Wikipèdia:AcuèlhLutzSus/Octobre de 2008

Setembre de 2008

Novembre de 2008

Acorchi [+]
WP:LS

Aquesta pagina e sas sospaginas mesadièras son consacradas a l’organizacion e a la mantenença del quadre Lutz sus... de la pagina d’acuèlh.

Aquesta es emplena per l'apèl de {{Wikipèdia:AcuèlhLutzSus/{{CURRENTDAY}} de {{CURRENTMONTHNAME}}}} (çò que significa que son contengut es lo del Wikipèdia:AcuèlhLutzSus/jorn, ont jorn es lo jorn e lo mes del jorn corrent (ora UTC)). La frequéncia de renovelament dels quadres es quotidiana.

Los articles presentats dins los diferents quadres son unicament los promouguts als labèls « Articles de qualitat » e « Bon article ».
Evitatz de metre mai de 500 caractèrs/100 mots dins los quadres per fin de manténer l'equilibri de las colomnas sus la pagina d'acuèlh ont aquestes quadres son transcluses.

Calendièr per octobre de 2008

Articles « Lutz sus... » ja pareguts sus l’acuèlh del mes d'octobre de 2008 :

1^èr d'octobre de 2008 veire/modificar Wikipèdia:AcuèlhLutzSus/1 d'octobre de 2008	2 d'octobre de 2008 veire/modificar Dunas d'arena dins la Val de la Mòrt en Califòrnia Un desèrt es una region que reçaup pauc de pluèja. Coma consequéncia, los desèrts an la reputacion d'albergar pauc d'èssers vius. En los comparar amb de regions mai umidas aquò pòt èsser verai, pasmens, en l'examinar d'un biais pus detalhat, los desèrts albèrgan sovent una riquesa de vida que normalament demòra esconduda (especialament durant lo jorn) per tal de conservar l'umiditat. Aperaquí dos novens de la superfícia continentala de la Tèrra son desertics. Los païsatges desertics an d'unes elements en comun. Lo sòl del desèrt es principalament compausat d'arena, e de dunas pòdon èsser presentas. Los païsatges de sòl rocós son tipics, e rebaton las ressorsas redusidas del sòl e la manca de vegetacion. Las tèrras bassas pòdon èsser de planas cobèrtas de sal. Los procèssus d'erosion eoliana (provocadas pel vent) son de factors importants per la formacion de païsatges desertics.
3 d'octobre de 2008 veire/modificar Construccion oficiala del simbòl de l’èuro L’èuro es la moneda comuna dels 27 estats de l’Union Europèa (UE) — e la moneda unica de 13 estats membres pel moment — que succedís a l’ECU (European Currency Unit, o « unitat de compte europèa ») que n'èra la moneda comuna. Es la moneda comuna de facto de certans estats e territòris, coma Kosovo. L’èuro es administrat per la Banca Centrala Europèa que ne'n contraròtla l'emission. Lo simbòl ISO 4217 de l'èuro es EUR, lo simbòl usual es €. Es devesit en 100 cents o centims.	4 d'octobre de 2008 veire/modificar Lei clastras de l'abadiá dau Toronet Lei clastras son una partida d'un monastèri, d'una catedrala o d'una collegiada, que consistís en un espaci centrau a cèu dubèrt envoutat per de galariás cubèrtas d'onte s'accedís ai «luòcs regulars» (sala capitulara, refectòri, dormitòri...). Lei premiers exemples se tròban dins d'edificis dependent de l'Òrdre de Sant Beneset. Se lei clastras son de facto dempuei l'Edat Mejana un element important de l'arquitectura monastica en Occident, fau notar qu'existís ges de nòrma de jure que lei pertòque: contrariament a la majoritat deis edificis que compausan un monastèri, son pas mencionadas dins lei Règlas deis Òrdres.
