Vejatz lo contengut

Jalhan

Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.
Vilatge d'Occitània
Jalhan
Jaillans
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
La comuna.
Geografia fisica
geolocalizacion
Coordenadas 45° 01′ 45″ N, 5° 10′ 31″ E
Superfícia 9,04 km²
Altituds
 · Maximala
 · Mejana
 · Minimala
 
395 m
250 m
159 m
Geografia politica
País  Daufinat
 Occitània
Estat Bandièra de França França
Region
84
Auvèrnhe Ròse Aups
Departament
26
Droma Armas deu Departament de Droma
Arrondiment
263
Valença
Canton
2602
Bourg-de-Péage
Intercom
242600633
du Canton de Bourg de Péage
Cònsol Isabelle Robert
(2008-2014)
Geografia umana
Populacion
Populacion totala
(2019)
904 ab.
Evolucion de la populacion
Evolucion de la populacion

916 ab.
Densitat 99,34 ab./km²
Autras informacions
Còde postal 26300
Còde INSEE 26381

Jalhan (Jaillans en francés) es una comuna occitana de Daufinat situaa dins lo departament de Droma e la region d'Auvèrnhe-Ròse-Aups, ancianament de Ròse-Aups.

Jalhan es situat a 13 km a l'èst de Rumans. Las municipalitats los mai prèps son Ostun, Bèlregard de Barret, Aimue e Sant Pau de Rumans.


Comunas vesinas

[modificar | Modificar lo còdi]
Distanças e posicion relativa
Distanças e posicion relativa
Jalhan Jalhan
Comuna amb 926 abitants (2000)Ostun
(2,7 km)
Comuna amb 879 abitants (2000)Aimue
(5,5 km)
Comuna amb 102 abitants (2000)Rochechinard
(5,6 km)

Atestacions istoricas

[modificar | Modificar lo còdi]

Las atestacions istoricas donaas per Brun-Durand son Jaillans (1236), Jailhas (1240), Jallas (1251), Jallians (1280), Dominus de Jailhanis (1459), Jalhians (1670), Jallians (1670)[1]. Las atestacions parroquialas son Cura Nostre Domine de Jaillanis (1406), Cura Jalhanis (1640), Ecclesia Sancte Marie de Jalianis (1118), Ecclesia Sancte Marie de Jalliano (1152), Sancta Maria de Jallanis (1204), Claustrum de Jaillas (1240), Prioratus de Jalhanis (Sègle XIV)[1].

Atestacions occitanas

[modificar | Modificar lo còdi]

Frederic Mistral a ortografiat en nòrma mistralenca dins Lou Tresor dóu Felibrige lo nom de la comuna de doas biais: Jaians e Jalhans[2]. Precisa per la fòrma Jalhans qu'es la fòrma daufinenca. Se pòt notar que lo nom de la comuna en francés es l'unic nom de luòc donat per aquest intraa. Las doas fòrmas s'aplican adoncas per la comuna. Mistral indica tanben que lo nom vendriá dau roman Jallians, Jailhan, Jallas, e dau bas latin Jalhanum.

Bouvier pensa que lo toponim ven probablament dau nom de persona Gallius[3]. Es tanben l'ipotèsi retenguá per Holtus, Metzeltin e Schmitt que veson en Gallius una origina comuna per Jalhans, Galhan (departament de Gard), Galhan de Medòc (departament de Gironda), Gajano (Espanha) e los toponims Gagliano en Itàlia[4]. Coma la palatalizacion dau -ga- en Nòrd Droma es mai anciana que la primièra atestacion istorica qu'avèm per Jalhans[5], l'ipotèsi d'una origina en Gallius o Gallianus es solida.

A.de Coston, un saberut locau de la fin dau sègle XIX, s'apièja sus los estudis de Houzé per donar coma origina dau toponim lo radical celtic caill, que vau dire bòsc, e fau lo liame amb lo fach qu’una glèisa primitiva seriá estaa construcha en 777 sus lo luòc onte fuguèt tuaa una bèstia ferotja que desolava lo país, alora cobert de bòsc[6]. Aquest explicacion sembla per lo mens pauc cresibla.

