Singapor
| Republic of Singapore (en) Republik Singapura (ms) 新加坡共和国 (zh) சிங்கப்பூர் குடியரசு (ta)  | |
 | |
| Imne | Majulah Singapura (1965 ) |
|---|---|
| Simbòl | Orquidèa de Singapor |
| Nom oficial | Republic of Singapore ((en)) |
| Escais | Lion City e 狮城 |
| Administracion | |
| Capitala | Singapor |
| Capitala de | Colonias dels Estreits |
| Lenga oficiala | anglés Malai Mandarin estandard Tamol |
| Politica | |
| Fòrma de govèrn | Republica parlamentària |
| • President | Tharman Shanmugaratnam |
| • Primièrs ministres | Lawrence Wong (ca)  (2024–) |
| Geografia | |
_zoom.svg)  | |
| Coordenadas | 1° 18′ N, 103° 48′ E |
| Superfícia | 719,1 km² |
| Percentatge d'aiga | 1,444 % |
| Punt mai bas | estreit de Singapor (0 m) |
| Punt culminant | Bukit Timah (163,63 m) |
| Fus orari | UTC+08:00 Òra Estandard de Singapor Asia/Singapor [1] |
| Demografia | |
| • Totala | 5 866 139[2] ab. (julhet 2021 ) |
| • Densitat | 8 157,61 ab./km² |
| Gentilici | singaporiana (feminin singular) singaporian (masculin singular) |
| Economia | |
| Moneda | Dolar de Singapor |
| Autras informacions | |
| Indicatiu telefonic | +65 |
| Domeni Internet | .sg |
| Sit web | gov.sg |
modificar  |
|
Singapor (AFI: [siŋ.ɡaˈpu(r)]), oficialament la Republica de Singapor,[3] es una ciutat-Estat e una illa situat en Asia del Sud-Èst al sud de la peninsula Malaia. Se compausa solament d'una vila, la ciutat de Singapor.
Istòria
[modificar | Modificar lo còdi]L'istòria de Singapor remonta almens a un millenari, essent estat un emporium maritim conegut amb lo nom de Temasek e puèi coma una partida màger de mantun empèri thalassocratiques successius. Son èra contemporanèa a començat en 1819 quand Stamford Raffles a establit Singapor coma un pòst de tracha entrepaus de l'Empèri britanic. En 1867, las colonias d'Asia del Sud-èst son reorganizadas e Singapor es passada jol contraròtle dirècte de Grand Bretanha dins l'encastre dels establiments del destrech. Pendent la Segonda Guèrra Mondiala, Singapor es estada ocupada per Japon en 1942 e es tornada jos contraròtle britanic coma colonia de la Corona distinta après la reddicion de Japon en 1945. Après d'annadas de turbuléncia e malgrat la manca de ressorsas naturalas e un rèirepaís, la nacion s'es lèu desvolopada per venir l'un dels quatre tigres asiatics.
En 1819, Thomas Stamford Raffles prenguèt lo contraròtle de la vila per afrontar la dominacion comerciala olandesa dins la region. En 1826, Singapor, Malaca e Penang constituisson una colonia britanica, los Establiments dels Estreches (Straits Settlements).
Durant la Segonda Guèrra Mondiala, lo 15 de febrièr de 1942 l'illa es presa per l'armada japonesa, que l'ataca dempuèi la tèrra sens resisténcia que las defensas de la ciutat son orientadas cap a la mar.
Après la guèrra, Endrabatz Kuan Yew es elegit Primièr Ministre. Lo sieu partit, lo Partit d'Accion Populara (People's Action Party) propausa l'integracion dins la Federacion de Malàisia, çò qu'es fach en setembre de 1963. Pauc après, en 1964, las diferéncias se manifèstan e l'independéncia de la Republica de Singapor es proclamada lo 9 d'agost de 1965.
Politica
[modificar | Modificar lo còdi]Singapor es una republica parlamentària unitària amb un sistèma de Westminster de governament parlamentari monocaméral, e son sistèma juridic es basat sus la common law. Mentre que lo país es una democracia multipartite amb d'eleccions liuras, lo governament del Partit d'accion populara exercís un contraròtle e una dominacion importants sus la politica e la societat.