5 d'octobre de 2008 veire/modificar Antonio Lucio Vivaldi, compositor barròc, violonista, mèste de vriulon e cap d'orquèstre vadut a Venècia lo 4 de març de 1678 e mort a Viena lo 28 de julhet de 1741. La fama colosau de las soas Quate Sasons (qui son en vertat los 4 purmèrs concertos deu son opus titolat Il Cimento dell'Armonia e dell'Invenzione) qu'econen ua òbra rica (500 concertos haut o baish, detzeas d'operas, òras de musica religiosa) variada e innovanta (d'ua influéncia màger suber l'istòria de la musica en generau e deu concerto e deu vriulon en particular).	6 d'octobre de 2008 veire/modificar Lo Machu Picchu (nom castelhan) o Machu Pikchu (nom quíchoa, de machu, vièlh, e pikchu montanha, es a dire, "montanha vièlha") es lo nom contemporanèu de la vièlha llacta (ciutat) inca de pèira (que son nom original foguèt Pikchu) bastida principalament a la mitat del sègle XV sul puèg rocós que religa las montanhas Machu Picchu e Huayna Picchu sul pendís oriental dels Andes Centrals, al sud de Peró.
7 d'octobre de 2008 veire/modificar Brasil o oficialament la Republica Federala de Brasil (en portugués: República Federativa do Brasil) es lo país mai grand e mai poblat d'America Latina e lo cinquen tant en populacion coma en superfícia del mond. S'espandís sus 8 514 876,599 km² e es localizat dins la part centreorientala de l'America del Sud. Al nòrd tòca a Veneçuèla, Guyana, Surinam e la Guaiana Francesa. Al nòrd-oèst tòca a Colómbia, a l'oèst tòca a Bolívia e Peró. Al sud tòca a Uruguai e al sud-oèst a Argentina e Paraguai. Los sols païses d'America del Sud que Brasil a pas de frontièra amb eles son Chile e l'Eqüator. En defòra del continent, Brasil possedís qualques pichòtas illas de l'ocean Atlantic: Penedos de São Pedro e São Paulo, Fernando de Noronha, e Trindade e Martim Vaz e las pichòtas illas coralianas sonadas Atol das Rocas. Lo gentilici es brasilièr -ièra (-èir -èira, -èr -èra, -ier -iera).	8 d'octobre de 2008 veire/modificar Sigmund Freud, nascut Sigismund Schlomo Freud (en ebrieu: זיגיסמונד שלמה פרויד), a Freiberg, actual Příbor (Moràvia, Chequia), lo 6 de mai de 1856 e mòrt a Londres lo 23 de setembre de 1939, foguèt un psiquiatre austriac. Es considerat lo paire de la psicanalisi. Comencèt de s'interessar a l'ipnòsi e a son utilizacion per tal d'ajudar los malauts mentals. Posteriorament abandonèt l'ipnòsi en favor de l'associacion liura e l'analisi dels sòmis per desvolopar la «terapia del parlar». Aqueles elements venguèron lo punt de partença de la psicoanalisi. Freud s'interessèt especialament a l'isteria (apelada actualament tresvirament de conversion, segon lo DSM-IV) e dins la neuròsi (reclassificada actualament en afeccions psicosomaticas, neuròsi e psicòsi, segon la nosologia psicoanalitica).
9 d'octobre de 2008 veire/modificar Albèrt e Ferrolh, los dos menaires de la revòlta, a la manifestacion de Carcassona La Revòlta dels Vinhairons (o Revòlta de 1907) foguèt lo movement social mai important que Lengadòc e la Catalonha Nòrd coneguèron. Nasquèt aquel movement pr'amor que lo vin se vendiá fòrça mal dempuèi 1904. Lo govèrn alavetz parlava de subreproduccion mas pels vinhairons la causa de la crisi èra consequéncia de la fraudariá e de las importacions de vin d'Argeria. Comencèt aquel movement es l'11 de març de 1907, a partir d'un vilatjòt del Menerbés, Argelièrs, ont capitanejats per Marcellin Albèrt, 83 vinhairons d'Argelièrs amb quatre mai de las comunas vesinas, partiguèron a Narbona per porgir lors doleanças a la comission viticòla. Puèi, se succediguèron las manifestacions e dapasset cresquèron e venguèron mai e mai importantas, per arribar a 800 000 personas a Montpelhièr lo 9 de junh. La revòlta s'acabèt lo 22 de septembre amb la creacion de la Confederacion Generala dels Vinhairons.	10 d'octobre de 2008 veire/modificar Construccion oficiala del simbòl de l’èuro L’èuro es la moneda comuna dels 27 estats de l’Union Europèa (UE) — e la moneda unica de 13 estats membres pel moment — que succedís a l’ECU (European Currency Unit, o « unitat de compte europèa ») que n'èra la moneda comuna. Es la moneda comuna de facto de certans estats e territòris, coma Kosovo. L’èuro es administrat per la Banca Centrala Europèa que ne'n contraròtla l'emission. Lo simbòl ISO 4217 de l'èuro es EUR, lo simbòl usual es €. Es devesit en 100 cents o centims.
