Palindròm
Lo palindròm (substantiu masculin), deu grèc πάλιν / pálin («a l'endarrèr») e δρόμος / drómos («via»), tanben aperat palindròm de letras, ei ua figura d'estil designant un tèxte o un mot deu quau l'ordi de las letras demòra lo medish que sia lejut d'esquèrra a dreta o de dreta a esquèrra.
Definicion[modificar | Modificar lo còdi]
Definicion stricto sensu[modificar | Modificar lo còdi]
Lo palindròm ei un cas particular d'ambigrama, d'anagrama e d'anaciclic com « Agen | nega », peu quau la significacion ei la medisha dens los dus sens de lectura.
Ei comunament admés que ne's teng pas compte deus signes diacritics (accents, trèmas, cedillhas) ni tanpauc deus espacis. Totun, arren n'interditz pas au palindromista de causir règlas mei estrictas.
Exemples[modificar | Modificar lo còdi]
Mots palindròms[modificar | Modificar lo còdi]
Los mots palindròms son a còps nommats « palindròms naturaus ». Atau, los mots radar, nen o tacat son mots palindròms.
En occitan[modificar | Modificar lo còdi]
- Roma, lo còr nud d’un ròc, o l’amor.
- Tien, Alícia sap mès sèm pas aicí la neit.
- Ten-te, nenet net !
En grèc[modificar | Modificar lo còdi]
- ΝΙΨΟΝ ΑΝΟΜΗΜΑΤΑ ΜΗ ΜΟΝΑΝ ΟΨΙΝ. : Lava los mens pecats e non pas la mea cara sola.
En latin[modificar | Modificar lo còdi]
- Si bene te tua laus taxat, sua laute tenebis. : S'ès digne de la toa glòria, seguiràs lo camin que't muisha.
En alemand[modificar | Modificar lo còdi]
- Eine güldne, gute Tugend: Lüge nie! : Ua bona vertut d'aur: ne mentís pas jamei!
En anglés[modificar | Modificar lo còdi]
- "Nurses run", says sick Cissy as nurses run. : Las infirmièras corren", ditz Cissy malaut mentre que las infirmièras corren.
En arabi[modificar | Modificar lo còdi]
- ربك فكبر : Deu ton Sénher, celèbra la grandor. (Coran, Sorata 74 Verset 3)
En breton[modificar | Modificar lo còdi]
- Ro da gador. : Balha la toa cadièra.
En catalan[modificar | Modificar lo còdi]
- I ara rai. : E ara rai.
En chèc[modificar | Modificar lo còdi]
- Jelenovi pivo nelej. : Ne vèrsa pas la toa cervesa au cèrvi.
En chinés[modificar | Modificar lo còdi]
- 上海自来水来自海上。 (Shanghai zilai shui lai zi hai shang) : L'aiga correnta de Shanghai veng de la mar.
En corean[modificar | Modificar lo còdi]
- Saingson sonsaing. (Saing son son saing) : Lo professor Peish.
En espanhòu[modificar | Modificar lo còdi]
- Amo la pacífica paloma. : Aimi la coloma pacifica.
En esperanto[modificar | Modificar lo còdi]
- Ne mateno, bone tamen. : Pas lo matin, totun plan.
En estonian[modificar | Modificar lo còdi]
- Aias sadas saia. : Au casau, plavèva pan blanc.
En finés[modificar | Modificar lo còdi]
- Isä, älä myy myymälääsi. : Papà, ne vend pas ta botiga.
En francés[modificar | Modificar lo còdi]
- Tu l'as trop écrasé, César, ce Port-Salut ! (alexandrin atribuit a Victor Hugo) : L'as tròp esglaishat, Cesar, aqueste Port-Salut.
- Ésope reste ici et se repose (Jacques Capelovici, coneishut com lo chafre de Mèste Capello) : Isòp demòra ací e's descansa.
En italian[modificar | Modificar lo còdi]
- Ogni mare è ramingo. : Cada mar ei vagabonda.
En japonés[modificar | Modificar lo còdi]
- Takeyabu yaketa. (ta ke ya bu ya ke ta) : Lo bosquet de bambó a brutlat.
En ongrés[modificar | Modificar lo còdi]
- Keresik a tavat a kis erek : Los petits riulets cèrcan lo lac.
En romanés[modificar | Modificar lo còdi]
- Ele fac cafele. : Eras hèn los cafès.
En suedés[modificar | Modificar lo còdi]
- Ni talar bra latin. : Parlatz plan latin.
En turc[modificar | Modificar lo còdi]
- Anastas mum satsana. : Anastasi, vend candelas !