de son aliat que par la victòria eventuala dei Bolchevics. Favorizèron donc una retirada negociada e mai se certanei ciutats demorèron sota occupacion japonesa fins a 1925. Dins lo sud, lei Britanics ataquèron en direccion de Bakó e prenguèron la vila. Dins aquò, lei doas menaças principalas èran l'insureccion d'Ucraïna a l'oèst e l'armada dau govèrn de Samara que disposava de tropas importantas dins lei monts Orals.

Lei fòrças comunistas capitèron de resistir fins a la retirada dei tropas aliadas en 1919. D'efèct, lei soudats aliats foguèron sensiblas a la propaganda comunista e divèrsei mutinariás aguèron luòc coma, per exemple, dins la flòta francesa d'Odessa. De mai, entre 1918 e 1919, l'armada dei Roges realizèt de progrès dins son organizacion e son comandament sota la direccion de Trotski que li permetèt d'aprofichar la manca de coordinacion dins leis ofensivas blancas per resistir e contratacar. Ansin, l'armada dau generau Koltchak ataquèt en març de 1919 e foguèt esquichada en novembre. Puei, entre mai de 1919 e març de 1920, foguèt lo torn dau generau Denikine sus lo teatre ucraïnian e enfin aqueu de Iodenitch dins lo nòrd entre mai e octòbre de 1919.

A partir de 1920, lei Bolchevics aguèron donc l'avantatge dins lei combats interiors. En 1921, la fin de la guèrra còntra lei Polonés, batuts a Kiev mai venceires sus la Vistula, marquèt l'element decisiu qu'entraïnèt la victòria finala dei Bolcheviks. D'efèct, aquò permetèt lo mandadís de tropas bolchevicas sus leis autrei frònts. En novembre de 1920, la darriera armada blanca deguèt donc abandonar Crimèa. Se dispersèt en Euròpa maugrat leis esfòrç de son cap per tornar començar la lucha. En 1921, lei fòrças d'Ungern-Sternberg foguèron vencudas dins la region dau lac Baikal. Enfin, en 1922, lei Bolchevics prenguèron lo contraròtle dau Caucàs, especialament de l'Estat menchevik de Georgia. En revènge, lei guèrras exterioras s'acabèron per de patz negociadas e lei Bolchevics deguèron acceptar de pèrdas territòrialas importantas a respècte dei frontieras russas de 1914, especialament l'independéncia dei regions pus occidentalas coma Polonha, lei tres Estats baltas e Finlàndia.

La Reconstruccion dau país e la consolidacion dau poder novèu[modificar | Modificar lo còdi]

Après lei combats pus importants entre 1918 e 1919, lei Bolchevics capitèron de consolidar lor poder per de reformas economicas e per l'eliminacion deis oposicions intèrnas au sen dau movement.

Lei reformas economicas[modificar | Modificar lo còdi]

En 1921, Russia èra devastada per lei combats e la situacion economica èra catastrofica. Lei pèrdas umanas entre 1914 e 1921 son estimadas entre 8 e 10 milions de mòrts e lei vilas avián conegut un declin fòrça important durant lo periòde. Per exemple, Petrograd a perdiguèt dos terç de sa populacion e Moscòu la mitat. La classa obriera foguèt decimada e la produccion industriala aviá demenida de 80% a respècte de 1913. Enfin, la recòlta agricòla de 1921 foguèt marrida causant una famina grèva.

En fàcia d'aquelei dificultats economicas, de revòutas aguèron luòc dins lei campanhas. Lo Xen Congrès dau Partit decidiguèt donc d'abandonar la politica dicha dau Comunisme de Guèrra adoptada durant lei combats còntra leis armadas blancas. En plaça, foguèt creada la NEP (per "Politica Economina Novèla") que l'objectiu èra de renforçar l'aliança entre lei païsans e leis obriers que desirava metre definitivament en plaça Lenin. La nacionalizacion dei tèrras venguèt pus sopla : se l'Estat èra totjorn lo proprietari teoric dei tèrras, lei païsans poguèron desenant leis arrendar e lei transmetre coma una proprietat. De mai, lei païsans obtenguèron lo drech de vendre liurament sei produccions. Au nivèu industriau, la màger part deis entrepresas (88%) foguèron privatizadas, especialament leis estructuras que tenián mens de 20 obriers. Leis establiments pus grands poguèron veire lor gestion fisada a d'entrepreneires privats ò estrangiers.