11 d'octobre de 2008 veire/modificar Lo Machu Picchu (nom castelhan) o Machu Pikchu (nom quíchoa, de machu, vièlh, e pikchu montanha, es a dire, "montanha vièlha") es lo nom contemporanèu de la vièlha llacta (ciutat) inca de pèira (que son nom original foguèt Pikchu) bastida principalament a la mitat del sègle XV sul puèg rocós que religa las montanhas Machu Picchu e Huayna Picchu sul pendís oriental dels Andes Centrals, al sud de Peró.	12 d'octobre de 2008 veire/modificar Brasil o oficialament la Republica Federala de Brasil (en portugués: República Federativa do Brasil) es lo país mai grand e mai poblat d'America Latina e lo cinquen tant en populacion coma en superfícia del mond. S'espandís sus 8 514 876,599 km² e es localizat dins la part centreorientala de l'America del Sud. Al nòrd tòca a Veneçuèla, Guyana, Surinam e la Guaiana Francesa. Al nòrd-oèst tòca a Colómbia, a l'oèst tòca a Bolívia e Peró. Al sud tòca a Uruguai e al sud-oèst a Argentina e Paraguai. Los sols païses d'America del Sud que Brasil a pas de frontièra amb eles son Chile e l'Eqüator. En defòra del continent, Brasil possedís qualques pichòtas illas de l'ocean Atlantic: Penedos de São Pedro e São Paulo, Fernando de Noronha, e Trindade e Martim Vaz e las pichòtas illas coralianas sonadas Atol das Rocas. Lo gentilici es brasilièr -ièra (-èir -èira, -èr -èra, -ier -iera).
13 d'octobre de 2008 veire/modificar Lei clastras de l'abadiá dau Toronet Lei clastras son una partida d'un monastèri, d'una catedrala o d'una collegiada, que consistís en un espaci centrau a cèu dubèrt envoutat per de galariás cubèrtas d'onte s'accedís ai «luòcs regulars» (sala capitulara, refectòri, dormitòri...). Lei premiers exemples se tròban dins d'edificis dependent de l'Òrdre de Sant Beneset. Se lei clastras son de facto dempuei l'Edat Mejana un element important de l'arquitectura monastica en Occident, fau notar qu'existís ges de nòrma de jure que lei pertòque: contrariament a la majoritat deis edificis que compausan un monastèri, son pas mencionadas dins lei Règlas deis Òrdres.	14 d'octobre de 2008 veire/modificar Antonio Lucio Vivaldi, compositor barròc, violonista, mèste de vriulon e cap d'orquèstre vadut a Venècia lo 4 de març de 1678 e mort a Viena lo 28 de julhet de 1741. La fama colosau de las soas Quate Sasons (qui son en vertat los 4 purmèrs concertos deu son opus titolat Il Cimento dell'Armonia e dell'Invenzione) qu'econen ua òbra rica (500 concertos haut o baish, detzeas d'operas, òras de musica religiosa) variada e innovanta (d'ua influéncia màger suber l'istòria de la musica en generau e deu concerto e deu vriulon en particular).
15 d'octobre de 2008 veire/modificar La trufa o patana o tartifla o poma de tèrra es un tubercul produch per l'espècia Solanum tuberosum; aparten a la familha de las Solanacèas. S'agís d'un dels legums mai consomits en Euròpa, America del Nòrd e America del Sud. Introducha en Euròpa al sègle XVI, sas qualitats alimentàrias son, d'en primièr estadas malconegudas. En defòra de sas vertuts alimentàrias, la trufa es largament utilizada dins l'industria, sa fecula a de destinacions multiplas.	16 d'octobre de 2008 veire/modificar Sigmund Freud, nascut Sigismund Schlomo Freud (en ebrieu: זיגיסמונד שלמה פרויד), a Freiberg, actual Příbor (Moràvia, Chequia), lo 6 de mai de 1856 e mòrt a Londres lo 23 de setembre de 1939, foguèt un psiquiatre austriac. Es considerat lo paire de la psicanalisi. Comencèt de s'interessar a l'ipnòsi e a son utilizacion per tal d'ajudar los malauts mentals. Posteriorament abandonèt l'ipnòsi en favor de l'associacion liura e l'analisi dels sòmis per desvolopar la «terapia del parlar». Aqueles elements venguèron lo punt de partença de la psicoanalisi. Freud s'interessèt especialament a l'isteria (apelada actualament tresvirament de conversion, segon lo DSM-IV) e dins la neuròsi (reclassificada actualament en afeccions psicosomaticas, neuròsi e psicòsi, segon la nosologia psicoanalitica).
