Zòna desmilitarizada
Una zòna desmilitarizada es una zòna geografica situada entre dos territòris ocupats per de fòrças armadas. L'activitat militara i es enebida ò fòrça reducha, generalament après la signatura d'una alta-au-fuòc, d'un armistici, d'un tractat de patz ò d'un acòrdi multilaterau. Una zòna desmilitarizada es de pas confondre amb un glacís e un no man's land. Lo premier es un espaci tampon amainatjat per una poissança militara a l'entorn de sei frontieras per ne'n optimizar la defensa. Lo segond es una zòna inabitada entre doas linhas de frònt.
La màger part dei zònas desmilitarizadas son consideradas coma de territòris neutres en causa de l'abséncia de tota populacion umana. Pasmens, dins lei zònas pobladas, lei dos camps tròban generalament una solucion per administrar lo territòri e sei populacions.
Istòria[modificar | Modificar lo còdi]
Lo concèpte de zòna desmilitarizada sembla aparéisser en 1727 amb l'establiment d'una zòna neutra de 1,2 km entre Gibartar e Espanha. Aquò èra una distància superiora au doble de la portada dei pèças d'artilhariá de l'epòca e èra destinat a empachar un conflicte entre Britanics e Espanhòus après lo sètge de 1727. Pasmens, aquela iniciativa demorèt un particularisme locau. De mai, èra pas una innovacion radicala car de tractats de limitacion militara existián ja durant l'Antiquitat. Per exemple, lo tractat de patz signat entre Roma e Cartage après la Segonda Guèrra Punica limitava la libertat d'accion de l'armada cartaginesa.
L'idèa de crear de zònas desmilitarizadas tornèt aparéisser au sègle XX amb la creacion d'una zòna d'aqueu tipe entre Norvègia e Suècia a la dissolucion de l'union entre lei dos país en 1905. Dins aquò, aquela zòna aviá solament un quilomètre de largor e èra mai que mai simbolica. Lei zònas desmilitarizadas venguèron ansin un otís diplomatic après la Premiera Guèrra Mondiala. D'efiech, la volontat de privilegiar la negociacion a la fòrça per resòuvre lei conflictes internacionaus entraïnèt la creacion de mai d'una zòna durant lo sègle XX.
Lo succès d'aquelei zònas foguèt variable. Per exemple, lei territòris desmilitarizats a l'oèst de Ren per protegir França còntra una ataca alemanda foguèron tornarmai ocupats per la Wehrmacht en 1936. Pasmens, dins d'autrei cas, coma aqueu de Corèa en 1953, aquò permetèt de ben separar lei dos belligerents. A l'ora d'ara, lo concèpte de zòna desmilitarizada existís totjorn dins la diplomacia modèrna coma lo mòstra la creacion de zònas d'aqueu tipe en Siria durant la Guèrra Civila Siriana.
Lista dei zònas desmilitarizadas[modificar | Modificar lo còdi]
Zònas actualas[modificar | Modificar lo còdi]
- Aland : creada en 1921 per la convencion d'Aland, tractat signat per 10 Estats europèus après la crisi deis Illas Aland.
- Antartida : dempuei la signatura dau Tractat d'Antartida en 1959, leis activitats militaras son enebidas sus lo continent.
- la barriera Iraq-Kowait : creada après la Guèrra de Kuwait de 1991.
- la frontiera entre Sodan e lo Sodan dau Sud : una zòna desmilitarizada de 10 km foguèt creada a l'independéncia dau Sodan dau Sud.
- Golan : una partida de la region es una zòna desmilitarizada ocupada per una fòrça de l'ONU.
- la Linha verda de Chipre : creada en 1964 per l'ONU, es destinada a separar lei partidas grèga e turca de l'illa.
- Illa Martín García : creada en 1973 per lo Tractat dau Río de la Plata signat entre Argentina e Uruguai per reglar l'estatut de l'illa.
