Bulgaria : Diferéncia entre lei versions
Cap resum de modificació |
|||
| Linha 61 : | Linha 61 : | ||
En [[-1800|1800 av. JC]], de populacions [[Indoeuropèu|indoeuropèas]] (lei [[Tracis]]) migrèron dins la region. Demorèron devesits entre mai d'una tribü fins a son unificacion per lo rèi [[Teres Ièr|Teres I{{èr}}]] vèrs [[-500|500 av. JC]]. Au contacte de la [[Grècia antica|Grècia Antica]], s'ellenizèron pauc a pauc, especialament a l'entorn dei comptadors marchands de la [[Mar Egèa]] e de la [[Mar Negra]]. Dins lo corrent dau sègle V av. JC, intrèron dins l'esfèra d'influéncia [[Empèri Aquemenida|aquemenida]] mai gardèron una autonòmia fòrça larga. [[Tràcia]] agantèt son apogèu dins lo corrent dei rèines de [[Sitalcès]] e de [[Cotís]] durant la premiera mitat dau sègle IV av. JC. Destruch per [[Felip II de Macedònia]], l'unitat politica se fragmentèt. Au sègle I av. JC, foguèon somes per lei [[Roma antica|Romans]]. La populacion se romanizèt au [[sud]] au sègle I ap. JC e au [[nòrd]] au sègle seguent. |
En [[-1800|1800 av. JC]], de populacions [[Indoeuropèu|indoeuropèas]] (lei [[Tracis]]) migrèron dins la region. Demorèron devesits entre mai d'una tribü fins a son unificacion per lo rèi [[Teres Ièr|Teres I{{èr}}]] vèrs [[-500|500 av. JC]]. Au contacte de la [[Grècia antica|Grècia Antica]], s'ellenizèron pauc a pauc, especialament a l'entorn dei comptadors marchands de la [[Mar Egèa]] e de la [[Mar Negra]]. Dins lo corrent dau sègle V av. JC, intrèron dins l'esfèra d'influéncia [[Empèri Aquemenida|aquemenida]] mai gardèron una autonòmia fòrça larga. [[Tràcia]] agantèt son apogèu dins lo corrent dei rèines de [[Sitalcès]] e de [[Cotís]] durant la premiera mitat dau sègle IV av. JC. Destruch per [[Felip II de Macedònia]], l'unitat politica se fragmentèt. Au sègle I av. JC, foguèon somes per lei [[Roma antica|Romans]]. La populacion se romanizèt au [[sud]] au sègle I ap. JC e au [[nòrd]] au sègle seguent. |
||
=== La migracion e l'installacion dei Bulgars dins lei Balcans === |
|||
Lo pòble bulgar es originari d'un [[Empèris nomadas|pòble nomada]] [[turc]] de l'[[estèpa]] [[Eurasia|eurasiatica]] installat dins la region de la [[Mar d'Azov]] au [[sègle VI]]. Dins lo corrent dau sègle seguent, sota la pression militara dei [[Khazars]], foguèron obligats de migrar en direccion de l'[[oèst]]. Formèron alora dos grops. Lo premier s'installèt dins la Vau mejana de [[Vòlga]] e foguèt a l'origina dau [[Khanat dei Bulgars de Vòlga]]. Lo segond, sota la direccion d'[[Asparukh]], s'installèt dins la Vau bassa de [[Danubi]] au [[nòrd]] de l'[[Empèri Bizantin]]. |
|||
Afeblits per leis invasions aràbias, lei [[Empèri Bizantin|Bizantins]] foguèron obligats d'acceptar aquela preséncia e, en [[681]], reconoguèron la sobeiranat dau [[khan]] [[Asparukh]] sus lei regions au [[nòrd]] dei [[montanha]]s [[Balcans|balcanicas]]. Aquò favorizèt la formacion d'un [[estat]] dirigida per una [[aristocracia]] militara formada de [[Empèris nomadas|nomadas eurasiatics]] mai principalament poblat de populacions eslavas. Mens nombrós, lei nomadas adoptèron a cha pauc la cultura eslava e lo mestissatge entre lei doas populacions foguèt a l'origina dau pòble bulgar actuau. [[Pliska]] venguèt la [[capitala]] d'aquel ensems. En [[864]], la creacion d'una glèisa [[cristianisme|crestiana]] ([[ortodòx|de rite grèc]]) autonòma amb una [[liturgia]] en [[slavon]] per lo [[khan]] [[Boris Ièr de Bulgaria|Boris]] confirmèt l'integracion de Bulgaria au sen de l'esfèra eslava. |
|||
== Ligams extèrnes == |
== Ligams extèrnes == |
||
Version del 18 agost de 2015 a 08.57
| Bulgaria | |
| Република България Republika Bălgarija | |
 bandièra de Bulgaria  blason de Bulgaria | |
| Imne: Mila Rodino | |
| Devisa: Съединението прави силата Suedinenieto pravi silata | |
 | |
| Administracion | |
|---|---|
| Capitala | Sòfia 42° 41′ N, 23° 19′ E |
| Forma de l'Estat | Republica |
| President de la Republica Primièr ministre | Rossen Plevneliev Plamen Orecharski |
| Geografia | |
| Vila principala | Sòfia |
| Superfícia | Classat 102en |
| • Totala | 110 944 km² |
| • Aiga (%) | 0,3 % % |
| Punt culminant | Mussala  |
| Demografia | |
| Populacion | Classat 96en |
| • Totala | 7 364 570 ab. (2011) |
| • Densitat | 65,48 ab./km² |
| Istòria | |
| Independéncia | De l'Empèri Otoman |
| Declarada - Reconeguda | 1908 |
| Economia | |
| Moneda | Lev BGN |
| IDH | (2012) |
| Autras informacions | |
| Indicatiu telefonic | 359 |
| ISO 3166 | BG |
| Fus orari | +2 |
| Domeni internet | .bg |
Bulgaria (en bulgar България (Bălgarija), en turc Bulgaristan) es un país de l'Euròpa balcanica, situat en riba de la mar Negra, al nòrd de Grècia e Turquia, al sud de Romania e a l'èst de Serbia e de la Republica de Macedònia.