Aquelei mesuras foguèron consideradas coma de regressions per una partida importanta dei militants bolchevics. Pasmens, Lenin obtenguèt de resultats economics decisius que permetèron de restaurar lei nivèus de produccion de l'agricultura ai nivèus d'avans la guèrra tre l'annada 1924. L'industria capitèt tanben de restaurar sa produccion. Ansin, la produccion de bens de consomacion de 1924 representèt 75% d'aquela de 1913. Enfin, au nivèu sociau, la jornada de 8 oras foguèt legalizada e la populacion dei vilas aumentèt tornarmai après son declin. Fin finala, aquò permetèt de consolidar e de legitimar lo poder bolchevic que poguèt annonciar la fondacion de l'Union Sovietica a la fin de 1922.

L'eliminacion de l'oposicion intèrna[modificar | Modificar lo còdi]

Ofensiva de l'Armada Roja còntra l'illa de Kronstadt durant la revòuta de la basa navala en 1921.

En fòra de son òbra economica, lo poder bolchevic foguèt tanben renforçada per l'eliminacion dei faccions opausadas a sa politica au sen dau Partit en 1921. D'efèct, lo començament d'aquela annada veguèt la repression de la Revòuta de Cronstadt e la renonciacion dei partisans de l'Oposicion Obriera, principala faccion organizada d'oposicion dins lo Partit, a sei projèctes de reformas.

La Revòuta de Cronstadt (28 de febrier - 18 de març de 1921) se debanèt durant la crisi politica causada per lei dificultats economicas qu'aguèron luòc vèrs la fin de la Guèrra Civila. L'illa qu'assostava una basa navala e 14 000 obriers e soudats se revoutèt còntra la confiscacion dau poder per lei Bolchevics ai crits de « Viva lei Soviets ! A bas lei Bolcheviscs ! ». Après una resisténcia acarnada a l'assaut dei tropas de l'Armada Roja entre lo 7 e lo 17 de març, lo movement foguèt esquichat marcant la fin de l'influéncia politica dei movements obriers dins l'eissida de la revolucion.

Enterin, lo Xen Congrès dau Partit, lei militants decidiguèron d'enebir lo fraccionisme. Aquò obliguèt lei partisans de Trotski e subretot de l'Oposicion Obriera, demandant lo retorn de l'autogestion obriera dins leis entrepresas, d'acceptar la NEP ò de riscar l'exclusion. Aquela decision causèt una premiera epuracion dau Partit que seis efectius demeniguèron de 750 000 en 1921 a 412 000 en 1924. Pasmens, renforcèron lo poder dau Partit que son Comitat Centrau Executiu venguèt l'organ centrau de l'Union Sovietica en gestacion.

Annèxas[modificar | Modificar lo còdi]

Liames intèrnes[modificar | Modificar lo còdi]

Bibliografia[modificar | Modificar lo còdi]