Geografia
[modificar | Modificar lo còdi]Singapor se situa entre Malàisia al nòrd e Indonesia al sud. La ciutat se tròba a 317 km al sud-èst de Kuala Lumpur, la capitala malaia, a 909 km al nòrd-nòrd-oèst de Jakarta, a 1 435 km al sud-sud-èst de Bangkòk, a 2 394 km al sud-oèst de Manila e a 10 740 km a l'èst de París. Lo primièr, la cauçada Johor-Singapor, arriba a la vila frontalièra de Johor Bahru en Malàisia. Lo segond, lo Malaysia-Singapore Segond Link, a l'oèst, religa la periferia de Johor Bahru als quartièrs de la region de Tuères .
Malgrat que Singapor siá pas qu'una sola vila, los limits administratius correspondan a las circonscripcions electoralas. Aquestas son revistas a cada eleccion legislativa per prene en compte l'evolucion demografica.
Economia
[modificar | Modificar lo còdi]Amb sa creissença basada sul comèrci internacional e la mondializacion de l'economia, s'es integrat a l'economia mondiala pel liure-escambi amb de barrièras o de las tarifas minimalas o nullas, una industrializacion orientada cap a l'exportacion, e una acumulacion granda d'investiments estrangièrs dirèctes recebuts, resèrvas de cambi e actius detenguts per de fonzes sobeirans. Un país plan desvolopat, a lo segond PIB per abitant lo mai naut al mond. Los singaporians gaudisson de l'una de las mai longas esperanças de vida, de las velocitats de connexion Internet los mai rapids, dels tausses de mortalitat infantila los mai basses e dels nivèls de corrupcion los mai basses al mond.
Cultura
[modificar | Modificar lo còdi]Malgrat sa talha pichona, Singapor a una diversitat de lengas, de religions e de culturas. Los ancians primièrs ministres de Singapor, Lee Kuan Yew e Goh Chok Tong, an declarat que Singapor correspond pas a la descripcion tradicionala d'una nacion, la qualificant de societat en transicion, soslinhant que los singaporians parlan pas totes la meteissa lenga, partejan la meteissa religion, o an las meteissas costumas. Los singaporians que parlan l'anglés coma lenga mairala penjarián probablament cap a la cultura occidentala , mentre que los que parlan lo chinés coma lenga mairala penjan principalament cap a la cultura chinesa, qu'a de ligams amb la religion populara chinesa, lo bodisme, lo taoïsme e lo confucianisme. Quand Singapor es venguda independenta del Reialme Unit en 1963, la màger part dels ciutadans singaporians èran de trabalhaires migrants de passatge qu'avián pas l'intencion de demorar de longa. I aviá tanben una importanta minoritat de gents de la classa mejana, nascuts localament, coneguts amb lo nom de Peranakans o Baba-Nyonya-descendents d'immigrants chineses del 15en e sègles 16en. La flor nacionala de Singapor es l'orquidèa ibrida, Vanda 'Miss Joaquim', nommada en memòria d'un Singapor-Nascuda Armeniana, qu'a crosat la flor dins son jardin a Tanjong Pagar en 1893. Singapor es coneguda coma la Ciutat dels Leons e de nombroses simbòls nacionals tals coma las armas e lo simbòl del cap de leon utilizan un leon.
Bibliografia
[modificar | Modificar lo còdi]- (en) Wong, Jock O. The Culture of Singapore English. Cambridge University Press, 2014. ISBN 9781139992442.
- (en) Trivić, Zdravko. Community Arts and Culture Initiatives in Singapore. Taylor & Francis, 2020. ISBN 9781000174366.
- (en) Yuen, Belinda; Kong, Penny. Arts and Culture for Older People in Singapore: An Annotated Bibliography. Springer International Publishing. ISBN 9783319728995.
- (en) Derek Thiam Soon Heng; Syed Muhd; Khairudin Aljunied Singapore in Global History. Amsterdam University Press. ISBN 9789048514373.
Nòtas e referéncias
[modificar | Modificar lo còdi]- ↑ URL de la referéncia: https://data.iana.org/time-zones/tzdb-2021e/asia.
- ↑ URL de la referéncia: https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/singapore/.
- ↑ Govèrn Federal Alemand. «Ficha informativa | Singapor» (en de, en). www.bundesregierung.de. [Consulta: 30 de genièr de 2024]