Enfin, l’ipotèsi d'un nom de comuna venent dau nom d’aquela bèstia ferotja, nomaa la Jalha[7][8], es dau domèni dau patrimòni culturau locau, de sos contes e legendas.

Realizacion fonetica e toponim occitan

[modificar | Modificar lo còdi]

La fòrma Jalhans donaa per Mistral aviá probablament per objectiu de marcar una realizacion locala especifica quand Jaians seriá la fòrma generala. La transcripcion en -lh- poiriá esser lo testimoniatge de la palatalizacion de -l- davant un iod, fenomèn caracteristic d'una larja part de Droma[9].

La comuna es dins l'aira de reduccion de la realizacion palatala [d͡ʒa] (venguá de -ga) en [ʒa][10].

Lo manten de la -s- finala se justifica etimologicament, tot en sachent que la -s- finala s'amudís[11].

Lo nom de la comuna en occitan deuriá adoncas esser Jalhans, e la realizacion fonetica, en atesa de confirmacion per una enquista de terren, deuriá esser [ʒaˈʎɑ̃].

Administracion

[modificar | Modificar lo còdi]
Lista deus cònsols successius
Periòde Identitat Etiqueta Qualitat
2008 2014 Isabelle Robert    
març de 2001 2008      
Totas las donadas son pas encara conegudas.
modificar « persona »
 v · d · m 
Evolucion demografica
Populacion comunala actuala (2013): 898, totala: 916

1793 1800 1806 1821 1831 1836 1841 1846 1851
250 - -

1901 1906 1911 1921 1926 1931 1936 1946 1954
- - - - - - - - 395

1962 1968 1975 1982 1990 1999 2006 2007 2008
373
369
368
417
520
597
741
761
828
839
2009 2010
866
877
871
889
Fonts
Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE
Evolucion de la populacion 1962-2008
Evolucion de la populacion 1962-2008


Luòcs e monuments

[modificar | Modificar lo còdi]

Personalitats ligadas amb la comuna

[modificar | Modificar lo còdi]

Ligams extèrnes

[modificar | Modificar lo còdi]
  1. 1,0 et 1,1 J.Brun-Durand, Dictionnaire topographique du département de la Drôme, Paris, Imprimerie nationale, 1891, p.181, https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k392934/f267.item
  2. F.Mistral, Lou Tresor dóu Felibrige, T.2, G-Z, Marcel Petit C.P.M., 1979, p.150, https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k7486f/f157.item
  3. JC.Bouvier, Noms de lieux du Dauphiné, Bonneton, 2002, p.53
  4. G.Holtus, M.Metzeltin, C.Schmitt, Christian, Latein und Romanisch: Historisch-vergleichende Grammatik der romanischen Sprachen, seccion 111. Gemeinromanische Tendenzen IX. Onomastik / Tendances communes aux langues romanes IX. Onomastique, Volume 10.1515/97, https://web.archive.org/web/20211231084612/https://ur.booksc.eu/book/62612343/fe6550
  5. JC.Bouvier, Les parlers provençaux de la Drôme, Librairie C.Klincksieck, Paris, 1976, p.71
  6. Bulletin de la Société d'archéologie et de statistique de la Drôme, Société d'archéologie, d'histoire et de géographie de la Drôme, 1871, p.61, https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k5432210g/f63.item
  7. La Jaille, Bulletin municipal de la Commune de Jaillans, No.2, Nov 2014 - Jan 2015, p.2, https://web.archive.org/web/20220102140252/http://static.reseaudescommunes.fr/cities/209/documents/c34kg7320d1gygc.pdf
  8. L.Moutier, Dictionnaire des dialectes dauphinois, IEO Drôme et Ellug, 2007, p.445
  9. JC.Bouvier, Les parlers provençaux de la Drôme, Librairie C.Klincksieck, Paris, 1976, p.88
  10. JC.Bouvier, Les parlers provençaux de la Drôme, Librairie C.Klincksieck, Paris, 1976, p.48
  11. JC.Bouvier, Les parlers provençaux de la Drôme, Librairie C.Klincksieck, Paris, 1976, p.260