  • (en) Acton, Edward, Vladimir Cherniaev e William G. Rosenberg, A Critical Companion to the Russian Revolution, 1914–1921, Edicion Bloomington, 1997.
  • (en) Beckett, Ian F.W., The Great war (2 ed.), Edicion Longman, 1997. ISBN 1405812524. [1]
  • (en) Robert Paul Browder, Aleksandr Fyodorovich Kerensky, The Russian Provisional Government, 1917: documents, Edicions Stanford University Press, 1961. ISBN 9780804700238. [2]
  • (en) Cambridge History of Russia, vol. 2–3, Edicions Cambridge University Press. ISBN 0-521-81529-0 (vol. 2) ISBN 0-521-81144-9 (vol. 3).
  • (en) Figes, Orlando, A People's Tragedy: The Russian Revolution 1891–1924, ISBN 0-670-85916-8.
  • (en) Fitzpatrick, Sheila, The Russian Revolution, Edicions Oxford University Press (2a edicion), 199 paginas. ISBN 0-19-280204-6.
  • (en) Lincoln, W. Bruce, Passage Through Armageddon: The Russians in War and Revolution, 1914–1918, 1986.
  • (en) Malone, Richard, Analysing the Russian Revolution, p. 67, Edicions Cambridge University Press, 2004. ISBN 0-521-54141-7.
  • (en) Pipes, Richard, The Russian Revolution, 1990.
  • (en) Robert Service, A history of modern Russia from Nicholas II to Vladimir Putin, Edicions Harvard University Press, 2005. ISBN 9780674018013. [3]
  • (en) Steinberg, Mark, Voices of Revolution, 1917, Edicions Yale University Press, 2001.
  • (en) Tames, Richard, Last of the Tsars, Edicions Pan Books Ltd 1972. ISBN 9780330029025.
  • (en) Wade, Rex A., The Russian Revolution, 1917, Edicions Cambridge University Press, 2005. ISBN 9780521841559. [4]
  • (fr) Oskar Anweiler, Les Soviets en Russie, Gallimard, 1997.
  • (fr) Edward Hallett Carr, La Révolution bolchevique, 1917-1923, 3 vol., Minuit, París, 1969-1974.
  • (fr) François-Xavier Coquin, La Révolution russe, PUF, coll. « Que sais-je ? », París, 1962, 128 paginas.
  • (fr) Hélène Carrère d'Encausse, Lénine, Fayard, 1998.
  • (fr) Isaac Deutscher, La Révolution inachevée : cinquante années de révolution en Union soviétique, 1917-1967, Robert Laffont, 1967.
  • (fr) Marc Ferro, La Révolution de 1917, 2 vol., Aubier, Paris, 1967, 1092 paginas.
  • (fr) Orlando Figes, La Révolution russe. 1891-1924 : la tragédie d’un peuple, Edicions Denoël, 2007.
  • (fr) Rosa Luxemburg, La Révolution russe, setembre de 1918, reedicions "Éditions de l'Aube", coll. « l'Aube poche essai », 2007, 72 paginas.
  • (fr) Martin Malia, Comprendre la Révolution russe, Seuil, 1980.
  • (fr) John Silas Reed, Dix jours qui ébranlèrent le monde, 1919, reedicion "Éditions sociales", Paris, 1958, 376 paginas.
  • (fr) Rudolf Rocker, Les Soviets trahis par les bolcheviks, 1921.
  • (fr) Leonard Bertram Schapiro]], Les Bolcheviks et l'opposition. Origines de l'absolutisme communiste (1917-1922), Les Iles d'Or, Paris, 1957, 297 paginas.
  • (fr) Victor Serge, L'An I de la révolution russe. Les débuts de la dictature du prolétariat (1917-1918), 1930, reedicion "La Découverte", Paris, 1997, 521 paginas.
  • (fr) Leon Trotski, Histoire de la révolution russe, 2 vol., 1930, reedicion "Éditions du Seuil", 1950.
  • (fr) Voline, La Révolution Inconnue, Livre premier : Naissance, croissance et triomphe de la Révolution russe (1825-1917), Éditions Entremonde, Lausanne, 2009. ISBN|978-2-940426-02-7.
  • (fr) Nicolas Werth, 1917 : la Russie en révolution, Gallimard, coll. « Découvertes », 1997.

Referéncias e nòtas[modificar | Modificar lo còdi]

  1. Entre 1910 e 1914, leis autoritats comptèron 13 000 revòutas localas dins lei regions agricòlas.
  2. Quauquei guerilhas capitèron de resistir fins a 1925 dins certanei regions de Siberia.
  3. Fins a sa desfacha de 1918, Alemanha aguèt un ròtle similar, especialament en Ucraïna.