Organizacion de l'Unitat Africana

Fotografia d'una conferéncia de l'Organizacion de l'Unitat Africana en 1964.

L’Organizacion de l'Unitat Africana (OUA) es una organizacion internacionala africana que foguèt fondada lo 25 de mai de 1963 e remplaçada lo 9 de julhet de 2002 per l'Union Africana (UA). Destinada a favorizar la cooperacion entre lei país dau continent, son sèti se situava a Addis Abeba. Recampèt pauc a cha pauc totei leis Estats africans independents e, gràcias a la descolonizacion, veguèt son nombre de membres passar de 32 a 53. Pasmens, l'OUA foguèt rapidament victima de divisions e de tensions intèrnas importantas sus de questions coma lo ròtle de l'organizacion au sen dau continent, lo conflicte araboisraelian ò l'invasion dau Sahara Occidentau per Marròc. En crisi prefonda a partir deis ans 1970-1980, l'organizacion venguèt ansin principalament un forum de discussion entre caps d'Estat. Finalament, en 1991, sei membres la transformèron per assaiar de crear un mercat comun african. Aquò menèt a la creacion de plusors associacions economicas regionalas. En 2002, leis Estats membres decidèron de renforçar aqueu raprochament en signant l'Acte Constitutiu de l'Union Africana. L'OUA dispareguèt e seis activitats foguèron represas per l'UA.

Istòria

Lei premierei temptativas de creacion d'una union africana

Tre leis ans 1950, de projèctes de creacion d'una union politica en Africa foguèron emés per divèrsei personalitats. D'efiech, a aquela epòca, la descolonizacion aviá començat e la màger part dei colonias francobritanicas èran desenant de territòris autonòms. Ansin, en mai de 1957, un deputat d'Obangui Chari, Barthélemy Boganda (1910-1959), aviá suggerit de crear d'Estats Units de l'Africa Latina. Dins aquò, aqueleis idèas aguèron pauc de succès e la tendéncia generala èra puslèu a la fragmentacion deis entitats colonialas e a la formacion d'union locala entre quauqueis Estats. Un exemple d'union d'aqueu tipe es l'Union deis Estats Africans que durèt de 1959 a 1963 entre Ghana, Guinèa e Mali. Ansin, d'un biais generau, la desintegracion de l'Africa Occidentala Francesa e de l'Africa Eqüatoriala Francesa, lei conflictes entre procomunistas e anticomunistas e lei rivalitats entre caps africans minèron totei lei projèctes panafricans dau periòde.

La fondacion de l'organizacion

Extension territòriala de l'Organizacion de l'Unitat Africana.

L'Organizacion de l'Unitat Africana foguèt fondada quauqueis ans après la disparicion deis empèris coloniaus francobritanics, lo 25 de mai de 1963, per 32 Estats. Lei territòris encara colonizats e lei regims aplicant l’apartheid ne'n foguèron excluchs. Pasmens, tre sa creacion, l'OUA foguèt minada per lei desacòrdis entre lei partisans d'una vision federala, menats per lo Ghanés Kwame Nkrumah, e aquelei d'una « Africa dei Estats » menats per lo Senegalés Léopold Sédar Senghor. En causa dei divisions intèrnas de l'elèit african, es lo segond projècte que s'impausèt. L'OUA foguèt donc vista coma una aisina de cooperacion e de discussion entre lei diferenteis Estats dau continent. Dins aquò, dins leis ans 1960, aquò pausèt gaire de problemas car, amb la perseguida de la descolonizacion, fòrça membres jonhèron l'organizacion dins leis ans 1970 e renforcèron son dinamisme.

