Loís Alibèrt : Diferéncia entre lei versions

← Cambiament precedent Diferéncia seguenta →

Contengut suprimit Contengut apondut

En linha

Version del 22 junh de 2011 a 11.28

Loís Alibèrt (Bram, 12 d'octobre de 1884- Montpelhièr, 16 d'abril de 1959; Louis Alibert en francés) foguèt un lingüista occitan. Es un autor especialament conegut e important dins l'occitanisme per encausa de sa gramatica, e de son diccionari, que fondamentan la nòrma classica de l'occitan.

Biografia

Loís Alibèrt nasquèt en 1884 a Bram, en Lauragués, dins una familha de païsans ont l'occitan i èra la lenga d'emplec abitual. Tre sa joventut s'opausava ja a las ideologias radical-socialistas qu'imperavan dins son país. Partiguèt far d'estudis de farmacia a Montreal d'Aude. Estudièt puèi a l'universitat de Tolosa ont s'interessèt per la lenga e l'istòria occitanas. Obtenguèt aital los diplòmas d'estudis superiors meridionals e d'estudis superiors d'istòria.

Al mes de desembre de 1912, se maridèt amb Maria Lator. Aguèron pas qu'un filh, Enric, que moriguèt a la guèrra en 1943, mobilizat en Alemanha quand faguèt sos 31 ans. S'installèt coma farmacian a Montreal d'Aude e i demorèt de 1912 a 1942.

Sòci del Felibritge (Escòla mondina, puèi l'Escòla occitana), foguèt cap redactor de La Tèrro d'Oc. Comencèt de s'interessar a la normalizacion linguistica de l'occitan après la Primièra Guèrra Mondiala. Dins Le lengodoucian literari, fasiá servir una grafia francizanta e a l'encòp l'article local le.^[1]

La bastison de la nòrma alibertina

Es cap a la fin de las annadas 1920, que jos l'influéncia de Prospèr Estieu, Antonin Perbòsc e sustot de Pompeu Fabra, perfecciona l'escrich e l'oral per desvolopar la nòrma classica, inspirada de l'usança anciana e adaptada a la lenga modèrna. Es demest los fondators de la Societat d'Estudis Occitans, en 1930, que ne ven gaireben lo solet animator. Sa Gramatica occitana segón los parlars lengadocians poguèt pasmens paréisser qu'a Barcelona, mercé a l'ajuda dels catalans, en 1935-1937.

Durant la Segonda Guèrra Mondiala, Alibèrt se mostrèt partisan del regim de Pétain e de la collaboracion. Amb la femna, foguèt jutjat e condemnat a la preson per "atteinte à la sûreté de l'Etat" en 1946^[2]. Sortiguèt finalament de preson en 1951 e visquèt cansat e malautís en çò de sas conhadas.

Alibèrt se mostrèt fòrça discret dins l'emergéncia de l'occitanisme de l'après guèrra. Sembla que joguèt pas cap de ròtle actiu dins la fondacion de l'Institut d'Estudis Occitans (IEO) en 1945. Per contra, l'IEO adoptèt la nòrma classica en se basar sus sa gramatica, revista en 1950.

Moriguèt a Montpelhièr lo 16 d'abril de 1959 e foguèt enterrat a Bram.

Lo legat postum

A partir de sos manuscrits inedits, Robèrt Lafont e Raimond Chatbèrt^[2] publiquèron un diccionari postum e inacabat, lo Dictionnaire occitan-français d'après les parlers languedociens (1966), qu'es considerat de còps que i a d'una qualitat tecnica pro bassa e mens bona que la de la gramatica de 1935.

