Amartya Sen
| Amartya Kumar Sen | |
|---|---|
 Amartya Sen en 2006. | |
| Naissença | 3 de novembre de 1933 Santiniketan, Empèri Britanic (actual Índia) |
| País d'origina |  Índia |
| Distincions | Prèmi Nobel d'Economia l'an 1998) |
Amartya Kumar Sen (en bengalin: अमर्त्य कुमार सेन) ( Santiniketan, Empèri Britanic -actual Índia- 1933 ) es un economista e professor universitari fòrça conegut per son trabalh sus la fam, teorias sus l'indici de desvolopament uman, l'economia del ben èstre e los mecanismes sosjacents a la pauretat. Recebèt lo Prèmi Nobel d'Economia en 1998 per son trabalh dins lo camp de l'economia del ben èstre.
Biografia
[modificar | Modificar lo còdi]Nasquèt lo 3 de novembre de 1933 a Santiniketan, estat del Bengala Occidental, de l'Empèri Britanic (uèi Índia). La familha de Sen ven de Dhaka, capitala de l'actuala Bangladèsh, e vila que i faguèt sos estudis primaris. A l'independéncia d'Índia en 1947 S'enanèt a l'Universitat Visva-Bharati de Calcuta. E pus tard partiguèt en Anglatèrra, ont estudièt al Trinity College de l'Universitat de Cambridge, que ne foguèt diplomat en 1956 e obtenguèt lo doctorat en 1959.
Professor d'economia dins las Universitats de Calcuta (1956-1958), Cambridge (1963-1971), Delhi (1971-1977), Oxford (1977-1988) e Harvard (1988-1997). Entre 1997 e 2004 foguèt President del Trinity College de l'Universitat de Cambridge e dempuèi es professor a Harvard.
Recèrca economica
[modificar | Modificar lo còdi]Los escrichs de Sen a la fin dels ans 1960 e al començament dels ans 1970 ajudèron a definir lo camp de la "Causida sociala" (en anglés: Social Choice). Sa contribucion a la teoria de la causida sociala promulgada per Kenneth Arrow foguèt de mostrar jos qualas condicions lo "Teorema de l'Impossibilitat d'Arrow", pòt èsser util per espandir e enriquir lo camp de la "Causida Sociala".
L'òbra mai reconeguda de Sen es son ensag Poverty and Famines: An Essay on Entitlement and Deprivation ("Pauretat e fam: un ensag sul Drech i la Privacion", 1981), que demòstra que la fam es pas la consequéncia de la manca d'aliments mas d'inegalitats dins los mecanismes de distribucion dels aliments. En mai de sos trabalhs cercant las causas de la fam, son trabalh dins lo camp del desvolopament economic aguèt fòrça influéncia dins la formulacion de l'Indici del Desvolopament Uman (IDH) de las Nacions Unidas.
Mas l'apòrt revolucionari de Sen al desvolopament dels indicadors economics e socials es lo concèpte de "capacitat". Un govèrn se deu jutjar en foncion de las capacitats concrètas de sos ciutadans. Per exemple, als Estats Units d'America los ciutadans an lo "dret" constitucional de votar. Per Sen aquò significa pas res, se demanda se se reünisson totas las condicions perque los ciutadans pòscan exercir lor "capacitat" de vòte. Aquelas condicions pòdon èsser fòrça variadas, dempuèi l'accès a l'educacion fins al fach que los ciutadans ajan o pas mejans de transpòrt per accedir a las urnas. Sonque quand aqueles critèris son complits se pòt dire que lo ciutadan pòt exercir sa causida personala.
Sen foguèt una excepcion entre los economistas del sègle XX dins son insisténcia en se far de contunh de questions de valors, plan abandonadas dins la discussion economica "seriosa". Pausa un dels mai grands desafís al model economic que situa l'interès pròpri coma factor primordial de la motivacion umana. E encara son escòla contunha d'èsser minoritària, ajudèt a tornar dirigir los dessenhs del desvolopament e fins finala las politicas de las Nacions Unidas.
En 1998 obtenguèt lo Prèmi Nobel d'Economia per sos trabalhs sus l'economia del benestar.
Principalas publicacions
[modificar | Modificar lo còdi]- 1982: Poverty and Famines : An Essay on Entitlements and Deprivation, Oxford, Clarendon Press.
- 1982: Choice, Welfare and Measurement, Oxford, Basil Blackwell.
- 1987: Food Economics and Entitlements, Helsinki, Wider Working Paper 1.
- 1987: On ethics and Economics, Oxford, Basil Blackwell.
- 1999: Development as Freedom, Oxford, Oxford University Press.
