Institut d'Estudis Occitans
Institut d’Estudis Occitans | |
Devisa: «La fe sens òbras, mòrt es» | |
Informacions generalas | |
Sigla | IEO |
Region | Espanha, França, Itàlia |
Tipe | associacion segon la lei francesa de 1901 |
Istòria | |
Creacion | 1945 |
Fondadors | Fèlix Castanh, Max Roqueta, Ismaèl Girard |
Organizacion | |
Presidéncia | Copresidéncia |
Site web | ieo-oc.org |
L'Institut d'Estudis Occitans (IEO) es una associacion culturala segon la lei de 1901, creada en 1945 a Tolosa, reconeguda d'utilitat publica (1949) e joinessa e educacion populara (1986).
Faguèt seguida a la Societat d'Estudis Occitans (SEO), que foguèt dissolguda en 1946.
A per tòca lo manten e lo desvolopament de la lenga e de la cultura occitanas per la direccion, l'armonizacion e la normalizacion de totes los trabalhs que pertòcan la cultura occitana dins son ensemble.
Presidents de l'IEO
[modificar | Modificar lo còdi]- 1945 - 1952: Joan Casso
- 1952 - 1957: Max Roqueta
- 1957 - 1959: Pèire Azéma
- 1959 - 1962: Robèrt Lafont
- 1962 - 1980: Pèire Bèc
- 1980 - 1981: Patric Choffrut
- 1981 - 1986: Bernat Giacomo
- 1986 - 1997: Robèrt Martí
- 1997 - 2001: Felip Carbona
- 2001 - 2010: Dàvid Grosclaude
- 2010 - 2022: Pèire Brechet
- Dempuèi 2022 - : presidéncia collectiva, 5 copresidents (Miquèu Arnaud, Cristian Bonnet, Esteve Ros, Eliana Tortet, Tederic Cahuzac)
Organizacion de l'IEO : sièti e associacions afiliadas
[modificar | Modificar lo còdi]L'IEO, en mai del sièti istoric, es una federacion organizada en seccions regionalas, seccions departamentalas o cercles locals que s'espandisson dins l'ensemble d'Occitània, mas unicament en França.
Sièti de l'IEO
[modificar | Modificar lo còdi]Lo sièti a Tolosa organiza la federacion en mai d'accions especificas en favor de la lenga e de la cultura occitanas. Organiza la revendicacion cap als podèrs publics en participant a d'associacions francesas e europèanas qui militan per la reconeiguda e lo desvolopament de la lenga occitana. L'IEO es membre d'EBLUL (ELEN França), dels RIRLC (Rescontres interregionals de las lengas e culturas regionalas), d'ELEN (European Language Equality Network), e del Collectiu Pour Que Vivent Nos Langues. Al nivèl europenc, participa al NPLD (Network to Promote Language Diversity). L'IEO participèt a l'organizacion de las maniftestacions pan-occitanas de 2005 (Carcassona), 2007 (Besièrs), 2009 (Carcassona), Tolosa (2012) e Montpelhièr (2015) en cò del collecitu Anem Per la Lenga Occitana. Interpela regularament los poders publics a l'escasença de las campanhas electoralas.
L'IEO anima d'accions especificas :
- Transmission de la lenga occitana als petitons : Campanhas de comunicacion, comunicacion gestuala, personatge de l'orsonet Patonet, edicion d'istòrias...
- Collècta e valorizacion dels toponimes e microtoponimes occitans : Mapa occitana amb OpenStreetMap. L'IEO publiquèt tanben un obratge de normalizacion dels toponimes a l'usatge dels collectors.
- Trabalh de lexicologia e de socializacion
- Rugbi
- Fotbòl
- Corsa landesa, en partenariat amb la Federacion francesa de la corsa landesa e la DASEN 40
- Corsa camarguenca
- Ajustas lengadocianas
- Matematicas
- Fisica
- Informatica
- L'occitan... qu'es aquò? libreton de presentacion e de vulgarizacion de la cultura occitan disponible en francés, alemand, anglés, castelhan, italian e catalan.
- Ensenhament de l'occitan de cap als adultes : l'IEO que recampa dins una mapa interactiva l'ensemble dels corses pels adultes disponibles en Occitània e en defòra.
- Observatòri de la lenga occitana e de la politica publica : l'IEO seguís e analisa las politicas publicas e las accions menadas en favor de la lenga occitana per presentar una analisi independenta de la situacion.
- Ofèrtas d'emplecs e d'estagis qui demandan una competéncia en occitan son recampadas dins un site Web, emplec.com.