Sa capitala es Sòfia.
Lo gentilici es bulgar -a.[1]
Lo 25 d'abril de 2005, a Luxemborg, Bulgaria signa son tractat d'adesion a l'Union Europèa qu'es en vigor dempuèi lo 1èr de genièr de 2007, al meteis moment que Romania.
Istòria
Preïstòria e Antiquitat
Lei traças umanas pus ancianas descubèrtas en Bulgaria datan d'aperaquí 1,6 milion d'annadas. La preséncia d'èssers umans avançats (Homo sapiens ò Homo neanderthalensis) es atestada dempuei au mens 44 000 ans (bauma de Bacho Kiro). Puei, i a 6 600 ans, la region veguèt lo desvolopament de la cultura de Varna qu'agantèt un nivèu tecnologic e culturau encara desconegut en Euròpa (produccion de terralha, fabricacion d'estatuetas d'òs ò de pèira, otís de coire, joièus d'aur, necropòlis, ierarquia sociala... etc.).
En 1800 av. JC, de populacions indoeuropèas (lei Tracis) migrèron dins la region. Demorèron devesits entre mai d'una tribü fins a son unificacion per lo rèi Teres Ièr vèrs 500 av. JC. Au contacte de la Grècia Antica, s'ellenizèron pauc a pauc, especialament a l'entorn dei comptadors marchands de la Mar Egèa e de la Mar Negra. Dins lo corrent dau sègle V av. JC, intrèron dins l'esfèra d'influéncia aquemenida mai gardèron una autonòmia fòrça larga. Tràcia agantèt son apogèu dins lo corrent dei rèines de Sitalcès e de Cotís durant la premiera mitat dau sègle IV av. JC. Destruch per Felip II de Macedònia, l'unitat politica se fragmentèt. Au sègle I av. JC, foguèon somes per lei Romans. La populacion se romanizèt au sud au sègle I ap. JC e au nòrd au sègle seguent.
La migracion e l'installacion dei Bulgars dins lei Balcans
Lo pòble bulgar es originari d'un pòble nomada turc de l'estèpa eurasiatica installat dins la region de la Mar d'Azov au sègle VI. Dins lo corrent dau sègle seguent, sota la pression militara dei Khazars, foguèron obligats de migrar en direccion de l'oèst. Formèron alora dos grops. Lo premier s'installèt dins la Vau mejana de Vòlga e foguèt a l'origina dau Khanat dei Bulgars de Vòlga. Lo segond, sota la direccion d'Asparukh, s'installèt dins la Vau bassa de Danubi au nòrd de l'Empèri Bizantin.
Afeblits per leis invasions aràbias, lei Bizantins foguèron obligats d'acceptar aquela preséncia e, en 681, reconoguèron la sobeiranat dau khan Asparukh sus lei regions au nòrd dei montanhas balcanicas. Aquò favorizèt la formacion d'un estat dirigida per una aristocracia militara formada de nomadas eurasiatics mai principalament poblat de populacions eslavas. Mens nombrós, lei nomadas adoptèron a cha pauc la cultura eslava e lo mestissatge entre lei doas populacions foguèt a l'origina dau pòble bulgar actuau. Pliska venguèt la capitala d'aquel ensems. En 864, la creacion d'una glèisa crestiana (de rite grèc) autonòma amb una liturgia en slavon per lo khan Boris confirmèt l'integracion de Bulgaria au sen de l'esfèra eslava.
Ligams extèrnes
- Govèrn de Bulgaria (en bulgarés)
- (en) wikisource:en:Essential History of Bulgaria in Seven Pages
Nòtas e referéncias
<references>
- ↑ ... & bulgarés -esa per la lenga, per exemple, o tot autre emplèc sabent... Tanben, de tal biais se ne defugísson omofonia e confusion entre bulgar e vulgar... o çò pegotet d'un bulgar vulgar...