Sas òbras

Le lengodoucian literàri, 1923
Gramatica occitana segón los parlars lengadocians, 1935-1937, reedicion corregida per Raimond Chatbèrt, Montpelhièr, CEO, 1976, reedicion IEO, Tolosa, 2001
Les troubadours de l'Aude, 1941 (Revista Pyrénées n° 2)
Origine et destin de la langue d'Oc, 1942 (Cahiers du Sud)
Participacion a la redaccion de la Tèrro d'Oc, 1908-1930
La réforme linguistique occitane et l’enseignement de la langue d’oc (publicat sens nom d'autor per l'IEO (1950)
ambe Pèir Bec, L'application de la réforme linguistique occitane au gascon, IEO, Tolosa,1952
Sur quelques toponymes catalano-occitans dans l'Aude, 1956 (Revue internationale d'onomastique n° 2)
Toponymes de l'Aude, 1957 (Revue internationale d'onomastique n° 4)
Sept élégies de Tibulle traduites en languedocien, 1928
Dictionnaire occitan-français d'après les parlers languedociens, 1966 (postum)

Vejatz tanben

Ligams intèrnes

Ligams extèrnes

(oc) Gramatica occitana segon los parlars lengadocians - Introduccion

Referéncias

↑ Jacme Taupiac, L’occitan modèrne, IEO, Sector de linguistica, 2001
↑ ^2,0 et ^2,1 Biografia per Joan Frederic Brun

[1] Jacme Taupiac, L’occitan modèrne, IEO, Sector de linguistica, 2001

[brun-2] 2,0 et ^2,1 Biografia per Joan Frederic Brun

[1]

[2]

