Vejatz lo contengut

Haile Selassie Ièr

Aqueste article es redigit en provençau.
Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.

Haile Selassie Ièr en 1971.

Haile Selassie Ièr (23 de julhet de 1892, Ejersa Goro - 27 d'aost de 1975, Addis Abeba) foguèt lo darrier negus d'Etiopia. Reinèt de 1930 a 1974 en succedissent a l'emperatritz Zewditu (1916-1930). Foguèt reversat per una revolucion en 1974.

Fiu dau ras Mekonnen, foguèt designat eiretier dau títol imperiau e regent d'Etiopia en 1916. Tre 1917, exercissiá la realitat dau poder e la gardèt en despiech de divèrsei temptativas de còps d'Estat organizadas per lei partisans de l'emperatritz. Engatjèt una politica de modernizacion en abolissent l'esclavatge (1924) e en integrant son país dins lo concèrt dei Nacions (adesion a la SDN en 1923 e au pacte Briand-Kellog en 1928). Proclamat negus a la mòrt de Zewditu, deguèt faciar l'invasion d'Etiopia per Itàlia en 1935-1936. Se refugièt au Reiaume Unit e participèt a la liberacion dau territòri etiopian per leis Aliats en 1941.

A partir de 1942, tornèt organizar l'administracion dau país tot en conservant lo poder. En 1960, deguèt resistir a una temptativa de còp d'Estat menat per lo prince eiretier Amha Selassie. Après aquela crisi, sa politica venguèt pus conservatritz e assaièt de modernizar Etiopia sensa menar de reformas radicalas. A l'exterior, alinhèt sa diplomacia sus aquela dau blòt estatsunidenc. Sostenguèt tanben la causa de l'unitat africana en participant a la creacion de l'Organizacion de l'Unitat Africana que son sèti foguèt installat a Addis Abeba. En 1966, liberalizèt un pauc lo regim que gardèt un caractèr autoritari marcat. Aquò suscitèt un maucontentament mai e mai important au sen de l'elèit. En 1974, una tiera d'eveniments grèus (insureccion en Eritrèa, grèvas de foncionaris, famina dins lei regions sahelianas, etc.) entraïnèron una revòuta populara e d'oficiers revolucionaris arrestèron l'emperaire lo 12 de setembre de 1974. Instaurèron un regime d'inspiracion marxista leninista e ordonèron l'assassinat d'Haile Selassie Ièr lo 27 d'aost de 1975.

Liames intèrnes[modificar | Modificar lo còdi]

Bibliografia[modificar | Modificar lo còdi]

  • (fr) Gontran de Juniac, Le dernier Roi des Rois. L'Éthiopie de Haïlé Sélassié, París, L'Harmattan, 1994.
  • (fr) Delphine Lecoutre, « L’Éthiopie et la création de l’OUA », Annales d’Éthiopie, vol. 20,‎ 2004, pp. 113-147.
  • (en) Bahru Zewde, A History of Modern Ethiopia - 1855-1974, Londres, Eastern African Studies, 1991.

Nòtas e referéncias[modificar | Modificar lo còdi]