17 d'octobre de 2008 veire/modificar Albèrt e Ferrolh, los dos menaires de la revòlta, a la manifestacion de Carcassona La Revòlta dels Vinhairons (o Revòlta de 1907) foguèt lo movement social mai important que Lengadòc e la Catalonha Nòrd coneguèron. Nasquèt aquel movement pr'amor que lo vin se vendiá fòrça mal dempuèi 1904. Lo govèrn alavetz parlava de subreproduccion mas pels vinhairons la causa de la crisi èra consequéncia de la fraudariá e de las importacions de vin d'Argeria. Comencèt aquel movement es l'11 de març de 1907, a partir d'un vilatjòt del Menerbés, Argelièrs, ont capitanejats per Marcellin Albèrt, 83 vinhairons d'Argelièrs amb quatre mai de las comunas vesinas, partiguèron a Narbona per porgir lors doleanças a la comission viticòla. Puèi, se succediguèron las manifestacions e dapasset cresquèron e venguèron mai e mai importantas, per arribar a 800 000 personas a Montpelhièr lo 9 de junh. La revòlta s'acabèt lo 22 de septembre amb la creacion de la Confederacion Generala dels Vinhairons.	18 d'octobre de 2008 veire/modificar Dunas d'arena dins la Val de la Mòrt en Califòrnia Un desèrt es una region que reçaup pauc de pluèja. Coma consequéncia, los desèrts an la reputacion d'albergar pauc d'èssers vius. En los comparar amb de regions mai umidas aquò pòt èsser verai, pasmens, en l'examinar d'un biais pus detalhat, los desèrts albèrgan sovent una riquesa de vida que normalament demòra esconduda (especialament durant lo jorn) per tal de conservar l'umiditat. Aperaquí dos novens de la superfícia continentala de la Tèrra son desertics. Los païsatges desertics an d'unes elements en comun. Lo sòl del desèrt es principalament compausat d'arena, e de dunas pòdon èsser presentas. Los païsatges de sòl rocós son tipics, e rebaton las ressorsas redusidas del sòl e la manca de vegetacion. Las tèrras bassas pòdon èsser de planas cobèrtas de sal. Los procèssus d'erosion eoliana (provocadas pel vent) son de factors importants per la formacion de païsatges desertics.
19 d'octobre de 2008 veire/modificar Brasil o oficialament la Republica Federala de Brasil (en portugués: República Federativa do Brasil) es lo país mai grand e mai poblat d'America Latina e lo cinquen tant en populacion coma en superfícia del mond. S'espandís sus 8 514 876,599 km² e es localizat dins la part centreorientala de l'America del Sud. Al nòrd tòca a Veneçuèla, Guyana, Surinam e la Guaiana Francesa. Al nòrd-oèst tòca a Colómbia, a l'oèst tòca a Bolívia e Peró. Al sud tòca a Uruguai e al sud-oèst a Argentina e Paraguai. Los sols païses d'America del Sud que Brasil a pas de frontièra amb eles son Chile e l'Eqüator. En defòra del continent, Brasil possedís qualques pichòtas illas de l'ocean Atlantic: Penedos de São Pedro e São Paulo, Fernando de Noronha, e Trindade e Martim Vaz e las pichòtas illas coralianas sonadas Atol das Rocas. Lo gentilici es brasilièr -ièra (-èir -èira, -èr -èra, -ier -iera).	20 d'octobre de 2008 veire/modificar Albèrt e Ferrolh, los dos menaires de la revòlta, a la manifestacion de Carcassona La Revòlta dels Vinhairons (o Revòlta de 1907) foguèt lo movement social mai important que Lengadòc e la Catalonha Nòrd coneguèron. Nasquèt aquel movement pr'amor que lo vin se vendiá fòrça mal dempuèi 1904. Lo govèrn alavetz parlava de subreproduccion mas pels vinhairons la causa de la crisi èra consequéncia de la fraudariá e de las importacions de vin d'Argeria. Comencèt aquel movement es l'11 de març de 1907, a partir d'un vilatjòt del Menerbés, Argelièrs, ont capitanejats per Marcellin Albèrt, 83 vinhairons d'Argelièrs amb quatre mai de las comunas vesinas, partiguèron a Narbona per porgir lors doleanças a la comission viticòla. Puèi, se succediguèron las manifestacions e dapasset cresquèron e venguèron mai e mai importantas, per arribar a 800 000 personas a Montpelhièr lo 9 de junh. La revòlta s'acabèt lo 22 de septembre amb la creacion de la Confederacion Generala dels Vinhairons.