- L'IEO desvolopa d'accions en favor de la presa en compte del torisme en occitan e/o amb una presa en compte de la cultura occitana. Desvolopa audiio-visitas guidadas amb izi.TRAVEL.
- Enfin desvolopa una marca de territòri, Oc Occitània, per marcar e identificar los actors de la societat civila qui se volon engatjar per l'occitan dins la Cultura, la Lenga, lo Torisme e l'Economia.
IEO-IDECO edicion-difusion de l'IEO
[modificar | Modificar lo còdi]L'IEO-IDECO es un establiment secondari de l'Institut d'Estudis Occitans gerit pel sièti de l'associacion.
Basat a Puèglaurenç, l'IEO-IDECO assegura d'un costat l'edicion de libres en occitan o sus la lenga e la cultura occitanas (IEO Edicions) - e la difusion/distribucion de sa produccion e de la de mai d'un ostal d'edicion (IEO Difusion), de la federacion o non. IEO Edicions publica a l'entorn de 12 libres per an.
Las seccions regionalas e las seccions departamentalas
[modificar | Modificar lo còdi]- L'estructuracion regionala de l'IEO foguèt modificada per la fusion de las regions en seguida de la Lei NoTRE
- En Novèla-Aquitania : IEO Aquitània e IEO Lemosin
- En Occitània-Pirenèus-Mediterranèa : L'IEO Lengadòc e l'IEO Miègjorn-Pirenèus an fusionat : IEO Occitània-Pirenèus-Mediterranèa
- En Provença-Aups-Còsta d'Azur : IEO - CREO Provença
- En Auvèrnhe Ròse-Aups : L'IEO Ròse-Aups e l'IEO Auvèrnhe an fusionat en 2021 per crear l'IEO Auvèrnhe-Ròse-Aups
- L'IEO es present dins l'ensemble dels departaments occitans e a París, manca en Bearn/Baish-Ador (Pirenèus Atlantics). Las seccions departamentalas menan d'accions especificas de terrenh (cors pels adultes, festivals, edicion, balètis...). L'Escòla Occitana d'Estiu fusionèt amb l'IEO 47 dins las annadas 2010.
Controvèrsias e estructuracion de l'occitanisme
[modificar | Modificar lo còdi]L'IEO patiguèt qualques crisis long de son istòria. La pus aguda se passèt a la fin dels ans 1970 e a l'inici dels ans 1980, quand s'afrontèron doas tendéncias: una qualificada de "populista", menada per Ives Roqueta e qu'aviá accedit al poder, e una qualificada d'"universitària" menada per Robèrt Lafont. En 1981, la tendéncia "universitària", amb Robèrt Lafont en tèsta, foguèt obligada de quitar l'IEO. Aquò faguèt desaparéisser gaireben completament las activitats de recèrca scientifica a l'IEO, que migrèron cap a d'organismes distints coma las universitats e l'Associacion Internacionala d'Estudis Occitans e, especialament en lingüistica, cap al Gidilòc e al Conselh de la Lenga Occitana. Totun, l'IEO a conservat fins a uèi un ròtle essencial dins lo domeni de l'animacion culturala e dins l'aculhença d'un grand nombre dels militants de la cultura occitana.
L'IEO participèt a la creacion del Congrès Permanent de la Lenga Occitana e militèt per la creacion de l'Ofici Public per la Lenga Occitana. Milita per l'apropriacion e l'usatge generalizats de Lenga occitana (per designar lo nom de la lenga, qual que siague lo dialècte) e d'Occitània (per designar lo territòri en França, Espanha e Italia ont se parla la lenga occitana).
En 2015, l'IEO mandèt a l'ensemble dels conselhèrs regionals de las regions Aquitània, Lengadòc-Rosselhon, Miègjorn-Pirenèus, Peitau-Charanta, Auvèrnhe, Ròse-Aups, Provença Aups Còsta d'Azur, Lemosin per presentar l'Occitània culturala e criticar la volontat de las regions Lengadòc-Rosselhon-Miègjorn-Pirenèus de s'apropriar lo nom Occitània.
Coordenadas
[modificar | Modificar lo còdi]Institut d'Estudis Occitans - IEO
11, carrièra Malcosinat
31000 Tolosa
Ligams
[modificar | Modificar lo còdi]- (oc) (fr) Sit oficial de l'IEO
- (oc) (fr) Sit de l'IEO Difusion e de l'IEO Edicions
- (oc) Sit de la carta Openstreemap en occitan
- (oc) Sit de l'emplec en occitan
- (oc) (fr) Sit del bilinguisme français/occitan
- (oc) (fr) Sit de la mediateca de l'IEO
- (fr) Sit aprenem l'occitan de l'IEO