- Sinai : la màger part de la peninsula es una zòna desmilitarizada destinada a protegir Israèl còntra una ataca egipciana. Pasmens, dins leis ans 2010, Israèl autorizèt l'intrada de tropas egipcianas dins la region per combatre una insureccion islamista.
- Svalbard : lo tractat de Svalbard, signat en 1920, empacha la construccion de basas navalas e de fortificacions dins l'archipèla. Son utilizacion per la guèrra es tanben enebida. Dins aquò, leis illas son pas totalament una zòna desmilitarizada car la preséncia de fòrças militaras norvegianas es pas defenduda per lo tractat.
- lo temple de Preah Vihear : creada en 2011 per la Cort Internacionala de Justícia après lei combats entre Tailàndia e Cambòtja per lo contraròtle dau temple, es considerada coma provisòria per la Cort.
- la Zòna Coreana Desmilitarizada : creada en 1953 per separar lei fòrças de Corèa dau Nòrd e de Corèa dau Sud, es probablament la zòna desmilitarizada pus coneguda a l'ora d'ara. En causa de l'abséncia totala d'èssers umans, es venguda un santuari per la preservacion d'espècias menaçada de disparicion.
Zònas disparegudas[modificar | Modificar lo còdi]
- la frontiera Norvègia-Suècia foguèt una zòna desmilitarizada de 1905 a 1993.
- Renània : creada per lo Tractat de Versalhas per protegir França còntra Alemanha, foguèt ocupada per l'armada alemanda en 1936.
- la Zòna Desmilitarizada d'El Caguán : existiguèt de 1999 a 2002 durant de negociacions entre lei FARC e lo govèrn de Colómbia.
- la Zòna Desmilitarizada d'Idlib : existiguèt brèvament entre 2018 e 2019 per separar divèrsei faccions rebèlas sirianas e lei fòrças dau govèrn de Damasc. Foguèt jamai totalament mesa en plaça e d'escaramochas regularas continuèron d'opausar lei dos camps.
- la Zòna Desmilitarizada Vietnamiana : creada après la Guèrra d'Indochina, demorèt formalament en plaça fins a l'annexion dau Vietnam dau Sud per son vesin dau Nòrd.
- la zòna « neutra » entre Gibartar e Espanha qu'es istoricament la premiera zòna desmilitarizada coneguda.
- la zòna neutre Iraq-Arabia Saudita : creada en 1922 après la premiera definicion de la frontiera entre lei dos país, èra una zòna non atribuïda. Foguèt finalament integrada dins lei dos Estats en 1991.
- la zòna neutra Kuwait-Arabia Saudita : creada en 1922 après un acòrdi entre Kuwait, lo Reialme Unit e l'Arabia Saudita sus de territòris revendicats per lei dos monarquias aràbias. Foguèt finalament partejada en 1970.
- la zòna tampon de Siria dau Nòrd : existiguèt brèvament en 2019 dins lo nòrd de Siria per separar divèrsei faccions de la Guèrra Civila Siriana. Dispareguèt amb l'ataca turca còntra lei Curds.
Efiechs sus la geografia[modificar | Modificar lo còdi]
Lei zònas desmilitarizadas onte la preséncia umana es enebida pòdon aver un efiech important sus la geografia locala. D'efiech, dins aqueu cas, lo desvolopament de la natura pòu s'organizar sensa interferéncia umana. Lo cas pus famós es aqueu de la Zòna Desmilitarizada de Corèa, d'una longor de 248 km, qu'assosta probablament d'espècias en perilh d'extinccion coma lo tigre de Siberia. De situacions similaras son observadas lòng de la Linha verda en Chipre o de l'èx-Zòna Desmilitarizada de Vietnam[1].
Liames intèrnes[modificar | Modificar lo còdi]
Bibliografia[modificar | Modificar lo còdi]
Nòtas e referéncias[modificar | Modificar lo còdi]
- ↑ Dins lo camp de Vietnam, lo nombre fòrça important de minas enterradas per lei dos camps per empachar un passatge de la frontiera de la Guèrra de Vietnam explica la feblessa de la populacion umana dins la region.