21 d'octobre de 2008 veire/modificar Antonio Lucio Vivaldi, compositor barròc, violonista, mèste de vriulon e cap d'orquèstre vadut a Venècia lo 4 de març de 1678 e mort a Viena lo 28 de julhet de 1741. La fama colosau de las soas Quate Sasons (qui son en vertat los 4 purmèrs concertos deu son opus titolat Il Cimento dell'Armonia e dell'Invenzione) qu'econen ua òbra rica (500 concertos haut o baish, detzeas d'operas, òras de musica religiosa) variada e innovanta (d'ua influéncia màger suber l'istòria de la musica en generau e deu concerto e deu vriulon en particular).	22 d'octobre de 2008 veire/modificar Sigmund Freud, nascut Sigismund Schlomo Freud (en ebrieu: זיגיסמונד שלמה פרויד), a Freiberg, actual Příbor (Moràvia, Chequia), lo 6 de mai de 1856 e mòrt a Londres lo 23 de setembre de 1939, foguèt un psiquiatre austriac. Es considerat lo paire de la psicanalisi. Comencèt de s'interessar a l'ipnòsi e a son utilizacion per tal d'ajudar los malauts mentals. Posteriorament abandonèt l'ipnòsi en favor de l'associacion liura e l'analisi dels sòmis per desvolopar la «terapia del parlar». Aqueles elements venguèron lo punt de partença de la psicoanalisi. Freud s'interessèt especialament a l'isteria (apelada actualament tresvirament de conversion, segon lo DSM-IV) e dins la neuròsi (reclassificada actualament en afeccions psicosomaticas, neuròsi e psicòsi, segon la nosologia psicoanalitica).
23 d'octobre de 2008 veire/modificar Construccion oficiala del simbòl de l’èuro L’èuro es la moneda comuna dels 27 estats de l’Union Europèa (UE) — e la moneda unica de 13 estats membres pel moment — que succedís a l’ECU (European Currency Unit, o « unitat de compte europèa ») que n'èra la moneda comuna. Es la moneda comuna de facto de certans estats e territòris, coma Kosovo. L’èuro es administrat per la Banca Centrala Europèa que ne'n contraròtla l'emission. Lo simbòl ISO 4217 de l'èuro es EUR, lo simbòl usual es €. Es devesit en 100 cents o centims.	24 d'octobre de 2008 veire/modificar La trufa o patana o tartifla o poma de tèrra es un tubercul produch per l'espècia Solanum tuberosum; aparten a la familha de las Solanacèas. S'agís d'un dels legums mai consomits en Euròpa, America del Nòrd e America del Sud. Introducha en Euròpa al sègle XVI, sas qualitats alimentàrias son, d'en primièr estadas malconegudas. En defòra de sas vertuts alimentàrias, la trufa es largament utilizada dins l'industria, sa fecula a de destinacions multiplas.
25 d'octobre de 2008 veire/modificar Lo Machu Picchu (nom castelhan) o Machu Pikchu (nom quíchoa, de machu, vièlh, e pikchu montanha, es a dire, "montanha vièlha") es lo nom contemporanèu de la vièlha llacta (ciutat) inca de pèira (que son nom original foguèt Pikchu) bastida principalament a la mitat del sègle XV sul puèg rocós que religa las montanhas Machu Picchu e Huayna Picchu sul pendís oriental dels Andes Centrals, al sud de Peró.	26 d'octobre de 2008 veire/modificar Sigmund Freud, nascut Sigismund Schlomo Freud (en ebrieu: זיגיסמונד שלמה פרויד), a Freiberg, actual Příbor (Moràvia, Chequia), lo 6 de mai de 1856 e mòrt a Londres lo 23 de setembre de 1939, foguèt un psiquiatre austriac. Es considerat lo paire de la psicanalisi. Comencèt de s'interessar a l'ipnòsi e a son utilizacion per tal d'ajudar los malauts mentals. Posteriorament abandonèt l'ipnòsi en favor de l'associacion liura e l'analisi dels sòmis per desvolopar la «terapia del parlar». Aqueles elements venguèron lo punt de partença de la psicoanalisi. Freud s'interessèt especialament a l'isteria (apelada actualament tresvirament de conversion, segon lo DSM-IV) e dins la neuròsi (reclassificada actualament en afeccions psicosomaticas, neuròsi e psicòsi, segon la nosologia psicoanalitica).