@@ Linha 2 : / Linha 2 : @@
 [[Imatge:Alibèrt.PNG|170px|thumb|right]]
-'''Loís Alibèrt''' ([[12 d'octobre]] de [[1884]]-[[1959]]) (''Louis Alibert'' en francés) foguèt un [[lingüista]] occitan, autor especialament d'una [[Gramatica occitana segon los parlars lengadocians|gramatica]], e accessòriament d'un diccionari, que fondan la [[nòrma classica]] de l'occitan.
+'''Loís Alibèrt''' ([[Bram]], [[12 d'octobre]] de [[1884]]- [[Montpelhièr]], [[16 d'abril]] de [[1959]]; ''Louis Alibert'' en francés) foguèt un [[lingüista]] occitan. Es un autor especialament conegut e important dins l'[[occitanisme]] per encausa de sa [[Gramatica occitana segon los parlars lengadocians|gramatica]], e de son diccionari, que fondamentan la [[nòrma classica]] de l'occitan.
 == Biografia ==
 Loís Alibèrt nasquèt en [[1884]] a [[Bram]], en [[Lauragués]], dins una familha de païsans ont l'[[occitan]] i èra la lenga d'emplec abitual. Tre sa joventut s'opausava ja a las ideologias radical-socialistas qu'imperavan dins son país. Partiguèt far d'estudis de farmacia a [[Montreal d'Aude]]. Estudièt puèi a l'[[universitat de Tolosa]] ont s'interessèt per la lenga e l'istòria [[Occitània|occitanas]]. Obtenguèt aital los diplòmas d'estudis superiors meridionals e d'estudis superiors d'istòria.
-Al mes de desembre de [[1912]], se maridèt amb Maria Lator. Aguèron un filh que moriguèt a la guèrra en 1943. S'installèt coma farmacian a [[Montreal d'Aude]] e i demorèt de [[1912]] a [[1942]].
+Al mes de desembre de [[1912]], se maridèt amb Maria Lator. Aguèron pas qu'un filh, Enric, que moriguèt a la guèrra en 1943, mobilizat en [[Alemanha]] quand faguèt sos 31 ans. S'installèt coma farmacian a [[Montreal d'Aude]] e i demorèt de [[1912]] a [[1942]].
-Sòci del [[Felibritge]] (Escòla mondina, puèi l'Escòla occitana), foguèt cap redactor de ''La Tèrro d'Oc''. Comencèt de s'interessar a la normalizacion linguistica de l'occitan après la [[Primièra Guèrra Mondiala]]. Dins ''Le lengodoucian literari'', fa servir una grafia sucursalista e l'article local ''le''.<ref>Jacme Taupiac, ''L’occitan modèrne'', IEO, Sector de linguistica, 2001</ref>
+Sòci del [[Felibritge]] (Escòla mondina, puèi l'Escòla occitana), foguèt cap redactor de ''La Tèrro d'Oc''. Comencèt de s'interessar a la normalizacion linguistica de l'occitan après la [[Primièra Guèrra Mondiala]]. Dins ''Le lengodoucian literari'', fasiá servir una grafia francizanta e a l'encòp l'article local ''le''.<ref>Jacme Taupiac, ''L’occitan modèrne'', IEO, Sector de linguistica, 2001</ref>
 == La bastison de la nòrma alibertina ==
 Es cap a la fin de las annadas 1920, que jos l'influéncia de [[Prospèr Estieu]], [[Antonin Perbòsc]] e sustot de [[Pompeu Fabra]], perfecciona l'escrich e l'oral per desvolopar la '''[[nòrma classica]]''', inspirada de l'usança anciana e adaptada a la lenga modèrna. Es demest los fondators de la [[Societat d'Estudis Occitans]], en 1930, que ne ven gaireben lo solet animator. Sa '''''[[Gramatica occitana segon los parlars lengadocians|Gramatica occitana segón los parlars lengadocians]]''''' poguèt pasmens paréisser qu'a [[Barcelona]], mercé a l'ajuda dels catalans, en [[1935]]-[[1937]].
-Durant la [[Segonda Guèrra Mondiala]], Alibèrt se mostrèt partisan del [[regim de Pétain]] e de la collaboracion. Amb la femna, foguèt jutjat e condemnat a la prison per "atteinte à la sûreté de l'Etat" en [[1946]]<ref name=brun>[http://www.jfbrun.eu/lengadoc/alibert.htm Biografia per Joan Frederic Brun]</ref>.
+Durant la [[Segonda Guèrra Mondiala]], Alibèrt se mostrèt partisan del [[regim de Pétain]] e de la collaboracion. Amb la femna, foguèt jutjat e condemnat a la preson per "atteinte à la sûreté de l'Etat" en [[1946]]<ref name=brun>[http://www.jfbrun.eu/lengadoc/alibert.htm Biografia per Joan Frederic Brun]</ref>. Sortiguèt finalament de preson en 1951 e visquèt cansat e malautís en çò de sas conhadas.
-Se mostrèt fòrça discret dins l'emergéncia de l'[[occitanisme]] de l'après guèrra. Sembla que joguèt pas cap de ròtle actiu dins la fondacion de l'[[Institut d'Estudis Occitans]] (IEO) en [[1945]]. Per contra, l'IEO adoptèt la [[nòrma classica]] en se basar sus sa gramatica, revista en [[1950]].
+Alibèrt se mostrèt fòrça discret dins l'emergéncia de l'[[occitanisme]] de l'après guèrra. Sembla que joguèt pas cap de ròtle actiu dins la fondacion de l'[[Institut d'Estudis Occitans]] (IEO) en [[1945]]. Per contra, l'IEO adoptèt la [[nòrma classica]] en se basar sus sa gramatica, revista en [[1950]].
 Moriguèt a [[Montpelhièr]] lo [[16 d'abril]] de [[1959]] e foguèt enterrat a Bram.
+== Lo legat postum ==
-A partir de sos manuscrits inedits, Robèrt Lafont e Raimond Chatbèrt<ref name=brun/> publiquèron un diccionari postum e inacabat, lo ''[[Dictionnaire occitan-français d'après les parlers languedociens]]'' ([[1966]]), qu'es d'una qualitat tecnica pro bassa e fòrça mens bona que la de la gramatica de [[1935]].
+A partir de sos manuscrits inedits, Robèrt Lafont e Raimond Chatbèrt<ref name=brun/> publiquèron un diccionari postum e inacabat, lo ''[[Dictionnaire occitan-français d'après les parlers languedociens]]'' ([[1966]]), qu'es considerat de còps que i a d'una qualitat tecnica pro bassa e  mens bona que la de la gramatica de [[1935]].
 ==Sas òbras==