Lei crisis de l'OUA

L'istòria de l'OUA foguèt marcada per una tiera de crisis que reduguèron pauc a cha pauc son ròtle e son influéncia dins leis afaires internacionaus. D'efiech, lei dos objectius centraus de l'organizacion èran la lucha en favor de la descolonizacion e lo combat còntra l’apartheid sud-african. Mai, rapidament, lo ròtle de l'OUA dins aquelei combats se limitèt a d'intervencions ai Nacions Unidas. Puei, en 1973, a la demanda d'Argeria, l'organizacion rompèt sei relacions amb Israèl en reaccion a la guèrra de Kippur. Dins aquò, pauc a cha pauc, la màger part deis Estats restabliguèron sei relacions amb Tel Aviv. En 1976, l'invasion dau Sahara Occidentau per Marròc entraïnèt una crisi novèla après la reconoissença de la Republica Aràbia Saharauí Democratica per l'organizacion. Marròc decidèt de quitar l'OUA.

Enfin, coma lei tèxtes fondators de l'OUA prevesián la suspension automatica dei país tocats per un còp d'Estat, la multiplicacion dei còps d'Estat sus lo continent entraïnèt una multiplicacion dei suspensions. Pasmens, fòrça reintegracions aguèron luòc après de democratizacions de façada. Lei regims dictatoriaus, frequents en Africa durant la Guèrra Freja, foguèron gaire inquietats per l'organizacion. De criticas comparèron donc de còps l'OUA a un « club de dictators ».

Vèrs la transformacion en Union Africana

Dins leis ans 1980, l'OUA èra largament venguda un fòrum de discussions. Pasmens, divèrsei caps panafricanistas assaièron de restaurar l'idèa d'una integracion regionala. Moammar al-Gaddafi foguèt una dei figuras d'aquela transformacion, en despiech de sei temptativas d'invasion de Chad. En 1991, l'OUA foguèt reformada en vista de fondar un mercat comun african avans 2025. Per aquò, una Comunautat Economica Africana e de mercats regionaus foguèron creats. En parallèl, lo principi de la creacion d'una Union Africana, inspirada per lo modèl de l'Union Europèa, foguèt acceptat amb la signatura de la declaracion de Sirte. Puei, foguèt signat l'Acte Constitutiu de l'Union Africana e l'Union Africana remplacèt l'Organizacion de l'Unitat Africana lo 9 de julhet de 2002.

Institucions e organizacions

Drapèu de l'organizacion.

L'Organizacion de l'Unitat Africana aviá una organizacion febla e pauc constrenhenta. Pasmens, coma èra una aisina de cooperacion, se dotèt d'un ensemble important d'agéncias dedicadas a l'estudi e a la coordenacion. Per exemple, creèt l'Union Panafricana dei Telecomunicacions, l'Union Panafricana dei Pòstas ò l'Union Africana dei Camins de Fèrre. Aqueleis agéncias existisson totjorn e foguèron integradas au sen deis institucions e agéncias de l'Union Africana. En defòra d'aqueleis agéncias, l'activitat pus importanta de l'OUA èra l'organizacion d'un rescòntre internacionau annuau entre lei diferents caps d'Estat africans. Un Secretariat de l'OUA existiá per preparar aquelei conferéncias.

Un deis eiretatges principaus dei trabalhs de l'OUA es la Carta Africana dei Drechs de l'Òme e dei Pòbles. Adoptada lo 27 de junh de 1981 e intrada en vigor lo 21 d'octòbre de 1986, es desenant reconeguda per totei leis Estats dau continent.

Annèxas

Liames intèrnes

• Africa.
• Apartheid.
• Comunautat Economica Africana.
• Descolonizacion.
• Panafricanisme.
• Union Africana.

Bibliografia

• (fr) Amzat Boukari-Yabara, Une histoire du panafricanisme, La Découverte, 2017.
• (fr) Ali Mazrui e Christophe Wondji, Histoire générale de l'Afrique - L'Afrique depuis 1935, UNESCO, 1998.
• (fr) Raymond Ranjeva, La succession d'organisations internationales en Afrique, Pédone, 1978.
• (fr) Marie-Claude Smouts, Les Organisations Internationales, París, Éditions Armand Colin, 1995.
• (fr) Pierre Weiss, Les Organisations Internationales, París, Éditions Nathan, 1998.