27 d'octobre de 2008 veire/modificar Antonio Lucio Vivaldi, compositor barròc, violonista, mèste de vriulon e cap d'orquèstre vadut a Venècia lo 4 de març de 1678 e mort a Viena lo 28 de julhet de 1741. La fama colosau de las soas Quate Sasons (qui son en vertat los 4 purmèrs concertos deu son opus titolat Il Cimento dell'Armonia e dell'Invenzione) qu'econen ua òbra rica (500 concertos haut o baish, detzeas d'operas, òras de musica religiosa) variada e innovanta (d'ua influéncia màger suber l'istòria de la musica en generau e deu concerto e deu vriulon en particular).	28 d'octobre de 2008 veire/modificar Brasil o oficialament la Republica Federala de Brasil (en portugués: República Federativa do Brasil) es lo país mai grand e mai poblat d'America Latina e lo cinquen tant en populacion coma en superfícia del mond. S'espandís sus 8 514 876,599 km² e es localizat dins la part centreorientala de l'America del Sud. Al nòrd tòca a Veneçuèla, Guyana, Surinam e la Guaiana Francesa. Al nòrd-oèst tòca a Colómbia, a l'oèst tòca a Bolívia e Peró. Al sud tòca a Uruguai e al sud-oèst a Argentina e Paraguai. Los sols païses d'America del Sud que Brasil a pas de frontièra amb eles son Chile e l'Eqüator. En defòra del continent, Brasil possedís qualques pichòtas illas de l'ocean Atlantic: Penedos de São Pedro e São Paulo, Fernando de Noronha, e Trindade e Martim Vaz e las pichòtas illas coralianas sonadas Atol das Rocas. Lo gentilici es brasilièr -ièra (-èir -èira, -èr -èra, -ier -iera).
29 d'octobre de 2008 veire/modificar Lei clastras de l'abadiá dau Toronet Lei clastras son una partida d'un monastèri, d'una catedrala o d'una collegiada, que consistís en un espaci centrau a cèu dubèrt envoutat per de galariás cubèrtas d'onte s'accedís ai «luòcs regulars» (sala capitulara, refectòri, dormitòri...). Lei premiers exemples se tròban dins d'edificis dependent de l'Òrdre de Sant Beneset. Se lei clastras son de facto dempuei l'Edat Mejana un element important de l'arquitectura monastica en Occident, fau notar qu'existís ges de nòrma de jure que lei pertòque: contrariament a la majoritat deis edificis que compausan un monastèri, son pas mencionadas dins lei Règlas deis Òrdres.	30 d'octobre de 2008 veire/modificar Construccion oficiala del simbòl de l’èuro L’èuro es la moneda comuna dels 27 estats de l’Union Europèa (UE) — e la moneda unica de 13 estats membres pel moment — que succedís a l’ECU (European Currency Unit, o « unitat de compte europèa ») que n'èra la moneda comuna. Es la moneda comuna de facto de certans estats e territòris, coma Kosovo. L’èuro es administrat per la Banca Centrala Europèa que ne'n contraròtla l'emission. Lo simbòl ISO 4217 de l'èuro es EUR, lo simbòl usual es €. Es devesit en 100 cents o centims.
31 d'octobre de 2008 veire/modificar Lo Machu Picchu (nom castelhan) o Machu Pikchu (nom quíchoa, de machu, vièlh, e pikchu montanha, es a dire, "montanha vièlha") es lo nom contemporanèu de la vièlha llacta (ciutat) inca de pèira (que son nom original foguèt Pikchu) bastida principalament a la mitat del sègle XV sul puèg rocós que religa las montanhas Machu Picchu e Huayna Picchu sul pendís oriental dels Andes Centrals, al sud de Peró.